Czy poziom przeciwciał antycytrulinowych koreluje z odpowiedzią terapeutyczną we wczesnym RZS?
Autor: Aleksandra Lang
Data: 10.02.2016
Źródło: Changes in the anticitrullinated peptide antibody response in relation to therapeutic outcome in early rheumatoid arthritis: results from the SWEFOT trial. Alf Kastbom, Kristina Forslind, Sofia Ernestam, Pierre Geborek, Johan A Karlsson, Ingemar F Peterss
Przeciwciała przeciwko białkom cytrulinowanym (anticitrullinated peptide antibodies- ACPA) są aktualnie rutynowo oznaczane u każdego chorego z podejrzeniem RZS. Przeciwciała te charakteryzuje wysoka swoistość i specyficzność, ponadto ich obecność ma znaczenie rokownicze.
Cytrulinowane białka to potencjalni kandydaci na autoantygeny, które są celem immunologicznej reakcji w patogenezie RZS. Należą do nich między innymi: cytrulinowana wimentyna , cytrulinowana enolaza oraz cytrulinowany fibrynogen. Specyficzne przeciwciała skierowane konkretnie przeciwko tym białkom mogą być oznaczane w testach laboratoryjnych.
W szwedzkim badaniu SWEFOT brało udział 316 chorych ze świeżym rozpoznaniem RZS, u których zastosowano określony schemat leczenia. Każdy chory w chwili postawienia diagnozy otrzymywał 3 miesięczną terapię MTX, jeżeli po trzech miesiącach leczenie było nieskuteczne (DAS 28 >3.2) chorzy byli przydzielani losowo do jednej z dwóch grup: dołączenia do terapii kolejnych dwóch LMPCh (sulfasalazyna i hydroksychlorochina) lub leczenia biologicznego (infliksymab). Od chorych pobierano próbki krwi: w czasie rozpoczęcie badania oraz po 3, 12 i 24 miesiącach leczenia. Następnie analizowano zależności pomiędzy specyficznymi ACPA oraz odpowiedzią terapeutyczną i progresją zmian radiologicznych.
W badanej grupie spośród oznaczanych specyficznych przeciwciał ACPA najczęściej obserwowano serokonwersję w odniesieniu do przeciwciał przeciwko cytrulinowanej wimentynie (cVim), ponadto gdy na wczesnym etapie leczenie dochodziło do serokonwersji wówczas stwierdzano mniejszą progresję radiologiczną choroby ocenianą w 24 miesiącu trwania leczenia.
Poziom ACPA zmniejszał się w pierwszym okresie terapii (0-3 miesiące) niezależnie od odpowiedzi na terapię, ale w późniejszym czasie nie obserwowano istotnych różnic poziomu przeciwciał ACPA. Przyczyna spadku poziomu przeciwciał nie jest jasna, a sposób przeprowadzenia badania nie pozwala na dokładniejsze wyjaśnienie tego zjawiska. Efekt ten może być związany z zastosowaniem leczenia antyreumatycznego lub reakcji konkretnie na metotreksat, lub może być to samoistna zmiana wynikająca z przebiegu choroby.
Autorzy badania na podstawie przeprowadzonego eksperymenty udowodnili, że u chorych z wczesnym RZS zmiany stężeń poszczególnych specyficznych przeciwciała ACPA kształtują się w odmienny sposób. Być może w przyszłości obserwacja ta pozwoli na lepszą ocenę rokowania u pacjenta i indywidualny dobór terapii.
W szwedzkim badaniu SWEFOT brało udział 316 chorych ze świeżym rozpoznaniem RZS, u których zastosowano określony schemat leczenia. Każdy chory w chwili postawienia diagnozy otrzymywał 3 miesięczną terapię MTX, jeżeli po trzech miesiącach leczenie było nieskuteczne (DAS 28 >3.2) chorzy byli przydzielani losowo do jednej z dwóch grup: dołączenia do terapii kolejnych dwóch LMPCh (sulfasalazyna i hydroksychlorochina) lub leczenia biologicznego (infliksymab). Od chorych pobierano próbki krwi: w czasie rozpoczęcie badania oraz po 3, 12 i 24 miesiącach leczenia. Następnie analizowano zależności pomiędzy specyficznymi ACPA oraz odpowiedzią terapeutyczną i progresją zmian radiologicznych.
W badanej grupie spośród oznaczanych specyficznych przeciwciał ACPA najczęściej obserwowano serokonwersję w odniesieniu do przeciwciał przeciwko cytrulinowanej wimentynie (cVim), ponadto gdy na wczesnym etapie leczenie dochodziło do serokonwersji wówczas stwierdzano mniejszą progresję radiologiczną choroby ocenianą w 24 miesiącu trwania leczenia.
Poziom ACPA zmniejszał się w pierwszym okresie terapii (0-3 miesiące) niezależnie od odpowiedzi na terapię, ale w późniejszym czasie nie obserwowano istotnych różnic poziomu przeciwciał ACPA. Przyczyna spadku poziomu przeciwciał nie jest jasna, a sposób przeprowadzenia badania nie pozwala na dokładniejsze wyjaśnienie tego zjawiska. Efekt ten może być związany z zastosowaniem leczenia antyreumatycznego lub reakcji konkretnie na metotreksat, lub może być to samoistna zmiana wynikająca z przebiegu choroby.
Autorzy badania na podstawie przeprowadzonego eksperymenty udowodnili, że u chorych z wczesnym RZS zmiany stężeń poszczególnych specyficznych przeciwciała ACPA kształtują się w odmienny sposób. Być może w przyszłości obserwacja ta pozwoli na lepszą ocenę rokowania u pacjenta i indywidualny dobór terapii.
