123RF
Fenotypy tocznia układowego
Redaktor: Iwona Konarska
Data: 08.03.2022
Źródło: Diaz-Gallo L-M, Oke O, Lundström E et al. Four Systemic Lupus Erythematosus Subgroups, Defined by Autoantibodies Status, Differ Regarding HLA-DRB1 Genotype Associations and Immunological and Clinical Manifestations. ACR Open Rheumatology Vol. 4, No. 1, January 2022, pp 27–39
Wyniki badania Diaz-Gallo i wsp. wykazały zróżnicowanie fenotypowe w populacji chorych na SLE. Zdefiniowane na podstawie występowania profilu autoprzeciwciał typowych dla tocznia układowego podgrupy różniły się pod względem genetycznym, obrazu klinicznego, aktywności choroby czy profilu cytokinowego.
Grupa szwedzkich i amerykańskich naukowców (Diaz-Gallo et al.), wykorzystując metodę analizy klasterowej, określiła cztery fenotypy kliniczne tocznia układowego (systemic lupus erythematosus – SLE), opierając się na ocenie 13 rutynowo oznaczanych związanych z SLE autoprzeciwciał.
W badaniu wzięto również pod uwagę predyspozycję genetyczną związaną z obecnością alleli HLA-DRB1, profil immunologiczny i cytokinowy oraz obraz kliniczny choroby. Badaną populację stanowiła homogenna (rasa biała) grupa 911 chorych na SLE.
Na podstawie występującego profilu autoprzeciwciał zdefiniowano cztery grupy chorych: podgrupa 1. (29,3 proc.) – z dominującym profilem przeciwciał anty-SSA/Ro60/Ro52/SSB, silnym związkiem z występowaniem allelu HLA-DRB1*03, częstszym występowaniem w obrazie klinicznym zmian skórnych krążkowych, nadwrażliwości na UV, leukopenii.
Dla podgrupy 2. (28,7 proc.) charakterystyczny był profil przeciwciał anty-nukleosomalnych/SmRNP/DNA/RNPA, allel HLA-DRB1*15, częstsze występowanie toczniowego zapalenia nerek, młodszy wiek wystąpienia choroby (średnio 29 lat).
Podgrupę 3. (23,8 proc.) charakteryzowało występowanie przeciwciał anty-ß2GPI-IgG/anty-CL–IgG/IgM, allelu HLA-DRB1*04, zdarzeń naczyniowych i małopłytkowości. W przypadku podgrupy 4 (18,2 proc.) w chwili rozpoznania chorzy byli w starszym wieku (średnio 38,5 roku), choroba miała łagodniejszy przebieg, nie obserwowano obecności typowych autoprzeciwciał i nie obserwowano związku z allelami HLA-DRB1 ani dominujących manifestacji narządowych w obrazie klinicznym (rzadziej natomiast występowała leukopenia i limfopenia).
Wykazano ponadto istotne różnicowe w profilu badanych cytokin: najniższe wartości stężeń cytokin notowano w podgrupie 4., a najwyższe stężenia w podgrupie 2. (szczególnie interferonu gamma i IL-10 w porównaniu do innych grup). Podgrupy 2. i 3. miały wyższe, w porównaniu z podgrupą 1. wartości SLEDAI. Badanie wykazało również różnice dotyczące wieku zachorowania na SLE pomiędzy analizowanymi populacjami.
Wyniki badania Diaz-Gallo i wsp. wykazały zróżnicowanie fenotypowe w populacji chorych na SLE. Zdefiniowane na podstawie występowania profilu autoprzeciwciał typowych dla SLE podgrupy różniły się pod względem genetycznym, obrazu klinicznego, aktywności choroby czy profilu cytokinowego. Obserwowana heterogenność może mieć związek ze zróżnicowaną patogenezą choroby, co wymaga dalszych badań.
Opracowanie: dr n. med. Marta Madej
W badaniu wzięto również pod uwagę predyspozycję genetyczną związaną z obecnością alleli HLA-DRB1, profil immunologiczny i cytokinowy oraz obraz kliniczny choroby. Badaną populację stanowiła homogenna (rasa biała) grupa 911 chorych na SLE.
Na podstawie występującego profilu autoprzeciwciał zdefiniowano cztery grupy chorych: podgrupa 1. (29,3 proc.) – z dominującym profilem przeciwciał anty-SSA/Ro60/Ro52/SSB, silnym związkiem z występowaniem allelu HLA-DRB1*03, częstszym występowaniem w obrazie klinicznym zmian skórnych krążkowych, nadwrażliwości na UV, leukopenii.
Dla podgrupy 2. (28,7 proc.) charakterystyczny był profil przeciwciał anty-nukleosomalnych/SmRNP/DNA/RNPA, allel HLA-DRB1*15, częstsze występowanie toczniowego zapalenia nerek, młodszy wiek wystąpienia choroby (średnio 29 lat).
Podgrupę 3. (23,8 proc.) charakteryzowało występowanie przeciwciał anty-ß2GPI-IgG/anty-CL–IgG/IgM, allelu HLA-DRB1*04, zdarzeń naczyniowych i małopłytkowości. W przypadku podgrupy 4 (18,2 proc.) w chwili rozpoznania chorzy byli w starszym wieku (średnio 38,5 roku), choroba miała łagodniejszy przebieg, nie obserwowano obecności typowych autoprzeciwciał i nie obserwowano związku z allelami HLA-DRB1 ani dominujących manifestacji narządowych w obrazie klinicznym (rzadziej natomiast występowała leukopenia i limfopenia).
Wykazano ponadto istotne różnicowe w profilu badanych cytokin: najniższe wartości stężeń cytokin notowano w podgrupie 4., a najwyższe stężenia w podgrupie 2. (szczególnie interferonu gamma i IL-10 w porównaniu do innych grup). Podgrupy 2. i 3. miały wyższe, w porównaniu z podgrupą 1. wartości SLEDAI. Badanie wykazało również różnice dotyczące wieku zachorowania na SLE pomiędzy analizowanymi populacjami.
Wyniki badania Diaz-Gallo i wsp. wykazały zróżnicowanie fenotypowe w populacji chorych na SLE. Zdefiniowane na podstawie występowania profilu autoprzeciwciał typowych dla SLE podgrupy różniły się pod względem genetycznym, obrazu klinicznego, aktywności choroby czy profilu cytokinowego. Obserwowana heterogenność może mieć związek ze zróżnicowaną patogenezą choroby, co wymaga dalszych badań.
Opracowanie: dr n. med. Marta Madej
