Interpretacja badań immunologicznych – znaczenie kliniczne dla rozpoznania tocznia układowego
Autor: Alicja Kostecka
Data: 09.07.2019
Źródło: Choi MY, Clarke AE, St Pierre Y et al. Antinuclear Antibody-Negative Systemic Lupus Erythematosus in an International InceptionCohort. Arthritis Care Res (Hoboken). 2019 Jul;71(7):893-902
Badanie w kierunku obecności przeciwciał przeciwjądrowych (ANA) jest jednym z podstawowych testów stosowanych w diagnostyce układowych chorób tkanki łącznej. W klasycznym ujęciu ujemny test ANA met. immunofluorescencji pośredniej (indirect immunofluorescence, IIF) oznacza wynik negatywny względem oceny przeciwciał do antygenów jądrowych.
W tym ujęciu, izolowany dodatni test IIF wykrywający tzw. wzór cytoplazmatyczny i mitotyczny (cytoplasmic and mitotic cell patterns, CMPs) może być interpretowany jako negatywny. Podczas gdy wiadomo, że CMPs ma znaczenie kliniczne, w tym diagnostyczne dla układowych chorób tkanki łącznej (np. przeciwciała przeciw rybosomalnemu białku P).
W ramach SLICC (Systemic Lupus International Collaborating Clinics) badacze z 43 ośrodków uniwersyteckich z 16 krajów podjęli się analizy profilu immunologicznego w populacji pacjentów z ustalonym rozpoznaniem tocznia układowego (TU), w szerszym ujęciu tzw. anticellular antibody (obejmującym również CMPs). Badanie IIF wykonywano na komórkach HEp-2000. W badanej populacji 1137 chorych na TU częstość przypadków ANA negatywnych (met. IIF, rozcieńczenie surowicy 1:160) wynosiła 7,7%, w tym 1,5% stanowili chorzy z izolowanym CMPs. Po wykluczeniu tych ostatnich seronegatywni pacjenci z TU stanowili 6,2%. U 17% badanych (n=189) wykazano obecność CMPs, przy czym u większości z nich współistniały przeciwciała ANA (n=172/189). Analiza kliniczna wykazała, że pacjenci, którzy byli negatywni względem ANA oraz CMPs (tzw. anticellular antibody negative) byli starsi wiekiem, częściej rasy białej (84,5% vs 52,4%), otrzymywali wysokie dawki glikokortykosteroidów, mieli niższą wartość SLEDAI-2K, rzadziej stosowali leki immunosupresyjne (przed lub w chwili włączenia do badania, 23,9% vs 43,7%) oraz mieli mniejsze prawdopodobieństwo wystąpienia typowych dla TU autoprzeciwciał (włączając anty-dsDNA) – 11,3% vs 28,4%.
Grupa chorych, którzy w IIF mają izolowany CMPs może być stanowić problem diagnostyczny. Wyniki badania wskazują na konieczność ostrożnej interpretacji wyników badań, szczególnie w przypadkach pacjentów z negatywnym wynikiem w kierunku ANA met. IIF i obrazem klinicznym sugerującym TU lub inną układową chorobę tkanki łącznej.
W ramach SLICC (Systemic Lupus International Collaborating Clinics) badacze z 43 ośrodków uniwersyteckich z 16 krajów podjęli się analizy profilu immunologicznego w populacji pacjentów z ustalonym rozpoznaniem tocznia układowego (TU), w szerszym ujęciu tzw. anticellular antibody (obejmującym również CMPs). Badanie IIF wykonywano na komórkach HEp-2000. W badanej populacji 1137 chorych na TU częstość przypadków ANA negatywnych (met. IIF, rozcieńczenie surowicy 1:160) wynosiła 7,7%, w tym 1,5% stanowili chorzy z izolowanym CMPs. Po wykluczeniu tych ostatnich seronegatywni pacjenci z TU stanowili 6,2%. U 17% badanych (n=189) wykazano obecność CMPs, przy czym u większości z nich współistniały przeciwciała ANA (n=172/189). Analiza kliniczna wykazała, że pacjenci, którzy byli negatywni względem ANA oraz CMPs (tzw. anticellular antibody negative) byli starsi wiekiem, częściej rasy białej (84,5% vs 52,4%), otrzymywali wysokie dawki glikokortykosteroidów, mieli niższą wartość SLEDAI-2K, rzadziej stosowali leki immunosupresyjne (przed lub w chwili włączenia do badania, 23,9% vs 43,7%) oraz mieli mniejsze prawdopodobieństwo wystąpienia typowych dla TU autoprzeciwciał (włączając anty-dsDNA) – 11,3% vs 28,4%.
Grupa chorych, którzy w IIF mają izolowany CMPs może być stanowić problem diagnostyczny. Wyniki badania wskazują na konieczność ostrożnej interpretacji wyników badań, szczególnie w przypadkach pacjentów z negatywnym wynikiem w kierunku ANA met. IIF i obrazem klinicznym sugerującym TU lub inną układową chorobę tkanki łącznej.
