Markery subklinicznego zajęcia nerek w toczniu

Niskie wartości aktywności hemolitycznej dopełniacza (CH50), składowej C3 oraz wysokie miano przeciwciał anty-Sm mogą stanowić ważny wskaźnik zajęcia nerek w przebiegu tocznia układowego (SLE), u pacjentów u których nie stwierdza się upośledzenia funkcji nerek, ani nieprawidłowości w badaniu ogólnym moczu, a u których potwierdzono biopsją nerki zmiany histopatologiczne odpowiadające SLE.

Spośród 48 chorych na SLE, u których nie stwierdzano w momencie biopsji klinicznych cech zajęcia nerek, u 36 wykazano je w badaniu histopatologicznym. Porównano obie grupy (non-LN (chorzy bez zmian w badaniu histopatologicznym) vs SLN (ang. silent lupus nephritis, chorzy ze zmianami morfologicznymi nerek) analizując różne wskaźniki aktywności choroby. W grupie chorych SLN u 72% obserwowano zmiany odpowiadające I/II klasie toczniowego zapalenia nerek (wg ISN/RPS), a u 17% zmiany odpowiadające III/IV klasie. Wykazano istotnie niższe wartości CH50 oraz C3, a także wyższe miana przeciwciał anty-Sm w grupie SLN, niż non-LN. Wartości, które przyjęto jako punkty odcięcia dla CH50 i C3, były zbliżone do dolnych wartości zakresu normy dla ich oznaczeń. Wskazuje to, iż zajęcie nerek może być obecne przy braku nieprawidłowości w badaniu moczu, czy prawidłowych wartościach funkcji nerek oraz przy niskich wartościach składowych dopełniacza. Obecne dane w połączeniu z wcześniejszymi wynikami badań wskazują, że niskie wartości CH50 i C3 mogą stanowić czynnik predykcyjny SLN, którego ciężkość narasta wraz ze stopniem hipokomplementemii oraz czasem jej trwania.
Przeciwciała anty-Sm (przeciwciała przeciwko niehistonowym białkom jądrowym) są wysoce swoistym markerem SLE, ich obecność stwierdza się u 5-30% chorych. Występowanie tych przeciwciał związane jest z zajęciem CUN oraz nerek (zwłaszcza w skojarzeniu z przeciwciałami anty-dsDNA). Podsumowując wyniki badania wskazują, iż niskie wartości CH50 i C3 oraz wysokie przeciwciał anty-Sm mogą stanowić istotny element w podjęciu decyzji o wczesnym wykonaniu biopsji nerki i włączeniu leczenia.