Monoterapia lekiem biologicznym w reumatoidalnym zapaleniu stawów
Autor: Katarzyna Bakalarska
Data: 10.12.2013
Źródło: Emery P, Sebba A, Huizinga TW. Biologic and oral disease-modifying antirheumatic drug monotherapy in rheumatoid arthritis. Ann Rheum Dis. 2013 Dec 1;72(12):1897-904.
Tylko w przypadku tocilizumabu istnieją przekonujące dane o podobnej skuteczności leku w przypadku monoterapii oraz w terapii skojarzonej z MTX. Autorzy artykułu wskazują na potrzebę edukacji pacjentów i zachęcaniu ich do stosowania terapii skojarzonej. Ponadto zalecają lekarzom/reumatologom określone metody postępowania, które mogą przysłużyć się do zredukowania ryzyka wystąpienia objawów niepożądanych po MTX i tym samym zwiększenia odsetka chorych kontynuujących terapię MTX
Lekiem pierwszego rzutu zalecanym w reumatoidalnym zapaleniu stawów (RZS) jest metotreksat (MTX), który może być stosowany w monoterapii lub w połączeniu z innym klasycznym lekiem modyfikującym przebieg choroby ( LMPCh). Terapię MTX w połączeniu z inhibitorem-TNF rekomenduje się chorym z RZS opornym na klasyczne LMPCh. W badaniach klinicznych dowiedziano, iż leki z grupy inhibitorów TNF, a także inne leki biologiczne są bardziej skuteczne w terapii skojarzonej w połączeniu z MTX. Wzrost efektywności terapii przypisuje się niezależnemu działaniu MTX na proces zapalny jak również jego wpływowi na biodostępność leku biologicznego. Tymczasem według danych z rejestrów około 1/3 chorych stosuje leki biologiczne w monoterapii. Badania wskazują, iż reumatolodzy zalecają u 80-90% pacjentów z RZS lek biologiczny razem z klasycznym LMPCh, natomiast z danych pochodzących od pacjentów stosujących leki biologiczne wynika, iż nawet do 58% z nich nie wykupuje i nie stosuje MTX. Z uwagi na rozbieżności miedzy rekomendacjami a rzeczywistym stosowaniem leków w codziennej praktyce autorzy artykułu dokonali przeglądu danych z badań klinicznych dotyczących monoterapii lekiem biologicznymi w RZS. W Europie lekami biologicznymi zarejestrowanymi do leczenia RZS w monoterapii są: adalimumab, etanercept, certulizumab, tocilizumab. Tylko w przypadku tocilizumabu istnieją przekonujące dane o podobnej skuteczności leku w przypadku monoterapii oraz w terapii skojarzonej z MTX. Autorzy artykułu wskazują na potrzebę edukacji pacjentów i zachęcaniu ich do stosowania terapii skojarzonej. Ponadto zalecają lekarzom/reumatologom określone metody postępowania, które mogą przysłużyć się do zredukowania ryzyka wystąpienia objawów niepożądanych po MTX i tym samym zwiększenia odsetka chorych kontynuujących terapię MTX; np. regularne monitorowanie parametrów uszkodzenia wątroby, nerek, szpiku, dostosowanie dawki leku w zależności od występujących działań niepożądanych, zmiana drogi podawania leku z doustnej na podskórną, stosowanie suplementacji kwasu foliowego, zastosowanie leków przeciwwymiotnych (gdy działaniem niepożądanym są nudności, wymioty)