Nawracające powikłania infekcyjne u chorych stosujących leki biologiczne – zaprzestać terapii, czy zmienić lek ?
Autor: Alicja Kostecka
Data: 18.12.2018
Źródło: AK/Biologic prescribing decisions following serious infection: results from the British Society for Rheumatology Biologics Register-Rheumatoid Arthritis. Rheumatology (Oxford). 2018 Dec 1;57(12):2096-2100
Działy:
Doniesienia naukowe
Aktualności
Długoletnie obserwacje przynoszą nowe informacje na temat skuteczności, a przede wszystkim bezpieczeństwa stosowania leków biologicznych w terapii chorych reumatycznych. Powikłaniem budzącym szczególne zainteresowanie klinicystów są infekcje, zwłaszcza te o ciężkim przebiegu.
Wystąpienie poważnego powikłania infekcyjnego (serious infection, SI) wymaga wstrzymania leczenia biologicznego. Jednak, jak wskazują dane, staje się to również częstą przyczyną zaprzestania kontynuacji terapii. Czy jest to postępowanie właściwe? Czy zaprzestanie leczenia biologicznego zmniejsza ryzyko nawracających infekcji?
Próbą odpowiedzi na pytania mogą być wyniki retrospektywnej analizy danych pochodzących z brytyjskiego rejestru British Society for Rheumatology Biologics Register – RA (BSRBR-RA), skupiającego chorych leczonych biologicznie. Dokonano analizy wpływu podjętych decyzji terapeutycznych – zaprzestanie leczenia biologicznego, jego kontynuacja lub zmiana inhibitora TNF alfa na lek biologiczny o innym mechanizmie działania - na ryzyko nawrotu SI.
Przeanalizowano historię 1583 chorych na reumatoidalne zapalenie stawów (rzs), u których wystąpił co najmniej jeden epizod SI w trakcie stosowania inhibitora TNF alfa (spośród blisko 22 tys. chorych leczonych biologicznie). Głównym SI, stanowiącym aż 42% wszystkich przypadków, były infekcje dolnych dróg oddechowych. Według uzyskanych danych u zdecydowanej większości pacjentów (72,5%) ponownie włączono inhibitor TNF w okresie 60 dni od wystąpienia SI, 21% zaprzestało leczenia, a 6% zmieniło lek. Średnie ryzyko nawrotu SI wynosiło w całej populacji rejestru ok. 26%. Jak się okazuje największe obserwowano w grupie chorych, którzy zaprzestali stosowania inhibitora TNF (42,6%), najmniejsze natomiast u pacjentów, którzy kontynuowali leczenie biologiczne zmieniając na cząsteczkę o innym mechanizmie działania – tocilizumab lub rituximab (12,1%). Ostatnią grupę stanowili chorzy młodsi, z wyższymi wartościami DAS28 i mniejszymi wartościami HAQ, względem pozostałych chorych. Ryzyko nawracających SI było istotnie statystycznie mniejsze w grupie chorych, którzy kontynuowali leczenie oraz tych, u których zmieniono lek biologiczny (odpowiednio HR 0,54 i HR 0,29). Autorzy tłumaczą zjawisko lepszą kontrolą aktywności choroby związaną z wprowadzeniem leku biologicznego, nie można jednak wykluczyć, że wpływ miał również dobór odpowiedniej populacji chorych – mniej narażonych na powikłania infekcyjne. Konkludując – decyzja dotycząca kontynuacji vs zaprzestania leczenia biologicznego po epizodzie SI, powinna być w każdym przypadku rozpatrywana indywidulanie z uwzględnieniem potencjalnych korzyści i ryzyka takiego postępowania.
Nie zaobserwowano wpływu takich zmiennych jak czas trwania choroby, seropozytywność, palenie tytoniu, aktywność choroby, czy sprawność wyrażona kwestionariuszem HAQ, na ryzyko wystąpienia nawracających SI, co należy rozpatrywać ostrożnie, biorąc pod uwagę ograniczenia wynikające z metodologii badania.
Próbą odpowiedzi na pytania mogą być wyniki retrospektywnej analizy danych pochodzących z brytyjskiego rejestru British Society for Rheumatology Biologics Register – RA (BSRBR-RA), skupiającego chorych leczonych biologicznie. Dokonano analizy wpływu podjętych decyzji terapeutycznych – zaprzestanie leczenia biologicznego, jego kontynuacja lub zmiana inhibitora TNF alfa na lek biologiczny o innym mechanizmie działania - na ryzyko nawrotu SI.
Przeanalizowano historię 1583 chorych na reumatoidalne zapalenie stawów (rzs), u których wystąpił co najmniej jeden epizod SI w trakcie stosowania inhibitora TNF alfa (spośród blisko 22 tys. chorych leczonych biologicznie). Głównym SI, stanowiącym aż 42% wszystkich przypadków, były infekcje dolnych dróg oddechowych. Według uzyskanych danych u zdecydowanej większości pacjentów (72,5%) ponownie włączono inhibitor TNF w okresie 60 dni od wystąpienia SI, 21% zaprzestało leczenia, a 6% zmieniło lek. Średnie ryzyko nawrotu SI wynosiło w całej populacji rejestru ok. 26%. Jak się okazuje największe obserwowano w grupie chorych, którzy zaprzestali stosowania inhibitora TNF (42,6%), najmniejsze natomiast u pacjentów, którzy kontynuowali leczenie biologiczne zmieniając na cząsteczkę o innym mechanizmie działania – tocilizumab lub rituximab (12,1%). Ostatnią grupę stanowili chorzy młodsi, z wyższymi wartościami DAS28 i mniejszymi wartościami HAQ, względem pozostałych chorych. Ryzyko nawracających SI było istotnie statystycznie mniejsze w grupie chorych, którzy kontynuowali leczenie oraz tych, u których zmieniono lek biologiczny (odpowiednio HR 0,54 i HR 0,29). Autorzy tłumaczą zjawisko lepszą kontrolą aktywności choroby związaną z wprowadzeniem leku biologicznego, nie można jednak wykluczyć, że wpływ miał również dobór odpowiedniej populacji chorych – mniej narażonych na powikłania infekcyjne. Konkludując – decyzja dotycząca kontynuacji vs zaprzestania leczenia biologicznego po epizodzie SI, powinna być w każdym przypadku rozpatrywana indywidulanie z uwzględnieniem potencjalnych korzyści i ryzyka takiego postępowania.
Nie zaobserwowano wpływu takich zmiennych jak czas trwania choroby, seropozytywność, palenie tytoniu, aktywność choroby, czy sprawność wyrażona kwestionariuszem HAQ, na ryzyko wystąpienia nawracających SI, co należy rozpatrywać ostrożnie, biorąc pod uwagę ograniczenia wynikające z metodologii badania.
