Rekomendacje EULAR dotyczące niefarmakologicznego wsparcia chorych z ChZS

Postępowanie farmakologiczne nie jest jedyną formą leczenia zwyrodnienia stawów, równie ważne są interwencje poprawiające funkcjonalność i jakość życia pacjenta. Najnowsze rekomendacje dotyczące niefarmakologicznych metod leczenia choroby zwyrodnieniowej stawów zaprezentowano w „Annals of The Rheumatic Diseases”.

Choroba zwyrodnieniowa stawów (ChZS) to jedna z najczęstszych schorzeń przewlekłych, charakteryzująca się rosnącą częstością występowania, co z kolei w coraz większym stopniu przekłada się na rosnące koszty i obciążenie placówek opieki zdrowotnej. Liczba osób cierpiących na ChZS na całym świecie wzrosła o 28 proc. w latach 2010–2019, dotykając ponad 500 mln ludzi i aż około 6 proc. całej światowej populacji.

Multidyscyplinarna grupa robocza ekspertów European Alliance of Associations for Rheumatology (EULAR) składająca się z 25 członków reprezentujących 14 krajów wydała rekomendacje co do postępowania niefarmakologicznego u chorych na zwyrodnienie stawu biodrowego i/lub kolanowego. Niestety, jak podkreślają autorzy jakość uwzględnionych prac (głównie metaanaliz) była ogólnie niska, aż 35 z 36 badań oceniono jako o niskiej lub bardzo niskiej jakości w algorytmie AMSTAR II.

Eksperci podają, że osobom z chorobą zwyrodnieniową stawu biodrowego lub kolanowego należy zaproponować zindywidualizowany, wieloelementowy plan leczenia obejmujący zalecane podstawowe metody niefarmakologiczne. Należy zapewnić informacje, edukację i porady dotyczące strategii samodzielnego leczenia (z uwzględnieniem dostępnych metod). Wszystkim chorym należy zaproponować program ćwiczeń (np. siłowych, aerobowych lub neuromotorycznych) w odpowiednim, indywidualnie dostosowanym schemacie z progresją uwzględniającą ich sprawność fizyczną, upodobania i możliwości logistyczne.

Bardzo istotnym elementem jest zapewnienie edukacji na temat znaczenia utrzymywania prawidłowej masy ciała. Osobom z nadwagą lub otyłością należy zaoferować wsparcie w osiągnięciu i utrzymaniu dedykowanej masy. W przypadku dysfunkcji chorobowo zmienionego stawu należy rozważyć zastosowanie wsparcia sprzętowego do chodzenia, odpowiedniego obuwia i dostosowania pomieszczeń w domu i miejscu pracy. Pacjentom, którzy są zagrożeni niepełnosprawnością zawodową, należy w odpowiednim czasie udzielić porady dotyczącej modyfikowalnych czynników związanych z pracą. Kolejnym z elementów, w przypadku konieczności, jest zastosowanie technik zmiany zachowania, gdy konieczna jest modyfikacja stylu życia - dotyczy to zwłaszcza trudności w implementacji aktywności fizycznej czy utracie masy ciała.

Kompletna wersja rekomendacji jest dostępna w języku angielskim pod linkiem.