Ryzyko nowotworów związane ze stosowaniem inhibitorów TNF u dzieci

Stosowanie inhibitorów TNF alfa (iTNF) u dzieci z MIZS, zapaleniem jelit oraz łuszczycą skóry przynosi dobre efekty kliniczne i staje się standardem postępowania. Wraz z nadejściem ery leczenia biologicznego zmieniają się oczekiwania małych pacjentów i ich rodzin względem jakości życia, w tym także ograniczenia działań niepożądanych związanych z leczeniem.

Pierwsze obserwacje prowadzone wśród osób leczonych inhibitorami TNF alfa powiązane były z obawami zwiększenia zachorowań na nowotwory. Mimo 20 lat stosowania leków biologicznych nadal pojawiają się wątpliwości zwłaszcza przy wyborze terapii u dziecka. W ocenie ryzyka rozwoju choroby nowotworowej należy wziąć pod uwagę dwa ważne aspekty. Zarówno przewlekła zapalna choroba autoimmunologiczna , jak również niektóre leki „niebiologiczne” np. pochodne tiopuryny mogą sprzyjać procesowi kancerogenezy.

Najbardziej wiarygodnych informacji dotyczących chorobowości dostarczają medyczne bazy danych obejmujące znaczącą populację. W latach 2000-2014 w bazie MAX (USA) zidentyfikowano 15 598 dzieci leczonych inhibitorami TNF oraz odpowiednio dobraną grupę kontrolna 73839 chorych dzieci nieleczonych inhibitorami TNF. W grupie dzieci leczonych iTNF odnotowano 15 nowotworów, w grupie bez iTNF 42. Na podstawie przeprowadzonej analizy nie stwierdzono istotnie statystycznie zwiększonego ryzyka zachorowań na nowotwory u dzieci leczonych iTNF w stosunku do dzieci z grupy kontrolnej. Biorąc pod uwagę małą liczbę nowotworów w badanych grupach należy te dane interpretować z ostrożnością. Informacje odnośnie jakie leki z grupy iTNF były stosowane nie były dostępne. Natomiast zaobserwowano, iż w grupie chorych z MIZS, zapaleniem jelit oraz łuszczycą skóry nieleczonych iTNF ryzyko nowotworu jest około 2 razy większe w stosunku do populacji ogólnej. Biorąc pod uwagę dane z innych obserwacji wzrost ryzyka nowotworów dotyczy pacjentów z rozpoznaniem MIZS. U chorych z MIZS odnotowano tendencje do zwiększenia ryzyka zachorowania na chłoniaki w grupie leczonej iTNF, dane te choć nie były istotne statystycznie, są zbieżne z innymi dotychczasowymi obserwacjami, a wzrost ryzyka może korelować z aktywnością choroby.

U chorych z łuszczycą większe ryzyko nowotworu odnotowano u chorych bez iTNF, a u chorych z zapaleniem jelit nie wykazano różnic między grupami z i bez iTNF. Natomiast w zapaleniu jelit stosowanie iTNF razem z pochodną tiopuryny było związane z wyższym ryzykiem nowotworu w porównaniu z chorymi stosującymi wyłącznie iTNF alfa.