Ryzyko perforacji przewodu pokarmowego u chorych na RZS leczonych lekami biologicznymi oraz tofacitinibem
Autor: Kamila Gębska
Data: 23.11.2016
Źródło: Xie F, Yun H, Bernatsky S, Curtis JR. Brief Report: Risk of Gastrointestinal Perforation Among Rheumatoid Arthritis Patients ReceivingTofacitinib, Tocilizumab, or Other Biologic Treatments. Arthritis Rheumatol. 2016 Nov;68(11):2612-2617. doi: 10.1002/art.
Chorzy na reumatoidalne zapalenie stawów (rzs) z racji stosowanego leczenia stanowią grupę narażoną na rzadkie powikłanie jakim jest perforacja przewodu pokarmowego. Powikłanie to w zakresie górnego odcinka przewodu pokarmowego może być następstwem stosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych, natomiast na ryzyko perforacji dolnego odcinka wskazują doniesienia ze stosowaniem tocilizumabu oraz tofacitinibu (inhibitora kinazy JAK).
Grupa badaczy amerykańskich poddała analizie ryzyko perforacji w dolnym odcinku przewodu pokarmowego w populacji chorych na rzs leczonych tofacitinibem lub biologicznym lekiem modyfikującym przebieg choroby. Do analizy wykorzystano dane zgromadzone w krajowych bazach danych chorych (Medicare, MarketScan) w latach 2006-2014 - w sumie objęto dane o ponad 167 tysiącach chorych na rzs.
Zaobserwowano dwukrotne zwiększenie ryzyka perforacji w zakresie dolnego odcinka przewodu pokarmowego w grupie chorych na rzs leczonych tocilizumabem, w porównaniu do chorych otrzymujących inhibitor TNF alfa. Prawdopodobnie perforacje dotyczą też częściej chorych leczonych tofacitinibem względem tych stosujących inhibitor TNF alfa, jednak potwierdzono to tylko w odniesieniu do wartości bezwzględnych. Większość perforacji dotyczyła dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Czynnikami ryzyka wystąpienia perforacji były: starszy wiek, uchyłkowatość jelita i inne choroby przewodu pokarmowego oraz stosowanie prednizonu w dawce przekraczającej 7,5 mg na dobę. Ryzyko perforacji dolnego odcinka w przeliczeniu na 1000 pacjentolat dla poszczególnych leków wynosiło odpowiednio: tocilizumab - 1,26, tofacitinib - 0,86, abatacept - 0,76, rituximab - 0,48, inhibitory TNF alfa - 0,46.
Perforacja przewodu pokarmowego jest powikłaniem rzadkim, ale obarczonym wysokim ryzykiem śmiertelności - w przytaczanym badaniu wynosiła 16% (17/106). Etiologia omawianego powikłania nie jest znana, przypuszcza się, że może odgrywać tutaj rolę osłabienie mechanizmów obronnych chorego oraz wpływ VEGF (vascular endothelial growth factor). Ryzyko perforacji górnego odcinka było podobne w przypadku wszystkich analizowanych leków.
Zaobserwowano dwukrotne zwiększenie ryzyka perforacji w zakresie dolnego odcinka przewodu pokarmowego w grupie chorych na rzs leczonych tocilizumabem, w porównaniu do chorych otrzymujących inhibitor TNF alfa. Prawdopodobnie perforacje dotyczą też częściej chorych leczonych tofacitinibem względem tych stosujących inhibitor TNF alfa, jednak potwierdzono to tylko w odniesieniu do wartości bezwzględnych. Większość perforacji dotyczyła dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Czynnikami ryzyka wystąpienia perforacji były: starszy wiek, uchyłkowatość jelita i inne choroby przewodu pokarmowego oraz stosowanie prednizonu w dawce przekraczającej 7,5 mg na dobę. Ryzyko perforacji dolnego odcinka w przeliczeniu na 1000 pacjentolat dla poszczególnych leków wynosiło odpowiednio: tocilizumab - 1,26, tofacitinib - 0,86, abatacept - 0,76, rituximab - 0,48, inhibitory TNF alfa - 0,46.
Perforacja przewodu pokarmowego jest powikłaniem rzadkim, ale obarczonym wysokim ryzykiem śmiertelności - w przytaczanym badaniu wynosiła 16% (17/106). Etiologia omawianego powikłania nie jest znana, przypuszcza się, że może odgrywać tutaj rolę osłabienie mechanizmów obronnych chorego oraz wpływ VEGF (vascular endothelial growth factor). Ryzyko perforacji górnego odcinka było podobne w przypadku wszystkich analizowanych leków.
