123RF
Ryzyko wystąpienia półpaśca u chorych z reumatoidalnym zapaleniem stawów
Redaktor: Iwona Konarska
Data: 21.01.2022
Źródło: Redeker I, Albrecht K, Kekow J, Burmester GR, Braun J, Schäfer M, Zink A, Strangfeld A. Risk of herpes zoster (shingles) in patients with rheumatoid arthritis under biologic, targeted synthetic and conventional synthetic DMARD treatment: data from the German RABBIT register.Ann Rheum Dis. 2022 Jan;81(1):41-47. doi: 10.1136/annrheumdis-2021-220651
Reaktywacja zakażenia wirusem ospy wietrznej i półpaśca (HZV – herpes-zoster virus), czyli wystąpienie objawów półpaśca, typowych często trudno gojących się zmian skórnych, którym towarzyszy ból, to istotny problem w prowadzeniu leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS).
Jak wynika z dotychczasowych obserwacji, chorzy z rozpoznaniem RZS, jak również osoby w starszym wieku są predysponowani do wystąpienia półpaśca. Dodatkowym czynnikiem ryzyka jest stosowanie leków immunosupresyjnych, w tym leków modyfikujących przebieg choroby (LMPCh) oraz glikokortykosteroidów (GKS). Z badań klinicznych wynika, że zwłaszcza leki z grupy syntetycznych leków celowanych (scLMPCh) wpływają na zwiększenie częstości wystąpienia półpaśca. Brakuje jednak danych pochodzących z badań obserwacyjnych dotyczących rzeczywistej praktyki codziennej, tzw. real world evidence, dotyczących tego problemu.
Na podstawie prowadzonego w Niemczech rejestru RABBIT przeanalizowano dane 13 991 chorych z RZS (62 958 pacjentolat) zgromadzonych w okresie od 2007 do października 2020 roku. Odnotowano 559 incydentów półpaśca (11 proc. o ciężkim przebiegu) u 533 chorych, które następnie odnoszono do stosowanego leczenia lub leczenia zakończonego do miesiąca przed wystąpieniem objawów półpaśca.
Leki stosowane podzielono na następujące kategorie: przeciwciała monoklonalne anty TNF (adalimumab, certolizumab, golimumab, infiximab), rozpuszczalny receptor wiążący TNF (etanercept), inhibitory interleukiny 6 (tocilizumab, sarilumab), leki hamujące aktywację limfocytów T (abatacept) i aktywność limfocytów B (rytuksymab), syntetyczne leki celowane (tofacytynib, baricytynib i upadacytynib). Grupę kontrolną stanowili chorzy stosujący klasyczne LMPCh. W badanej grupie analizowano wiele potencjalnych czynników mogących mieć wpływ na zachorowanie, m.in. wiek, aktywność choroby, stosowanie GKS, choroby współistniejące itp.
Uzyskane rezultaty wynikały z liczby incydentów półpaśca na 1000 pacjentolat skorygowanej czasem ekspozycji na lek (EAER – exposure-adjusted event rate). Wartość ta wyniosła 21,5, 10,3, 9,3, 8,8, 8,6, 8,4, 7,1 odpowiednio dla chorych z RZS stosujących scLMPCh, leki celowane na limfocyty B, przeciwciała monoklonalne anty-TNF, anty-IL6, rozpuszczalny receptor anty-TNF, modulator limfocytów T i klasyczne LMPCh. Dalsze zaawansowane analizy statystyczne, w których uwzględniono wiele czynników mogących mieć wpływ na wystąpienie objawów zakażenia, potwierdziły związek incydentów ze stosowaniem scLMPCh, w mniejszym stopniu ze stosowaniem przeciwciał monoklonalnych anty-TNF. Ponadto potwierdzono korelację między częstością półpaśca i starszym wiekiem oraz stosowaniem GKS (zwłaszcza dawek >10 mg prednizonu /dobę).
Półpasiec stanowi poważny kliniczny problem w leczeniu chorych z RZS. Przy doborze leku należy uwzględnić czynniki ryzyka wystąpienia takiego działania niepożądanego (zwłaszcza u chorych w starszym wieku, stosujących GKS). Szczepienia przeciwko wirusowi ospy wietrznej i półpaśca są skuteczne w zapobieganiu wystąpienia półpaśca u chorych z RZS.
Opracowanie: dr n. med. Ewa Morgiel
Na podstawie prowadzonego w Niemczech rejestru RABBIT przeanalizowano dane 13 991 chorych z RZS (62 958 pacjentolat) zgromadzonych w okresie od 2007 do października 2020 roku. Odnotowano 559 incydentów półpaśca (11 proc. o ciężkim przebiegu) u 533 chorych, które następnie odnoszono do stosowanego leczenia lub leczenia zakończonego do miesiąca przed wystąpieniem objawów półpaśca.
Leki stosowane podzielono na następujące kategorie: przeciwciała monoklonalne anty TNF (adalimumab, certolizumab, golimumab, infiximab), rozpuszczalny receptor wiążący TNF (etanercept), inhibitory interleukiny 6 (tocilizumab, sarilumab), leki hamujące aktywację limfocytów T (abatacept) i aktywność limfocytów B (rytuksymab), syntetyczne leki celowane (tofacytynib, baricytynib i upadacytynib). Grupę kontrolną stanowili chorzy stosujący klasyczne LMPCh. W badanej grupie analizowano wiele potencjalnych czynników mogących mieć wpływ na zachorowanie, m.in. wiek, aktywność choroby, stosowanie GKS, choroby współistniejące itp.
Uzyskane rezultaty wynikały z liczby incydentów półpaśca na 1000 pacjentolat skorygowanej czasem ekspozycji na lek (EAER – exposure-adjusted event rate). Wartość ta wyniosła 21,5, 10,3, 9,3, 8,8, 8,6, 8,4, 7,1 odpowiednio dla chorych z RZS stosujących scLMPCh, leki celowane na limfocyty B, przeciwciała monoklonalne anty-TNF, anty-IL6, rozpuszczalny receptor anty-TNF, modulator limfocytów T i klasyczne LMPCh. Dalsze zaawansowane analizy statystyczne, w których uwzględniono wiele czynników mogących mieć wpływ na wystąpienie objawów zakażenia, potwierdziły związek incydentów ze stosowaniem scLMPCh, w mniejszym stopniu ze stosowaniem przeciwciał monoklonalnych anty-TNF. Ponadto potwierdzono korelację między częstością półpaśca i starszym wiekiem oraz stosowaniem GKS (zwłaszcza dawek >10 mg prednizonu /dobę).
Półpasiec stanowi poważny kliniczny problem w leczeniu chorych z RZS. Przy doborze leku należy uwzględnić czynniki ryzyka wystąpienia takiego działania niepożądanego (zwłaszcza u chorych w starszym wieku, stosujących GKS). Szczepienia przeciwko wirusowi ospy wietrznej i półpaśca są skuteczne w zapobieganiu wystąpienia półpaśca u chorych z RZS.
Opracowanie: dr n. med. Ewa Morgiel
