Ryzyko związane z obecnością aPL w okresie ciąży

Na łamach Arthritis and Rheumatology opublikowano wyniki wieloośrodkowego, prospektywnego badania obserwacyjnego analizującego zmiany miana przeciwciał antyfosfolipidowych (aPL) w okresie ciąży oraz wynikające z tego konsekwencje dla przebiegu ciąży oraz ewentualnych powikłań, w grupie pacjentek z zespołem antyfosfolipidowym oraz toczniem rumieniowatym układowym.

U większości pacjentek, u których stwierdzono obecność przeciwciał antykardiolipinowych, przeciwciał przeciwko beta2GPI (≥40IU) lub antykoagulantu tocznia w pierwszym trymestrze ciąży, obserwowano je w wysokim mianie przez cały okres ciąży. Obserwowane umiarkowane spadki miana przeciwciał antyfosfolipidowych w czasie ciąży nie wpływały znacząco na wynik ciąży. Ponadto u pacjentek, u których nie obserwowano poszczególnych rodzajów przeciwciał antyfosfolipidowych w początkowym okresie ciąży, nie odnotowano wzrostu ich miana w późniejszym okresie trwania ciąży. W rzadkich przypadkach serokonwersji w kierunku obecności przeciwciał aPL, nie odnotowano zwiększonego ryzyka powikłań położniczych. W grupie pacjentek obciążonych największym ryzykiem powikłań położniczych były chore z rozpoznaniem zespołu antyfosfolipidowego i obecnością antykoagulantu tocznia w pierwszym trymestrze ciąży.
Wyniki oparto na analizie danych badania PROMISSE (Predictors of Pregnancy Outcome: Biomarkers in Antiphospholipid Antibody Syndrome and Systemic Lupus Erythematosus) gromadzącego pacjentki z przeciwciałami aPL i/lub toczniem układowym. Protokół badania zakładał wykonywanie oznaczeń aPL w każdym trymestrze oraz po porodzie. Powikłania położnicze definiowano jako: śmierć płodu/noworodka, poród przedwczesny <36 tygodnia ciąży w przebiegu stanu przedrzucawkowego lub niewydolności łożyska, zahamowanie wzrostu płodu.
Istotnym z klinicznego punktu widzenia wnioskiem wypływającym z przedstawianego badania jest konieczność wykonania oznaczenia w kierunku przeciwciał antyfosfolipidowych w początkowym okresie ciąży, co ma znaczenie rokownicze pod względem wystąpienia ewentualnych powikłań ciąży. Nie ma natomiast uzasadnienia powtarzanie tych oznaczeń w trakcie trwania ciąży.