Wpływ leków biologicznych na wystąpienie sepsy w przebiegu poważnej infekcji u chorych z RZS

Leki biologiczne są terapią z wyboru w przypadku RZS opornego na leki konwencjonalne. Największą grupę wśród leków biologicznych stanowią inhibitory TNF alfa, ale stosowane są także leki o innym mechanizmie działania np. na limfocyty B, limfocyty T oraz blokery interleukiny 6, interleukiny 1. Panuje powszechne przekonanie, iż leki biologiczne zwiększają ryzyko wystąpienia infekcji i mają niekorzystny wpływ na jej przebieg. Czy jednak ta opinia jest słuszna?

Zespół niemieckich badaczy przeanalizował dane z narodowego rejestru chorych z RZS leczonych biologicznie (n=12097). U 947 chorych wystąpiła ciężka infekcja. Następnie wyniki leczenia ciężkiej infekcji odnotowywano z podziałem na 3 grupy: 1. Wyzdrowienie bez komplikacji, 2. Wystąpienie sepsy w okresie ≤30 dni, 3. Zgon w następstwie ciężkiej infekcji bez rozpoznania sepsy w okresie ≤90 dni. U około 14% chorych z ciężką infekcją doszło do rozwoju sepsy (n=135/947) , spośród nich zmarło 85, natomiast 35 zgonów odnotowano w okresie do 90 dni od ciężkiego zakażenia, bez rozpoznania sepsy. Łącznie u niemal 1/5 chorych konsekwencją ciężkiego zakażenia była sepsa lub zgon. Czynnikami związanymi ze zgonem były: choroba serca, choroba nerek oraz starszy wiek. Gdy porównano uzyskane wyniki w grupie leczonej lekami konwencjonalnymi i biologicznymi okazało się, iż leki biologiczne zmniejszają ryzyko zarówno sepsy jak również ryzyko zgonu. Natomiast odstawienie leków biologicznych w okresie powyżej 30 dni przed zakażeniem niwelowało ten korzystny wpływ.
Czy rzeczywiście wyniki te zaskoczyły badaczy? Przeprowadzone doświadczenia na myszach dowiodły udziału TNF w rozwoju sepsy. Jednak zastosowanie różnych inhibitorów TNF u pacjentów z sepsą nie miały wpływu na poprawę wskaźnika przeżycia. Stąd pojawiła się hipoteza, że znaczenie może mieć czas podania inhibitora TNF. Lek nie działał w sytuacji, gdy został już uruchomiony łańcuch reakcji immunologicznych związany z patomechanizmem sepsy. Natomiast w eksperymentach przeprowadzonych na pawianach dowiedziono, że podanie leku 2 godziny przed zakażeniem poprawiało przeżycie u zwierząt.
Badanie opublikowane przez badaczy z Niemiec jest pierwszym dotyczącym tej tematyki. Dlatego wnioski z tej analizy są dosyć ostrożne. Wydaje się, że leki biologiczne mogą mieć korzystny wpływ na przebieg ciężkiej infekcji i zmniejszać ryzyko wystąpienia sepsy lub zgonu. Leczenie immunosupresyjne może zapobiegać niekontrolowanej reakcji immunologicznej, która stanowi element patomechanizmu sepsy. Oczekuje się kolejnych badań, które potwierdzą powyższe obserwacje.