123RF
Zalecenia dotyczące monitorowania bezpieczeństwa stosowania hydroxychlorochiny
Autor: Iwona Konarska
Data: 09.06.2021
Źródło: Rosenbaum JT, Costenbader KH, Desmarais J et al. American College of Rheumatology, American Academy of Dermatology, Rheumatologic Dermatology Society, and American Academy of Ophthalmology 2020 Joint Statement on Hydroxychloroquine Use With Respect to Retinal Toxicity. Arthritis & Rheumatology Vol. 73, No. 6, June 2021, pp 908–911
Amerykańskie Towarzystwo Reumatologiczne (ACR) oraz odpowiadające mu instytucje zajmujące się dermatologią a także okulistyką opublikowały wspólne stanowisko dotyczące bezpieczeństwa stosowania hydroxychlorochiny (HCQ). Według dotychczasowych danych częstość retinopatii związanej z jej stosowaniem określa się na 4,3-13,8%.
Uważa się, że stosowanie HCQ w dawce ≤5mg/kg aktualnej masy ciała przez okres nawet do 10 lat, jest bezpieczne i związane z małym ryzykiem wystąpienia retinopatii (ok. 2%). Stosowanie dawek większych, przez ponad 10 lat zwiększa ryzyko kilkukrotnie. Wśród głównych czynników ryzyka wystąpienia retinopatii wymieniane są duża dawka leku w przeliczeniu na masę ciała, dawka kumulacyjna HCQ oraz upośledzenie funkcji nerek (HCQ wydalana jest z moczem).
Według przedstawionych zaleceń wyjściowe badanie okulistyczne powinno być wykonane w ciągu pierwszych kilku miesięcy po włączeniu leku.
Retinopatia w większości przypadków rozwija się powoli, przez kilka lat. W przypadku braku dodatkowych czynników ryzyka (np. duża dawka leku, współistniejąca choroba nerek), kolejne badanie skriningowe w kierunku retinopatii może być odroczone do 5 lat, jednak w późniejszym okresie należy je wykonywać co roku.
W zaleceniach zaznaczono, że łagodnie przebiegające i stabilne choroby siatkówki (w ocenie okulistycznej) nie stanowią przeciwwskazania do stosowania HCQ, o ile nie zaburzają one interpretacji rutynowych testów przesiewowych wykorzystywanych w diagnostyce retinopatii po HCQ. Podstawowe narzędzia diagnostyczne w ocenie retinopatii stanowi w pierwszej kolejności OCT (optyczna koherentna tomografia), a następnie badanie pola widzenia. Podkreślono, że badania powinny być interpretowane przez doświadczonego okulistę.
W opublikowanym stanowisku zwrócono również uwagę na fakt, że wcześnie wykryte zmiany mogą być mało nasilone i budzić wątpliwości w interpretacji. W tych przypadkach warto poszerzyć diagnostykę lub, biorąc pod uwagę powolny postęp retinopatii związanej ze stosowaniem HCQ, powtórzyć badania w odstępie czasu. W takich przypadkach problem kliniczny powinien być omówiony z pacjentem oraz lekarzem prowadzącym leczenie, a stosowanie HCQ nie musi być przerywane do czasu jednoznacznego potwierdzenia retinopatii.
Decyzja o zaprzestaniu leczenia powinna uwzględniać aktywność choroby reumatycznej oraz ryzyko powikłań ocznych. Ważnym elementem bezpieczeństwa stosowania HCQ jest również właściwa edukacja pacjenta.
Autorka: dr n. med. Marta Madej
Według przedstawionych zaleceń wyjściowe badanie okulistyczne powinno być wykonane w ciągu pierwszych kilku miesięcy po włączeniu leku.
Retinopatia w większości przypadków rozwija się powoli, przez kilka lat. W przypadku braku dodatkowych czynników ryzyka (np. duża dawka leku, współistniejąca choroba nerek), kolejne badanie skriningowe w kierunku retinopatii może być odroczone do 5 lat, jednak w późniejszym okresie należy je wykonywać co roku.
W zaleceniach zaznaczono, że łagodnie przebiegające i stabilne choroby siatkówki (w ocenie okulistycznej) nie stanowią przeciwwskazania do stosowania HCQ, o ile nie zaburzają one interpretacji rutynowych testów przesiewowych wykorzystywanych w diagnostyce retinopatii po HCQ. Podstawowe narzędzia diagnostyczne w ocenie retinopatii stanowi w pierwszej kolejności OCT (optyczna koherentna tomografia), a następnie badanie pola widzenia. Podkreślono, że badania powinny być interpretowane przez doświadczonego okulistę.
W opublikowanym stanowisku zwrócono również uwagę na fakt, że wcześnie wykryte zmiany mogą być mało nasilone i budzić wątpliwości w interpretacji. W tych przypadkach warto poszerzyć diagnostykę lub, biorąc pod uwagę powolny postęp retinopatii związanej ze stosowaniem HCQ, powtórzyć badania w odstępie czasu. W takich przypadkach problem kliniczny powinien być omówiony z pacjentem oraz lekarzem prowadzącym leczenie, a stosowanie HCQ nie musi być przerywane do czasu jednoznacznego potwierdzenia retinopatii.
Decyzja o zaprzestaniu leczenia powinna uwzględniać aktywność choroby reumatycznej oraz ryzyko powikłań ocznych. Ważnym elementem bezpieczeństwa stosowania HCQ jest również właściwa edukacja pacjenta.
Autorka: dr n. med. Marta Madej
