Zaostrzenie zapalenia stawów w okresie ciąży, a stosowanie inhibitorów TNF alfa

Wyniki badań wskazują, że w grupie chorych z reumatoidalnym zapaleniem stawów (RZS) i osiową spondyloartropatią (ang. axial spondyloarthritis, axSpA), u których stosowano inhibitor TNF alfa w okresie co najmniej 5 miesięcy przed poczęciem, przerwanie leczenia we wczesnym okresie ciąży (po stwierdzeniu dodatniego testu ciążowego), może stanowić czynnik ryzyka wystąpienia zaostrzenia w okresie kolejnych kilku tygodni ciąży (RR (relative risk) dla rzs 3,33, dla axSpA RR 3,08).

Ponadto obecność aktywnej choroby we wczesnej ciąży również stanowi czynnik wystąpienia zaostrzenia w późniejszym jej okresie. W przypadku pacjentek chorujących na rzs ponowne włączenie inhibitora TNF alfa lub glikokortykosteroidu (GKS) spowodowało zmniejszenie aktywności choroby u 60% z nich. Co ciekawe u pacjentek, które w okresie prekoncepcyjnym nie stosowały inhibitora TNF alfa, a leczone były lekami modyfikującymi dopuszczonymi do stosowania w okresie ciąży, obserwowano stabilną, małą aktywność choroby przed ciążą oraz w czasie jej trwania i tylko około 26% wymagało modyfikacji leczenia z powodu zaostrzenia. Z drugiej jednak strony subpopulacja leczona anty-TNF alfa, to grupa pacjentek z bardziej agresywną postacią choroby, u których stosowanie syntetycznych leków modyfikujących nie zapewniało optymalnego statusu aktywności choroby podstawowej.

Spośród 61 pacjentek z axSpA - 24 stosowały inhibitor TNF alfa przed ciążą i odstawiły lek po stwierdzeniu dodatniego testu ciążowego. Około 20 tygodnia obserwowano zaostrzenie. W tej grupie chorych pomimo ponownego włączenia blokera TNF lub GKS z powodu zaostrzenia, u ponad 62% badanych do końca ciąży utrzymywała się aktywna choroba (zmniejszenie stężenia białka CRP było mniejsze niż u chorych na RZS). W grupie pacjentek z aktywną chorobą w okresie prekoncepcyjnym, które nie były leczone blokerem TNF, duża aktywność stanu zapalnego (wyrażona ASDAS-CRP) utrzymywała się aż do okresu poporodowego.

Wśród 136 ciężarnych kobiet (w tym 75 chorych na RZS) zaostrzenie RZS obserwowano u 29%, natomiast w przypadku axSpA u 25% chorych. Wyniki oparto na prospektywnej analizie przypadków prowadzonej w okresie prekoncepcyjnym, w czasie ciąży oraz poporodowym.