Badanie 3 fazy: dekspramipeksol nieskuteczny w stwardnieniu zanikowym bocznym

Poza działaniem na receptory dopaminergiczne pramipeksol wywiera działanie neuroprotekcyjne. Podejrzewa się, że dzieje się to za sprawą jego własności antyoksydacyjnych1. Wykazano, że pramipeksol chroni przed toksycznością związaną z nadmiernym pobudzeniem neuronów; efekt ten może wynikać z modulującego wpływu pramipeksolu względem mitochondriów. Sugerowano, że ta własność pramipeksolu może okazać się użyteczna w leczeniu stwardnienia zanikowego bocznego (ALS, amyotrophic lateral sclerosis). Warto przy tym podkreślić, że dekspramipeksol, czysty enancjomer R(+), jest dobrze tolerowany w dawkach nawet 60-krotnie większych niż dawki pramipeksolu wykorzystywane w leczeniu choroby Parkinsona. W 2011 r. opublikowano wyniki przeprowadzonego przez Cudkowicz i wsp. wstępnego badania bezpieczeństwa dekspramipeksolu w ALS, wykazując nie tylko jego dobrą tolerancję, ale również korzystny wpływ większych dawek na szybkość pogarszania się skali oceny funkcjonalnej ALS (ALSFRS-R, ALS Functional Rating Scale-Revised). W później przeprowadzonym eksperymencie potwierdzono korzystny wpływ większych dawek dekspramipeksolu (300 mg względem 50 mg)3. Pod koniec sierpnia 2013. przedstawione zostały wyniki randomizowanego badania klinicznego trzeciej fazy ze ślepą próbą (EMPOWER), w którym badano skuteczność dekspramipeksolu podawanego dwa razy dziennie w dawce 150 mg względem placebo w ALS. Długość okresu interwencji wynosiła od 1 do 1.5 roku. Za główny punkt końcowy przyjęto ocenę w opartej na ALSFRS-R skali funkcji i przeżycia CAFS (combined assessment of function and survival). W eksperymencie wzięło udział 943 pacjentów w wieku od 18 do 80 lat, u których pierwsze objawy choroby wystąpiły krócej niż 2 lata przed randomizacją. Po roku leczenia oceny obu grup w skalach CAFS i ALSFRS-R i ich zmiany względem początku badania nie różniły się. Nie odnotowano też różnic w śmiertelności. Cudkowicz i wsp. stwierdzili, że dekspramipeksol był dobrze tolerowany i nie wpłynął na mierzony wykładnik skuteczności w porównaniu do placebo.

Dla zainteresowanych:
1. Cheah BC, Kiernan MC. Dexpramipexole, the R(+) enantiomer of pramipexole, for the potential treatment of amyotrophic lateral sclerosis. IDrugs. 2010 Dec;13(12):911-20.
2. Cudkowicz M, Bozik ME, Ingersoll EW, i wsp. The effects of dexpramipexole (KNS-760704) in individuals with amyotrophic lateral sclerosis. Nat Med. 2011 Nov 20;17(12):1652-6.
3. Rudnicki SA, Berry JD, Ingersoll E, i wsp. Dexpramipexole effects on functional decline and survival in subjects with amyotrophic lateral sclerosis in a Phase II study: subgroup analysis of demographic and clinical characteristics. Amyotroph Lateral Scler Frontotemporal Degener. 2013 Jan;14(1):44-51.