Serwis gastroenterologiczny

Stowrarzyszenie J-elita zosrganizowało serię spotkań dla pacjentów gastroeneterologicznych i ich rodziców. Do pierwszego spotkania dojdzie w Gdańsku 7 stycznia, następne we Wrocławiu 14 stycznia.

Lekarze z Kliniki Pediatrii, Gastroenterologii i Żywienia we Wrocławia chcą przedłużyć program terapii dla dzieci z przewlekłą chorobą jelit. Tutejsza poradnia ma konsultować pacjentów nawet do 24. roku życia.

Przedstawione opracowanie omawia 34 zalecenia postępowania w przewlekłym zapaleniu trzustki. Rekomendacje dotyczą diagnostyki, leczenia niewydolności zewnątrzwydzielniczej trzustki oraz cukrzycy, leczenia bólu i powikłań choroby ze szczególnym uwzględnieniem metod endoskopowych i chirurgicznych. Wszystkie zalecenia poddano głosowaniu członków Grupy Roboczej Konsultanta Krajowego w dziedzinie Gastroenterologii i Polskiego Klubu Trzustkowego, którzy oceniali je każdorazowo w pięciostopniowej skali, gdzie A oznaczało akceptację w całości, B – akceptację z pewnym zastrzeżeniem, C – akceptację z poważnym zastrzeżeniem, D – odrzucenie z pewnym zastrzeżeniem oraz E – odrzucenie w całości. Wyniki głosowania, łącznie z krótkim komentarzem, zamieszczono przy każdym głosowanym zaleceniu.

Miofibroblasty stanowią wyodrębnioną populację specyficznych komórek pochodzenia mezodermalnego, wykazujących morfologiczne i funkcjonalne właściwości zarówno fibroblastów, jak i komórek mięśni gładkich. Charakteryzują się obecnością -aktyny mięśni gładkich (-SMA) i wimentyny, natomiast nie zawierają desminy. W jelicie zlokalizowane są w blaszce właściwej, poniżej warstwy nabłonka. Miofibroblasty, podobnie jak komórki nabłonkowe, proliferują, różnicują się i migrują w kierunku światła jelita, ostatecznie ulegając apoptozie. Komórki te syntezują wiele cytokin, chemokin, czynników wzrostowych, prostaglandyn oraz składników macierzy pozakomórkowej. Podczas zapalenia zwiększa się ich liczba. W miofibroblastach konstytutywnie ulegają ekspresji antygeny głównego układu zgodności tkankowej MHC II, dzięki temu mogą one pełnić funkcję nieprofesjonalnych komórek prezentujących antygen. Sądzi się, że komórki te odgrywają istotną rolę w organogenezie, wzroście i różnicowaniu się nabłonka jelitowego, zapaleniu, regeneracji błony śluzowej w miejscach uszkodzeń, a także w procesach włóknienia i kancerogenezie. Wiedza na temat właściwości miofibroblastów może się przyczynić do lepszego zrozumienia etiologii m.in. takich schorzeń, jak nieswoiste zapalenia jelit.

Obecność ziarniniaków w wątrobie stwierdza się w różnych stanach chorobowych. Ich wykrycie może stanowić ważną informację diagnostyczną sugerującą istnienie choroby ogólnoustrojowej. Mimo że ziarniniaki na wczesnych etapach rozwoju rzadko powodują uszkodzenie wątroby, szybka identyfikacja leżącej u ich podłoża choroby może mieć istotne znaczenie lecznicze i prognostyczne. Objawy kliniczne ziarniniaków wątroby zależą od rodzaju i aktywności choroby, w przebiegu której powstają. Do najczęstszych objawów należą: gorączka, nocna potliwość i redukcja masy ciała. U większości chorych wczesnymi nieprawidłowościami laboratoryjnymi są niewielkie wzrosty aktywności aminotransferaz i fosfatazy zasadowej w surowicy. Rozpoznanie opiera się na biopsji wątroby i wykonaniu badań specyficznych dla określonych jednostek chorobowych. Leczenie zależy od czynnika etiologicznego. W przypadku przyczyny infekcyjnej pacjenci dobrze reagują na leki przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe lub przeciwpasożytnicze. Ziarniniaki powstające na podłożu chorób nowotworowych mogą ulec regresji po zastosowaniu chemioterapii. W leczeniu objawowego ziarniniakowego zapalenia wątroby stosuje się zazwyczaj glikokortykosteroidy.

W pracy omówiono wpływ niektórych czynników na skuteczność eradykacji oraz nowe możliwości leczenia zakażenia Helicobacter pylori . Największy problem stanowi narastająca oporność na klarytromycynę oraz bardzo duża oporność na metronidazol. Z tego powodu niezmiernie ważny w leczeniu zakażenia H. pylori jest wybór właściwego zestawu antybiotyków i/lub chemioterapeutyków. Autorzy przytaczają wyniki skuteczności eradykacji w zależności od stosowanych schematów leczenia. Zwracają uwagę na znaczenie czasu trwania terapii oraz przestrzegania przez pacjentów zaleceń lekarskich. Przytaczają wyniki badania dotyczącego skuteczności eradykacji z zastosowaniem tetracykliny, bizmutu, lewofloksacyny, moksyfloksacyny i innych. Omawiają terapię sekwencyjną oraz przytaczają zalecenia Grupy Roboczej PTG-E dotyczące postępowania w zakażeniu H. pylori

Wstęp : Alergia pokarmowa u niemowląt i małych dzieci stanowi istotny i narastający problem. Receptor TLR4, będący głównym receptorem rozpoznającym lipopolisacharyd (LPS), należy do rodziny receptorów Toll-podobnych. Pobudzenie tego receptora powoduje aktywację jądrowego czynnika transkrypcyjnego (NF-κB) i czynników IRF, co następnie prowadzi do ekspresji licznych genów włączonych w odpowiedź immunologiczną. Materiał i metody : Badaniami objęto 50 dzieci (wiek badanych mieścił się w granicach 1–36 mies.), w tym 35 z alergią pokarmową (17 z nich z alergią IgE-zależną, 18 z alergią IgE-niezależną) i 15 dzieci zdrowych bez objawów alergii. W przeprowadzonej pracy oceniono ekspresję mRNA TLR4 oraz stężenia wybranych cytokin Th1/Th2. Wyniki: Stwierdzono niższą ekspresję mRNA TLR4 u dzieci z alergią pokarmową, bardziej zaznaczoną u badanych z grupy alergii IgE-niezależnej. Wykazano ponadto większe stężenia IL-4, IL-5 i IL-10 u dzieci z alergią pokarmową w porównaniu z grupą odniesienia. Przeprowadzona ocena korelacji pomiędzy ekspresją mRNA receptora TLR4 na neutrofilach krwi obwodowej a oznaczonymi stężeniami cytokin (IL-4, IFN-g) w surowicy dzieci z alergią IgE-zależną wykazała ujemną korelację z IL-4, a dodatnią z IFN-γ. Wnioski : Wyniki przeprowadzonych badań sugerują udział odporności naturalnej w rozwoju alergii pokarmowej oraz wskazują, że ocena tej odporności może być pomocna w diagnostyce alergii u niemowląt i małych dzieci.

Wstęp : Zarówno refluks żołądkowo-przełykowy ( gastroesophageal reflux – GER), jak i alergia pokarmowa są chorobami najczęściej występującymi u najmłodszych dzieci. Wielu autorów podkreśla związki między nimi. Cel : Ocena zapisu 24-godzinnego badania pH-metrycznego u dzieci z alergią pokarmową. Materiał i metody : Retrospektywną analizą objęto 84 dzieci z alergią pokarmową w wieku od 4 miesięcy do 24 miesięcy. Grupę porównawczą stanowiło 15 dzieci w tym samym wieku z rozpoznanym GER, ale bez cech choroby alergicznej. U wszystkich dzieci wykonano 24-godzinne badanie pH-metryczne przełyku. Wyniki : Wśród dzieci z alergią u 29 badanych (34,5%) wykazano obecność GER. Ocena analizowanych parametrów badania pH-metrycznego wykazała zarówno u dzieci z GER i alergią, jak i u dzieci z GER bez alergii stopniowe zwiększanie się liczby epizodów GER i czasu ich trwania w okresie międzyposiłkowym w stosunku do uzyskanych wartości w okresie poposiłkowym. Należy też zaznaczyć, że liczba epizodów GER była większa u dzieci ze współistniejącą alergią. Analiza zapisu graficznego badania pH-metrycznego przełyku wykazała GER pierwotny u 12 dzieci z GER i alergią oraz u 9 badanych z grupy porównawczej. U pozostałych dzieci z obu grup zapis wykazywał cechy GER wtórnego, ale nie był w pełni fazowy. Oceniana częstość występowania GER o cechach GER wtórnego była zbliżona w obu badanych grupach. Wnioski : 24-godzinne badanie pH-metryczne przełyku jest pomocne, ale nie może być jedynym kryterium diagnostycznym w rozpoznawaniu GER zależnego od alergii pokarmowej. Powinno ono być oparte na wynikach zarówno badania pH-metrycznego przełyku, jak i badań alergologiczno-immunologicznych.

Wstęp : W ostatnich latach coraz więcej zwolenników zyskuje hipoteza, że objawy zespołu jelita nadwrażliwego (ZJN) wynikają z alergii lub nietolerancji pokarmowej, które nie zostały rozpoznane. Podejmowane są próby znalezienia związku pomiędzy dolegliwościami stwierdzanymi u pacjentów z rozpoznanym ZJN a alergią pokarmową, szczególnie IgG-zależną. Uzyskiwane wyniki nie dają jednoznacznej odpowiedzi. Cel: Ocena przydatności wykonywania badań w kierunku immunoglobulin klasy G (IgG) przeciwko alergenom pokarmowym u pacjentów z ZJN i możliwości wykorzystania uzyskanych wyników do wprowadzenia diety eliminacyjnej. Materiał i metody : Badania przeprowadzono w grupie 100 pacjentów z ZJN leczonych w Poradni Gastrologicznej Wojewódzkiego Szpitala Bródnowskiego w Warszawie. Grupę kontrolną stanowiło 50 zdrowych osób (bez objawów ZJN). W surowicy pacjentów wykonano oznaczenia stężenia przeciwciał klasy IgG przeciwko alergenom pokarmowym zawartym w 8 mieszankach alergenów. Stężenie przeciwciał zbadano metodą immunoenzymatyczną. Obliczenia wykonano w programie Stata v.10 Wyniki: Pozytywne wyniki testów uzyskano u ponad 90% osób z ZJN. Dla trzech badanych mieszanek alergenów wszystkie wyniki były pozytywne, dla pozostałych dodatnie miano IgG występowało u co najmniej 95% badanych pacjentów. W grupie kontrolnej wyniki były podobne. Wnioski: 1. Oznaczanie przeciwciał klasy G nie znajduje zastosowania w diagnozowaniu alergii pokarmowych oraz modyfikowaniu diety pacjentów z ZJN. 2. Zwiększone stężenie IgG w surowicy jest prawdopodobnie odpowiedzią organizmu na spożywane produkty, a nie wyrazem nadreaktywności na alergeny w nich zawarte.

Wstęp : Choroba Leśniowskiego-Crohna (ChLC) i wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG) należą do nieswoistych chorób zapalnych jelit (NChZJ). Objawy występujące u pacjentów dotkniętych tym schorzeniem dotyczą nie tylko przewodu pokarmowego. Znaczna część chorych uskarża się na objawy spoza przewodu pokarmowego oraz na problemy emocjonalne, psychologiczne i pogorszenie samopoczucia. Cel : Określenie różnic w symptomatologii NChZJ oraz subiektywnych wyznaczników jakości życia osób z tym schorzeniem w populacji polskiej i amerykańskiej, z uwzględnieniem różnic kulturowych. Materiał i metody : Na potrzeby niniejszego badania eksperymentalnie utworzono anonimowy kwestionariusz zawierający 45 pytań dotyczący jakości życia osób z NChZJ. Badania przeprowadzono w grupie 18 polskich i 16 amerykańskich pacjentów, a następnie porównano z wynikami z grupy kontrolnej, w skład której wchodziło 16 Polaków i 12 Amerykanów niechorujących na NChZJ. Badanie grupy kontrolnej miało na celu ustalenie ewentualnych różnic dotyczących ocen i postaw życiowych wynikających z odmienności kulturowych. W opracowaniu wyników oparto się na analizie jakościowej i procentowym określeniu częstości występowania dolegliwości. Wyniki : Uzyskane wyniki wskazywały na różnice między pacjentami polskimi i amerykańskimi w zakresie subiektywnej oceny dotkliwości i lokalizacji objawów NChZJ oraz jakości życia. Wnioski : Objawy choroby upośledzają codzienne życie polskich pacjentów z NChZJ odmiennie i w mniejszym stopniu niż życie pacjentów amerykańskich. Polscy pacjenci z NChZJ wydają się bardziej usatysfakcjonowani jakością życia w porównaniu z pacjentami amerykańskimi. Stwierdzono także rolę uwarunkowań kulturowych w zróżnicowaniu subiektywnej oceny przebiegu choroby przez pacjentów polskich i amerykańskich.

Wstęp: Pałeczki Helicobacter pylori są przyczyną przewlekłego zapalenia błony śluzowej żołądka, owrzodzeń żołądka lub dwunastnicy oraz nowotworów żołądka. Prawdopodobnie bakterie te podlegały takim zmianom ewolucyjnym, które umożliwiły im przystosowanie się do życia w organizmie gospodarza poprzez unikanie jego mechanizmów obronnych. Podobieństwo molekularne pomiędzy determinantami antygenowymi Lewis (Le) występującymi w lipopolisacharydzie (LPS) H. pylori oraz na komórkach gospodarza może odgrywać ważną rolę w procesach przystosowawczych tych bakterii. Cel: W pracy oceniono wytwarzanie cytokin prozapalnych: czynnika martwicy nowotworów α (TNF-α) oraz interleukiny 8 (IL-8) przez leukocyty jednojądrzaste krwi obwodowej dawców (21 kobiet w wieku 25–50 lat), zakażonych (11) lub niezakażonych (10) H. pylori , w odpowiedzi na LPS H. pylori LeXY(+) lub LeXY(–). Materiał i metody: Leukocyty krwi obwodowej otrzymane z wykorzystaniem heparynizowanego systemu Vacutainer stanowiły źródło pełnej zawiesiny leukocytów jednojądrzastych ( peripheral blood mononuclear leukocytes – PBML) oraz zawiesin wzbogaconych w monocyty lub limfocyty. Stężenie TNF-α i IL-8 w supernatantach z hodowli niestymulowanych lub stymulowanych LPS H. pylori LeXY(+) lub LeXY(–) oraz wzorcowym LPS Escherichia coli oceniano w immunoenzymatycznym teście ELISA. Wyniki: Głównym źródłem TNF-α i IL-8, w odpowiedzi na LPS H. pylori , była frakcja PBML wzbogacona w monocyty. Wykazano, że LPS H. pylori LeXY(+) silniej stymulował wytwarzanie obu cytokin pochodzenia makrofagowego niż LPS typu LeXY(–). Sekrecja TNF- α i IL-8 przez PBML stymulowane LPS H. pylori LeXY(+) była istotnie hamowana w środowisku przeciwciał przeciwko białkom LBP (białko wiążące LPS) i CD14. Wnioski: Można przypuszczać, że determinanty antygenowe LeXY występujące w LPS H. pylori mogą modulować ścieżki sygnałowe cytokin prozapalnych i na tej drodze regulować przebieg takich zakażeń.

Bezoars are rare foreign body masses or concretions formed in the stomach and small bowel, which are found in less than 0.5% of patients undergoing upper gastrointestinal endoscopies. We report a 9-year-old female without psychiatric history who was subjected to an exploratory laparotomy due to a large abdominal mass and food intolerance. A gastrotomy was performed and a 25 cm × 15 cm trichobezoar was extracted.

Pacjenci poddawani endoskopowej cholangiopankreatografii wstecznej (ECPW) powinni mieć wykonywane protezowanie dróg żółciowych, aby zapobiec zapaleniu dróg żółciowych. Najpoważniejszym jednak powikłaniem po ECPW jest zapalenie trzustki. Dane z piśmiennictwa na temat wpływu zapalenia trzustki po ECPW na postępowanie chirurgiczne u chorych na raka brodawki Vatera są niepełne. Autorzy przedstawiają chorą na raka brodawki Vatera, u której powikłaniem przedoperacyjnego protezowania dróg żółciowych było ciężkie, ostre zapalenie trzustki, które skutecznie leczono wykonaną 3 miesiące później pankreatoduodenektomią (PD) z zachowaniem odźwiernika. W przebiegu pooperacyjnym zaobserwowano wystąpienie przetoki trzustkowej (w stopniu A), bez wpływu na czas hospitalizacji. Wynik badania histopatologicznego potwierdził rozpoznanie raka brodawki Vatera w stadium II z licznymi ogniskami martwicy w obrębie trzustki. Trzy tygodnie po zabiegu pacjentka zakończyła rekonwalescencję pooperacyjną i rozpoczęła chemioterapię uzupełniającą. Przeżycie wolne od objawów choroby wyniosło 27 miesięcy, a przeżycie całkowite 44 miesiące. Pankreatoduodenektomia może być wykonana po ciężkim, ostrym zapaleniu trzustki spowodowanym endoskopowym protezowaniem dróg żółciowych, pod warunkiem podjęcia decyzji o operacji w odpowiednim czasie, z uwzględnieniem ryzyka wystąpienia powikłań pooperacyjnych. Nawet ciężkie zapalenie trzustki po ERCP nie powinno być traktowane jako przeciwwskazanie do PD z zamiarem wyleczenia, zwłaszcza u chorych na gruczolakoraka brodawki Vatera, ponieważ stwarza nadzieję na dobry wynik odległy.

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego i choroba Leśniowskiego--Crohna to choroby zapalne o nieznanej etiologii, długim czasie trwania i zwiększonym ryzyku rozwoju dysplazji i raka jelita grubego. Powszechnie akceptowane jest objęcie tych chorych nadzorem w celu wczesnego wykrywania dysplazji i raka jelita grubego. Podstawową metodą jest wykonywanie badań endoskopowych z biopsją błony śluzowej. Aktualne zalecenia większości towarzystw gastroenterologicznych różnią się czasem rozpoczęcia nadzoru i częstością wykonywania badań endoskopowych. Rozwój i zastosowanie nowych technik endoskopowych mogą być pomocne we wczesnym rozpoznawaniu dysplazji i raka jelita grubego. Celem pracy jest przedstawienie zasad nadzoru nad chorymi na nieswoiste choroby zapalne jelit rekomendowanych przez niektóre towarzystwa gastroenterologiczne i endoskopowe.

Przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu C (PZWC) traktowane jest nie tylko jako choroba wirusowa, lecz także choroba metaboliczna. Do głównych objawów metabolicznych PZWC należą: insulinooporność (IR), nieprawidłowa tolerancja glikemii, cukrzyca typu 2, stłuszczenie wątroby, zaburzenia metabolizmu lipidów oraz najprawdopodobniej miażdżyca. Rozwój IR w PZWC jest wynikiem zarówno toczącego się procesu zapalnego, nadmiernej liczby czynników prozapalnych oraz włóknienia, jak i bezpośredniego wpływu wirusa na szlak sygnałowy insuliny. Insulinooporność przyczynia się do powstawania stłuszczenia, progresji włóknienia, zmniejszenia odpowiedzi na leczenie przeciwwirusowe oraz zwiększa ryzyko rozwoju raka wątrobowokomórkowego. Zrozumienie patomechanizmu tego zaburzenia może być istotne w uzyskaniu większej skuteczności terapii przeciwwirusowej oraz zapobieganiu rozwojowi zaburzeń metabolicznych i powikłań PZWC.

Nieswoiste zapalenia jelit należą do kręgu przewlekłych chorób zapalnych, w których od kilku lat z dobrym efektem stosuje się leki biologiczne będące inhibitorami czynnika martwicy nowotworów α. Pomimo coraz większych doświadczeń z tą nową grupą leków, nadal nie do końca poznane są mechanizmy molekularne, jakie decydują o ich skuteczności. W niniejszej pracy podjęto próbę przedstawienia aktualnej wiedzy na ten temat, a także zaprezentowano wynikające z tego implikacje kliniczne

Aim : To explore the hypothesis that epidural medication stimulates colonic motility, shortens hospital stay and causes fewer complications than general anaesthesia alone, we conducted a retrospective study on patients undergoing colorectal surgery. Material and methods : Sixty-two adult patients who underwent colectomy or proctocolectomy at Vakif Gureba Training Hospital between June 2006 and December 2008 were divided into two groups retrospectively: an general anaesthesia only group (group 1) and a combined epidural and general anaesthesia group (group 2). First faecal and gas discharge time, first mobilization time, length of hospital stay and postoperative complications in 30 days after surgery were obtained from patients’ medical records. Results : Between the patients in the two groups matched and found similar for preoperative characteristics, there were no differences for gas and faecal discharge time, mobilization time, length of hospital stay or complications.

Wstęp : Choroba Leśniowskiego-Crohna jest przewlekłym schorzeniem zapalnym przewodu pokarmowego o nieznanej etiologii. Celem jego terapii jest osiągnięcie remisji oraz zapobieganie powikłaniom, takim jak: przetoki, zwężenia i ropnie. W przypadku nieskuteczności typowego leczenia immunosupresyjnego oraz w leczeniu zachowawczym przetok stosuje się terapię biologiczną. Cel: Analiza skuteczności i bezpieczeństwa terapii biologicznej przeciwciałami monoklonalnymi – infliksymabem lub adalimumabem, w przebiegu choroby Leśniowskiego-Crohna. Materiał i metody : Przeanalizowano przebieg choroby Leśniowskiego-Crohna u 43 pacjentów (27 mężczyzn i 16 ko­biet) Kliniki Chorób Przewodu Pokarmowego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, których w latach 2008–2010 zakwalifikowano do terapii biologicznej. Oceniono wiek i płeć pacjentów, objawy kliniczne, wyniki badań laboratoryjnych oraz skuteczność i bezpieczeństwo leczenia na podstawie wskaźnika aktywności choroby (CDAI). Wyniki: Podczas obserwacji 21 pacjentów (48,8%) leczono infliksymabem, 11 (25,6%) – adalimumabem, natomiast u 11 (25,6%) prowadzono terapię z użyciem obu leków w różnej kolejności. Wskazaniami do zmiany leku były: brak odpowiedzi pierwotnej, utrata odpowiedzi w trakcie leczenia lub wystąpienie reakcji alergicznych. Po zastosowaniu terapii biologicznej u 32 pacjentów (74,4%) stwierdzono remisję choroby, ze średnią redukcją wartości wskaźnika CDAI z 308 pkt do 93,5 pkt. U 2 chorych (4,7%) nie uzyskano odpowiedzi klinicznej. W przypadku 9 pacjentów (20,9%) przerwano terapię biologiczną, z czego 2 (4,7%) wymagało pilnej interwencji chirurgicznej, u 7 (16,3%) było to spowodowane wystąpieniem działań niepożądanych. W analizowanym przedziale czasowym obserwowano następujące powikłania: reakcje nadwrażliwość na lek (u 7 chorych), nawracające infekcje (u 3 cho­rych), bezsenność (u 1 osoby), gruźlica (u 1 pacjenta) oraz przejściowe zaburzenia widzenia (u 1 osoby). Wnioski: Terapia biologiczna z zastosowaniem infliksymabu i adalimumabu jest stosunkowo skuteczną i bezpieczną metodą, umożliwiającą osiągnięcie i utrzymanie remisji w chorobie Leśniowskiego-Crohna o ciężkim przebiegu.

Wstęp: U znacznej części ludności świata produkcja laktazy podlega genetycznie zaprogramowanej redukcji, co może prowadzić do występowania objawów klinicznych nietolerancji laktozy (NL) po spożyciu produktów mlecznych. Cel: Ocena wpływu spożycia takiej samej dawki laktozy przez osoby z NL, podawanej w postaci różnych produktów mlecznych. Materiał i metody: Badaniem objęto 15 młodych dorosłych z objawową NL. Wszyscy badani byli homozygotami –13910 C/C w zakresie genu promotorowego dla laktazy. U każdej osoby wykonano wodorowo-metanowy test oddechowy po obciążeniu 400 ml mleka, kefiru i jogurtu. Objawy kliniczne oceniano przez 12 godz. po spożyciu każdego produktu. Wyniki: Wydalanie gazów było mniejsze po spożyciu kefiru i jogurtu niż mleka. Wszyscy badani zgłaszali objawy kliniczne. Po spożyciu mleka bóle brzucha i przelewania były bardziej nasilone, stwierdzono większą liczbę stolców, a ich konsystencja była bardziej płynna. Wnioski: Młodzi dorośli z NL nie tolerują typowych porcji produktów mlecznych, co potwierdzono w ocenie subiektywnej i obiektywnej. Tolerancja kefiru i jogurtu jest znacząco lepsza niż mleka.

Cel : Określenie opinii osób z nieswoistym zapaleniem jelit na temat żywności zawierającej składniki bioaktywne. Materiał i metody : Badania, które przeprowadzono w 2011 r., objęły grupę 140 osób z nieswoistym zapaleniem jelit (choroba Leśniowskiego-Crohna) i 200 osób zdrowych, w przedziale wiekowym 20–70 lat. Zastosowano metodę ankiety bezpośredniej, wykorzystując kwestionariusz o strukturze zamkniętej. Wyniki : Stwierdzono, że 27% osób z chorobą Leśniowskiego- -Crohna, w wieku powyżej 45 lat, zgadza się z dodawaniem składników bioaktywnych do żywności, podczas gdy wśród osób młodszych już 70% jest przekonana o konieczności obecności takiej żywności na rynku. Ponad 90% wszystkich ankietowanych, niezależnie od wieku czy jednostki chorobowej, uważa, że żywność bioaktywna powinna być poddawana wiarygodnym badaniom przed wprowadzeniem na rynek oraz powinna zawierać na etykiecie czytelne informacje o obecności składników bioaktywnych. Deklarując chęć zakupu tych produktów, ponad połowa osób uzależnia ją od preferowanych (niezmienionych) cech sensorycznych. Zaledwie 30% osób poniżej 45. roku życia, a 14% powyżej 45. roku życia uzależniało chęć zakupu tych produktów od ciekawego i nieznanego smaku, zapachu czy wyglądu.