Ocena stomatologiczna i ortodontyczna dzieci z FASD – przegląd piśmiennictwa
Redaktor: Arleta Czarnik
Data: 30.11.2021
| Tagi: | FASD, FAS, wady zgryzu |
Spektrum płodowych zaburzeń alkoholowych (fetal alcohol syndrome disorders – FASD) to grupa nieuleczalnych nieprawidłowości rozwojowych występujących u osób, których matki piły alkohol w trakcie ciąży. U dzieci i młodzieży z FASD stwierdzono częstsze występowanie próchnicy i wad zgryzu w porównaniu z populacją ogólną.
Diagnoza FASD opiera się na stwierdzeniu: prenatalnej ekspozycji na działanie alkoholu, ograniczenia wzrastania pre- i postnatalnego, kluczowych cech dysmorficznych twarzy i zaburzeń neurorozwojowych. W Polsce funkcjonuje kilka placówek specjalizujących się w pracy z osobami z FASD. Z uwagi na rosnące zainteresowanie tą tematyką wśród polskich specjalistów oraz brak ujednoliconego schematu postępowania z inicjatywy Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2020 r. opracowano wytyczne interdyscyplinarnej grupy polskich specjalistów dotyczące rozpoznawania spektrum FASD. Najcięższa postać FASD to alkoholowy zespół płodowy (fetal alcohol syndrome – FAS), a jedną z cech charakterystycznych są anomalie w budowie twarzoczaszki.
Celem pracy była ocena stanu zdrowia jamy ustnej oraz występowania wad zgryzu i potrzeb leczenia ortodontycznego u dzieci z FASD na podstawie analizy piśmiennictwa. Istnieje niewiele publikacji na temat problemów stomatologicznych u dzieci z FASD. Trudności z przeprowadzeniem badań w tej populacji są związane przede wszystkim z zebraniem wystarczająco licznej grupy badanej. Dzieci z FASD są najczęściej adoptowane, przebywają w rodzinach zastępczych lub w domach dziecka, co oznacza trudności z dotarciem do ich danych.
Przeprowadzono przegląd piśmiennictwa z baz danych: PubMed, Scopus, Dentistry & Oral Sciences Source, Polska Bibliografia Lekarska, z wykorzystaniem słów kluczowych FASD, fetal alcohol syndrome, facial abnormalities, prenatal alcohol exposure. Do analizy wybrano 35 artykułów z lat 1968–2020 w językach polskim i angielskim.
U dzieci i młodzieży z FASD poziom higieny jamy ustnej jest niezadowalający. Obserwuje się częstsze występowanie próchnicy oraz wad zgryzu w porównaniu z populacją ogólną. Do głównych należą wady zgryzu klasy II, zgryzy krzyżowe oraz stłoczenia zębów. U dzieci z FASD występuje znacznie więcej dysfunkcji i parafunkcji w układzie stomatognatycznym, szczególnie oddychanie przez usta.
Rozpowszechnienie FAS w populacji polskiej jest nie mniejsze niż 4/1000, a wszystkich zaburzeń z grupy FASD – nie mniejsze niż 20/1000, co jest zbieżne w doniesieniami z innych krajów. Nie wszystkie dzieci poddawane są od razu specjalistycznej diagnostyce i dopiero lekarze pediatrzy, psycholodzy, rodzice adopcyjni bądź zastępczy kierują je do ośrodków zajmujących się rozpoznawaniem FASD. Wskazane jest prowadzenie wczesnej diagnostyki screeningowej w kierunku występowania dysfunkcji i parafunkcji u dzieci z FASD w ramach profilaktyki wad zgryzu oraz objęcie ich instytucjonalną opieką stomatologiczną i ortodontyczną. Pomimo poważnych zaburzeń rozwojowych u chorych z FASD można wdrożyć różnorodne działania terapeutyczne, które pozwolą doprowadzić do lepszego funkcjonowania lub nie dopuszczą do powstania zaburzeń wtórnych, takich jak choroby psychiczne lub uzależnienia.
Pełna treść artykułu: Katarzyna Ludwików, Małgorzata Zadurska, Ewa Czochrowska. Ocena stomatologiczna i ortodontyczna dzieci i młodzieży ze Spektrum Płodowych Zaburzeń Alkoholowych (FASD) – przegląd piśmiennictwa. Forum Ortod 2021; 17 (3): 237-244.
Celem pracy była ocena stanu zdrowia jamy ustnej oraz występowania wad zgryzu i potrzeb leczenia ortodontycznego u dzieci z FASD na podstawie analizy piśmiennictwa. Istnieje niewiele publikacji na temat problemów stomatologicznych u dzieci z FASD. Trudności z przeprowadzeniem badań w tej populacji są związane przede wszystkim z zebraniem wystarczająco licznej grupy badanej. Dzieci z FASD są najczęściej adoptowane, przebywają w rodzinach zastępczych lub w domach dziecka, co oznacza trudności z dotarciem do ich danych.
Przeprowadzono przegląd piśmiennictwa z baz danych: PubMed, Scopus, Dentistry & Oral Sciences Source, Polska Bibliografia Lekarska, z wykorzystaniem słów kluczowych FASD, fetal alcohol syndrome, facial abnormalities, prenatal alcohol exposure. Do analizy wybrano 35 artykułów z lat 1968–2020 w językach polskim i angielskim.
U dzieci i młodzieży z FASD poziom higieny jamy ustnej jest niezadowalający. Obserwuje się częstsze występowanie próchnicy oraz wad zgryzu w porównaniu z populacją ogólną. Do głównych należą wady zgryzu klasy II, zgryzy krzyżowe oraz stłoczenia zębów. U dzieci z FASD występuje znacznie więcej dysfunkcji i parafunkcji w układzie stomatognatycznym, szczególnie oddychanie przez usta.
Rozpowszechnienie FAS w populacji polskiej jest nie mniejsze niż 4/1000, a wszystkich zaburzeń z grupy FASD – nie mniejsze niż 20/1000, co jest zbieżne w doniesieniami z innych krajów. Nie wszystkie dzieci poddawane są od razu specjalistycznej diagnostyce i dopiero lekarze pediatrzy, psycholodzy, rodzice adopcyjni bądź zastępczy kierują je do ośrodków zajmujących się rozpoznawaniem FASD. Wskazane jest prowadzenie wczesnej diagnostyki screeningowej w kierunku występowania dysfunkcji i parafunkcji u dzieci z FASD w ramach profilaktyki wad zgryzu oraz objęcie ich instytucjonalną opieką stomatologiczną i ortodontyczną. Pomimo poważnych zaburzeń rozwojowych u chorych z FASD można wdrożyć różnorodne działania terapeutyczne, które pozwolą doprowadzić do lepszego funkcjonowania lub nie dopuszczą do powstania zaburzeń wtórnych, takich jak choroby psychiczne lub uzależnienia.
Pełna treść artykułu: Katarzyna Ludwików, Małgorzata Zadurska, Ewa Czochrowska. Ocena stomatologiczna i ortodontyczna dzieci i młodzieży ze Spektrum Płodowych Zaburzeń Alkoholowych (FASD) – przegląd piśmiennictwa. Forum Ortod 2021; 17 (3): 237-244.
Przegląd Menopauzalny
