Nieprawidłowe wyniki testów wątrobowych w trakcie hospitalizacji a ciężkość przebiegu COVID-19 – cz.2

Najnowsze doniesienia wskazują, że podwyższone wartości enzymów wątrobowych można uznać za predyktor ciężkości COVID-19 obok innych uznanych już niezależnych czynników, takich jak cukrzyca, otyłość, niewydolność nerek.

Autorzy ocenili charakterystykę klinicznego przebiegu infekcji COVID-19 u hospitalizowanych pacjentów z nieprawidłowymi wynikami testów wątroby. Dokumentację kliniczną i wyniki laboratoryjne uzyskano od 417 pacjentów z potwierdzonym COVID-19 (test PCR), którzy zostali przyjęci do szpitala specjalistycznego w Shenzhen w Chinach w okresie od 11 stycznia do 21 lutego 2020 r. i pozostawali pod obserwacją do 7 marca 2020 r. Analizie poddano objawy kliniczne pacjentów z nieprawidłowymi wynikami testów wątroby.

Wyniki obserwacji zwracają uwagę na to, że podczas hospitalizacji pacjenci z nieprawidłowymi wynikami testów czynnościowych wątroby, wskazującymi na uszkodzenie wątroby mieli 14-krotnie większe ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19 w porównaniu do grupy pacjentów z prawidłowymi wynikami. Było to ryzyko określone na podstawie wyników laboratoryjnych nieskorygowane o takie czynniki jak: wiek, płeć, choroby wątroby współistniejące, historie chorobową pacjenta, objawy początkowe choroby. Po skorygowaniu o powyższe czynniki ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19 grupie pacjentów z nieprawidłowymi wynikami testów czynnościowych wątroby, wskazującymi na uszkodzenie wątroby było o ponad 9 razy wyższe w porównaniu do grupy z prawidłowymi wynikami. Uwzględniając korektę danych o te czynniki obserwacje wskazują również, że pacjenci z podwyższoną aktywnością enzymów wątrobowych sklasyfikowaną, jako uszkodzenie typu miąższowego, w trakcie hospitalizacji mieli ponad trzykrotnie większe ryzyko progresji do ciężkiego COVID-19, natomiast najgorzej rokującą grupą byli pacjenci z uszkodzeniem typu mieszanego. Dla nich ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19 oszacowano na 11,22.

Zaobserwowano znaczny wzrost częstości uszkodzeń wątroby po przyjęciu do szpitala. W omawianym badaniu u 76% pacjentów wzrosła częstość nieprawidłowych wyników testów wątrobowych. W przypadku tych pacjentów było kilka innych czynników wpływających na nieprawidłowe wyniki testów wątrobowych, takich jak choroba wątroby i stosowanie leków.

Wirus SARS-CoV-2 jest nie tylko wysoce zaraźliwy, ale może również powodować poważną dysfunkcję wielonarządową u ludzi, w tym poważną dysfunkcję wątroby.

Nieprawidłowe wyniki testów wątrobowych zdefiniowano, jako podwyższenie następujących enzymów wątrobowych w surowicy: ALT> 40 U / l, AST> 40 U / L, gamma-glutamylotransferaza (GGT)> 49 U / l, alkaliczna fosfataza (ALP)> 135 U / L, a bilirubina całkowita (TBIL)> 17,1 μmol / L. Pacjentów, u których aktywność ALT i / lub AST wzrosła trzykrotnie ponad granicę normy (GGN), klasyfikowano, jako typ miąższowych uszkodzeń; pacjenci, u których poziom ALP lub GGT był dwa razy większy niż GGN, byli klasyfikowani, jako typ cholestatycznych uszkodzeń, a pacjenci, u których kombinacja ALT/AST była podwyższona ponad trzy razy powyżej GGN i ALP/GGT dwukrotnie przewyższała GGN, klasyfikowano, jako typ mieszany. Wszystkich pacjentów podzielono odpowiednio do ciężkich lub łagodnych przypadków na podstawie wyników RTG klatki piersiowej, badania klinicznego i prezentowanych objawów. Pacjentów z łagodnymi objawami (tj. gorączką, kaszlem, odkrztuszeniem), bez nieprawidłowości lub z łagodnymi zmianami w RTG kl.p. klasyfikowano do typów łagodnych. Zdefiniowano łagodne zmiany w RTG kl.p., jako wiele małych, plamistych cieni i zmian śródmiąższowych, głównie w zewnętrznej strefie płuc i pod opłucną.

Ciężkie zapalenie płuc definiowano na podstawie obecności któregokolwiek z następujących stanów:
- znacząco zwiększona częstość oddechów (RR): RR ≥30 razy / minutę;
- niedotlenienie: wysycenie tlenem (stan spoczynku) ≤ 93%;
- gazometria krwi: ciśnienie parcjalne tlenu / frakcja wdychanego tlenu (PaO2) / FiO2) ≤300 mmHg;
- wystąpienie niewydolności oddechowej lub innej niewydolności narządowej wymagającej monitorowania i leczenia na oddziale intensywnej terapii (OIT) lub wstrząsu.

Wykonano również badania histopatologiczne u pacjenta (próbki biopsji pobierano podczas sekcji zwłok), który zmarł z powodu COVID-19. Biopsja wątroby wykazała, że podwyższona aktywność enzymów wątrobowych podczas hospitalizacji mogła być częściowo spowodowana lekami stosowanymi w leczeniu, a obserwowane nieprawidłowości w wynikach badań wątroby mogły być spowodowane posocznicą i wstrząsem. Dwa przypadki niewydolności wątroby występujące u pacjentów z posocznicą i niewydolnością wielonarządową również potwierdzają tę hipotezę.

Podsumowując, w powyższym badaniu oszacowano charakterystykę kliniczną zapalenia płuc COVID-19 u pacjentów z nieprawidłowymi wynikami testów wątrobowych. Pacjenci z nieprawidłowymi wynikami testów wątrobowych w trakcie hospitalizacji byli narażeni na zwiększone ryzyko progresji do ciężkiej infekcji COVID-19.

Opracowała dr n.med. Anita Bania

Na podstawie: Cai Q. et al.: COVID-19: Abnormal liver function tests. J Hepatol. 2020 Sep;73(3):566-574. doi: 10.1016/j.jhep.2020.04.006. Epub 2020 Apr 13.

O nieprawidłowych wynikach testów czynnościowych wątroby, jako zwiastunie ciężkości przebiegu COVID-19 można także przeczytać TUTAJ.

PRU-M3-02-2021