Czy małe dzieci powinny przyjmować leki na otyłość?

Naukowcy wskazują, że leki odchudzające nowej generacji mogą zmniejszyć otyłość nawet u dzieci w wieku od 6 do 11 lat, ale ich długoterminowy wpływ na organizm jest nieznany.

Dorośli, aby zrzucić nadmierne kilogramy, sięgają niekiedy po takie preparaty, jak Wegovy. Czy dzieci powinny stosować takie leki?

To pytanie staje się coraz bardziej naglące w obliczu coraz większej liczby dowodów na to, że dorośli, ale też dzieci i młodzież, tracą wagę w wyniku przyjmowania najnowszej generacji leków na otyłość.

Badania wykazały, że wielu nastolatków z otyłością traci znaczne ilości wagi na tych lekach, które działają poprzez naśladowanie naturalnego hormonu zwanego glukagonopodobnym peptydem 1 (GLP-1). GLP-1 naśladuje semaglutyd, powszechnie znany jako Ozempic i Wegovy, oraz liraglutyd, sprzedawany jako leki Saxenda i Victoza, które są zatwierdzone w Stanach Zjednoczonych i Europie do leczenia otyłości u dzieci w wieku powyżej 12 lat. 

Dzieci z otyłością mają większe ryzyko chorób skóryOtyłość u dzieci wiąże się z wyższym ryzykiem chorób skóry o podłożu immunologicznym: łysienia plackowatego, atopowego zapalenia skóry i łuszczycy. . 

Nowe badanie przyniosło jedne z pierwszych danych na temat leków przeciw otyłości u jeszcze młodszych dzieci: w wieku od 6 do 11 lat.

Z badania wynika, że u dzieci leczonych liraglutydem zaobserwowano zmniejszenie wskaźnika masy ciała (BMI).

Wyniki zostały opublikowane 10 września w czasopiśmie „The New England Journal of Medicine”. „Nature” zapytało specjalistów od otyłości o koszty i korzyści związane z podawaniem „naśladowców” GLP-1 młodym ludziom, którzy wciąż rosną i rozwijają się.

Po co testować silne leki odchudzające na dzieciach?

Większość dzieci z otyłością staje się nastolatkami z otyłością, a następnie dorosłymi z otyłością. Wiele małych dzieci z ciężką otyłością już rozwinęło poważne problemy zdrowotne, takie jak wysokie ciśnienie krwi, cukrzyca typu 2 lub zaawansowana forma choroby wątroby związana z nadwagą.

– Wiemy, że wiele decyzji podejmowanych przez lekarzy opiera się na badaniach przeprowadzonych na dorosłych. Musimy mieć dowody od dzieci, aby móc podejmować decyzje kliniczne – stwierdził dr Geoff Ball, badacz otyłości dziecięcej z University of Alberta w Edmonton w Kanadzie.

Jak skuteczne są te leki u dzieci i nastolatków?

Badania wykazały, ż wśród dzieci w wieku od 6 do 11 lat u 46 proc. z nich, którzy otrzymywali liraglutyd, stwierdzono spadek BMI o 5 proc. lub więcej, w porównaniu z 9 proc. osób, które otrzymywały placebo. Potrzebne są jednak bardziej zróżnicowane badania.

Eksperci o potrzebie stworzenia ekosystemu w walce z otyłością Polska jest krajem starzejących się ludzi i konieczne jest opracowanie systemu opieki nad seniorami w duchu solidarności społecznej – oceniają eksperci.

Wyniki u starszych dzieci były podobne do tych z najnowszego badania. W badanie z 2020 r. liraglutydu u osób w wieku 12–17 lat wykazało, że 43 proc. osób, które przyjmowały lek, wykazało zmniejszenie BMI o co najmniej 5 proc. w porównaniu z 19 proc. osób, które przyjmowały placebo. Z kolei w badaniu z 2022 r. na 273 uczestników w wieku 12–17 lat, którzy przyjmowali semaglutyd, masę ciała straciło 5 proc., w porównaniu z 18 proc. osób przyjmujących placebo.

Czy BMI to najlepszy wybór metryki?

Naukowcy podkreślają, że strategia najnowszego badania polegająca na wykorzystaniu BMI do pomiaru postępów ma wady.

– BMI nie jest idealne. W przypadku dzieci, które rosną, nie jest to idealny wskaźnik – mówi dr Ball. – Wiemy, że BMI jest kiepskim substytutem masy tłuszczowej – napisali autorzy artykułu.

Sarah Nutter, badaczka stygmatyzacji wagi na Uniwersytecie Wiktorii w Kanadzie, twierdzi, że otyłość powinna być definiowana przez problemy zdrowotne związane z wagą. Jej zdaniem, autorzy badania powinni byli użyć bardziej wiarygodnego wskaźnika zdrowia niż BMI.

Dr Sarah Ro, która kieruje Programem Kontroli Wagi Sieci Lekarzy Uniwersytetu Północnej Karoliny, wskazuje, że nie ma długoterminowych danych na temat wpływu „naśladowców” GLP-1 na rozwój dzieci.

Jak tłumaczy, dzieje się tak częściowo dlatego, że leki te są stosunkowo mało testowane u najmłodszych ludzi. Na przykład żaden z substytut GLP-1 nie został zatwierdzony w Stanach Zjednoczonych do leczenia otyłości u dzieci w wieku poniżej 12 lat.

Naukowcy zapowiadają kontynuację badań 

Dzieci, które wzięły udział w najnowszym badaniu, otrzymywały liraglutyd przez nieco ponad rok i były obserwowane przez kolejne sześć miesięcy. Autorzy badania planują kontynuować zbieranie danych na temat bezpieczeństwa leku do stycznia 2027 r.