E-papierosy mogą narażać nastolatków na toksyczne działanie metali ciężkich

Używanie e-papierosów w okresie dojrzewania może zwiększać prawdopodobieństwo narażenia na metale ciężkie, co może niekorzystnie wpływać na rozwój mózgu i innych narządów.

Wapowanie, czyli korzystanie z elektronicznych papierosów, jest bardzo popularne wśród nastolatków – zwłaszcza że może się ono wydawać o wiele bezpieczniejsze niż „zwykłe” palenie. Według amerykańskich sondaży (przeprowadzonych w 2022 r.) w miesiącu poprzedzającym badania wapowało 14 proc. uczniów szkół średnich (high school w USA ), czyli około 2,14 mln, i ponad 3 proc. uczęszczających do odpowiedników naszych gimnazjów (middle school) – około 380 tys.osób.

W aerozolach i płynach do e-papierosów wykryto metale ciężkie
Ich wchłanianie jest szczególnie szkodliwe w okresach rozwoju. Jak wykazały wcześniejsze badania, narażenia na zwiększone poziomy tych metali są powiązane z zaburzeniami funkcji poznawczych, zaburzeniami zachowania, powikłaniami oddechowymi, nowotworami i chorobami układu krążenia u dzieci.

Naukowcy chcieli się dowiedzieć, czy stężenie potencjalnie toksycznych metali może być powiązane z częstotliwością wapowania i czy różne smaki liquidów również mogą mieć na to wpływ. Wykorzystali dane uzyskane w reprezentatywnym dla kraju badaniu PATH Youth Study, prowadzonym od grudnia 2018 r. do listopada 2019 r. W badaniu tym wzięło udział 1607 nastolatków w wieku od 13 do 17 lat. Do ostatecznej analizy włączono 200 waperów.

Śmiertelnie niebezpieczne e-papierosyPalenie jednorazowych e-papierosów wywołuje groźną chorobę, jaką jest krwawienie do pęcherzyków płucnych, a także inną – potencjalnie śmiertelną – EVALI, czyli zespół ostrego uszkodzenia płuc.

Próbki moczu uczestników zostały zbadane pod kątem obecności trzech metali ciężkich: kadmu, ołowiu i uranu, natomiast częstotliwość wapowania określono jako okazjonalną (1–5 dni w miesiącu), przerywaną (6–19 dni) i częstą (ponad 20 dni).

Smaki wykorzystywanych w e-papierosach liquidów zostały pogrupowane w czterech wzajemnie wykluczających się kategoriach: mentol lub mięta, owocowe, słodkie (jak czekolada lub desery) oraz pozostałe – jak tytoń, goździki lub inne przyprawy oraz napoje – alkoholowe i bezalkoholowe.

Spośród 200 waperów (w tym 63 proc. kobiet) 65 zgłosiło używanie okazjonalne, 45 przerywane, a 81 częste; dla dziewięciu osób brak było informacji o częstotliwości wapowania.

Na pytanie, czego używali w ciągu ostatnich 30 dni, jeden na trzech (33 proc.) waperów stwierdził, że używa aromatów mentolowo-miętowych – połowa (50 proc.) preferowała smaki owocowe; nieco ponad 15 proc – smaki słodkie. Najmniej popularne były „inne” ( tylko 2 proc.).

Średnia liczba zaciągnięć dziennie rosła wraz z częstotliwością wapowania: okazjonalnie było to 0,9 zaciągnięcia; przy wapowaniu przerywanym – 7,9 , zaś przy częstym – 27 zaciągnięć.

Poziom toksycznych metali związany z częstotliwością wapowania lub rodzajem smaku
Jak wykazała analiza próbek moczu, stężenie ołowiu było o 40 proc wyższe wśród wapujących w sposób przerywany i o 30 proc. wyższe wśród wapujących często niż wśród robiących to okazjonalnie. Także poziom uranu w moczu był dwukrotnie wyższy wśród osób wapujących często niż okazjonalnie. Wśród waperów, którzy wybierali raczej smaki słodkie, poziom uranu w moczu był o 90 proc. wyższy niż dla zwolenników liquidów mentolowych. W przypadku kadmu nie stwierdzono statystycznie istotnych różnic dotyczących jego stężenia w moczu związanych z częstotliwością wapowania lub rodzajem smaku. Poziom ołowiu w moczu nie zależał od smaku stosowanych liquidów.

Będzie zakaz sprzedaży jednorazowych e-papierosówResort chce, aby od jesieni funkcjonował całkowity zakaz sprzedaży jednorazowych e-papierosów. Projekt ustawy jest w zasadzie gotowy.

Jak zaznaczają autorzy, ponieważ chodzi o badanie obserwacyjne – nie można wyciągnąć ostatecznych wniosków co do poziomu toksycznych metali i wpływu częstotliwości wapowania czy wybranego smaku liquidu. Przestrzegają również, że poziomy toksycznych metali w e-papierosach będą się różnić w zależności od marki i typu używanego sprzętu.

Naukowców zaniepokoił podwyższony poziom uranu
Chociaż poziomy ciężkich metali w moczu wskazują na chroniczne narażenie, oceniano je tylko w jednym momencie, zaś obecność uranu w moczu można przypisać różnym źródłom, w tym narażeniu środowiskowemu ze złóż naturalnych, działalności przemysłowej i spożyciu.

– Mimo to wiadomo, że związki te powodują szkody u ludzi – piszą naukowcy. Jak dodają, szczególne zaniepokojenie wzbudził podwyższony poziom uranu stwierdzony w kategorii słodkich aromatów.

– Produkty do e-papierosów o smaku słodyczy stanowią znaczną część spożycia w przypadku młodych waperów, a słodki smak e-papierosów może tłumić nieprzyjemne doznania spowodwane przez nikotynę i wzmacniać jej działanie, co skutkuje zwiększoną reaktywnością mózgu – dodają.

Autorzy podsumowują, że częste wapowanie może w przypadku nastolatków zwiększać ryzyko narażenia na potencjalnie szkodliwe dla rozwoju mózgu i narządów metale, takie jak ołów i uran.

– Odkrycia te wymagają dalszych badań, wprowadzenia regulacji dotyczących wapowania i ukierunkowanych interwencji w zakresie zdrowia publicznego w celu złagodzenia potencjalnych szkód wynikających z używania e-papierosów, szczególnie wśród nastolatków – piszą.