Innowacyjność UE wymuszą kryzysy?
Autor: Marta Koblańska
Data: 29.03.2019
Źródło: MK
| Tagi: | Andrzej Ryś |
Unia Europejska stawia na sztuczną inteligencję i nowe terapie genowe. Pierwsze produkty już są wprowadzane na rynek, choć wątpliwe, aby roboty zastąpiły lekarzy. Najważniejsze rozwiązania w zdrowiu wypracowane przez UE w czasie 15 lat członkostwa Polski przypomina dr Andrzej Ryś z Komisji Europejskiej.
- Przede wszystkim udało się wypracować koordynację części działań na szczeblu międzykrajowym, choć nadal pewne kompetencje pozostają w gestii państw członkowskich, na przykład kalendarze szczepień – wskazuje dr Andrzej Ryś, od 13 lat dyrektor Komisji Europejskiej, który współtworzy i wdraża politykę zdrowotną i regulacje w UE. – Ale już w fazie finalizowania są decyzje międzykrajowe dotyczące zakupu samych szczepionek – dodaje.
Dlaczego tak się stało? Unia była nieco zagubiona w sytuacji pandemii grypy w 2008 roku, która uzmysłowiła jej globalny charakter zagrożenia. Jak przypomina dr Ryś, działania wtedy nosiły znamiona chaosu i właśnie wówczas zdecydowano o koordynacji współpracy w zakresie niebezpieczeństw zdrowotnych między krajami. Celem miało być stworzenie sieci umożliwiającej komunikację w razie kryzysu.
Czy tylko sytuacje skrajne wymuszają na UE działanie? Na pewno uzmysławiają braki w dotychczas stosowanej rutynie. To nic innego jak kryzys ekonomiczny z 2007 roku wymusił myślenie o sektorze zdrowia w kategoriach priorytetu UE,podobnie jak podejście, że lepiej jest zachować budżet poszczególnych państw niż wspólny.
Nie do końca UE jest wierna tej idei jeżeli chodzi o prawa pacjentów, którzy jak podkreśla dr Ryś „wychodzili” roszczeniami kierowanymi do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości tzw. dyrektywę transgraniczną, czyli zwrot kosztów leczenia w razie prowadzenia go w kraju innym niż macierzysty. W Polsce stosowna ustawa weszła w życie w 2014 roku, po trzech latach dyskusji i sporów, czy zaoferować chorym prawo wyboru miejsca leczenia i pokrywać jego koszt również poza naszym krajem, choć pod pewnymi warunkami. Prawo stało się faktem i od razu kilkuletnie kolejki do operacji zaćmy pokazały jak bardzo było potrzebne.
Jakie jeszcze rozwiązania unijne wymuszają współpracę między poszczególnymi krajami? Chodzi o ocenę regulacji medycznych oraz współpracę w zakresie chorób rzadkich. Pojawi się również transgraniczna e-recepta.
- Zdrowie, jak wiadomo niestety nie jest szczególnym priorytetem dla Unii Europejskiej, gdyż mnóstwo spraw pozostawiono władzom krajowym. Jak widać na przykładzie Polski z rożnym skutkiem. Należy docenić dokonania UE w zakresie wspomnianym przez dr Rysia, ale mnie marzą się np wspólne dla całej Unii programy wczesnego wykrywania nowotworów czy zrównanie nakładów na zdrowie do poziomu średniej unijnej w tych krajach, gdzie te nakłady są rażąco niskie - wskazuje prof. Tomasz Grodzki, minister zdrowia w Gabinecie Cieni Platformy Obywatelskiej.
Dlaczego tak się stało? Unia była nieco zagubiona w sytuacji pandemii grypy w 2008 roku, która uzmysłowiła jej globalny charakter zagrożenia. Jak przypomina dr Ryś, działania wtedy nosiły znamiona chaosu i właśnie wówczas zdecydowano o koordynacji współpracy w zakresie niebezpieczeństw zdrowotnych między krajami. Celem miało być stworzenie sieci umożliwiającej komunikację w razie kryzysu.
Czy tylko sytuacje skrajne wymuszają na UE działanie? Na pewno uzmysławiają braki w dotychczas stosowanej rutynie. To nic innego jak kryzys ekonomiczny z 2007 roku wymusił myślenie o sektorze zdrowia w kategoriach priorytetu UE,podobnie jak podejście, że lepiej jest zachować budżet poszczególnych państw niż wspólny.
Nie do końca UE jest wierna tej idei jeżeli chodzi o prawa pacjentów, którzy jak podkreśla dr Ryś „wychodzili” roszczeniami kierowanymi do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości tzw. dyrektywę transgraniczną, czyli zwrot kosztów leczenia w razie prowadzenia go w kraju innym niż macierzysty. W Polsce stosowna ustawa weszła w życie w 2014 roku, po trzech latach dyskusji i sporów, czy zaoferować chorym prawo wyboru miejsca leczenia i pokrywać jego koszt również poza naszym krajem, choć pod pewnymi warunkami. Prawo stało się faktem i od razu kilkuletnie kolejki do operacji zaćmy pokazały jak bardzo było potrzebne.
Jakie jeszcze rozwiązania unijne wymuszają współpracę między poszczególnymi krajami? Chodzi o ocenę regulacji medycznych oraz współpracę w zakresie chorób rzadkich. Pojawi się również transgraniczna e-recepta.
- Zdrowie, jak wiadomo niestety nie jest szczególnym priorytetem dla Unii Europejskiej, gdyż mnóstwo spraw pozostawiono władzom krajowym. Jak widać na przykładzie Polski z rożnym skutkiem. Należy docenić dokonania UE w zakresie wspomnianym przez dr Rysia, ale mnie marzą się np wspólne dla całej Unii programy wczesnego wykrywania nowotworów czy zrównanie nakładów na zdrowie do poziomu średniej unijnej w tych krajach, gdzie te nakłady są rażąco niskie - wskazuje prof. Tomasz Grodzki, minister zdrowia w Gabinecie Cieni Platformy Obywatelskiej.
