Memorandum 1 Samorządowego Kongresu Zdrowia

Dwadzieścia lat po restytucji samorządu terytorialnego, na kilka tygodni przed kolejnymi wyborami samorządowymi, uczestnicy Samorządowego Kongresu Zdrowia wyrażają niepokój przedłużającym się stanem tymczasowości w systemie ochrony zdrowia.

Jednocześnie apelujemy do Rządu i Parlamentu o pilne podjęcie wiążących decyzji, które zaowocują stworzeniem funkcjonalnego, ekonomicznie racjonalnego i społecznie akceptowanego systemu.
Rozpoczęta w 1998 roku reforma, którą poprzedziło kilka lat dyskusji i przygotowań, nie spełniła w pełni pokładanych w niej nadziei. Przede wszystkim dlatego, że stała się punktem zapalnym między kolejnymi ekipami rządowymi. Brak konsensusu, spójnej wizji zmian i politycznej odwagi w przeprowadzaniu zapowiadanych reform to grzechy główne, obarczające solidarnie całą klasę polityczną. Reforma opieki zdrowotnej jest nadal kwestią otwartą i niezrealizowanym postulatem. Polski system opieki zdrowotnej rozpięty jest między konstytucyjną zasadą gwarantującą dostępność leczenia, a prorynkowo zorientowanym otoczeniem.

Sygnatariusze Memorandum świadomi są faktu, iż reformowanie systemu opieki zdrowotnej jest procesem, a nie jednorazowym aktem. Są także świadomi, że oczekiwania świadczeniodawców i pacjentów przekraczają zasoby, jakimi dysponuje system. Jest również oczywiste, że wyższe wydatki na opiekę zdrowotną oraz powszechny dostęp do świadczeń medycznych nie przekładają się w prosty sposób na poprawę stanu zdrowia Polaków. Największe na to wpływ ma społeczna świadomość zagrożeń zdrowotnych i związana z tym odpowiedzialność jednostkowa, zbiorowa, instytucjonalna i systemowa za zdrowie publiczne.

Niezbędnym krokiem w procesie konstruowania nowego programu zmian w opiece zdrowotnej powinno być sporządzenie analizy aktualnej sytuacji zawierającej z jednej strony opis niedostatków oraz zaprezentowanie osiągnięć dotychczasowych rozwiązań finansowo-organizacyjnych w opiece zdrowotnej.

Rząd i Parlament, bazując na wnioskach z analizy aktualnej sytuacji, muszą suwerennie określić:
- kierunki i ramy strukturalno-instytucjonalne polityki zdrowotnej, definiując równocześnie obszary szczególnie wrażliwe, chronione w opiece zdrowotnej;
- za co i za kogo państwo bierze odpowiedzialność jako kreator, katalizator i gwarant warunków zdrowotnych i organizator systemu umożliwiającego realizację potrzeb zdrowotnych obywateli,
- za co i za kogo w systemie ochrony zdrowia odpowiadają jednostki samorządu terytorialnego, jakie są prawa i obowiązki gmin, powiatów i województw oraz jakimi narzędziami dysponować będą samorządy regionalne w realizacji lokalnej lub regionalnej polityki zdrowotnej. Jednym z takich instrumentów powinna być możliwość korzystania przez samorządy terytorialne z środków będących w dyspozycji Narodowego Funduszu Zdrowia na realizację programów zdrowotnych.

Nie można dłużej tolerować sytuacji, w której kreatorem polityki zdrowotnej jest płatnik, który winien pełnić jedynie rolę służebną.

Rząd winien przedstawić również spójną wizję funkcjonowania systemu opieki zdrowotnej z uwzględnieniem kilkudziesięcioletniej perspektywy. Obywatele, podatnicy, pacjenci, pracownicy sektora ochrony zdrowia, a także wszystkie podmioty, które go współtworzą mają prawo wiedzieć, jaki system docelowo ma być zbudowany. Sygnatariusze Memorandum wnoszą, by prezentacji takiej wizji towarzyszyła debata z partnerami społecznymi, której celem będzie wypracowanie jak najszerszego konsensusu.
Jesteśmy przekonani, że warunkiem powodzenia kolejnej reformy opieki zdrowotnej jest wsparcie ze strony partnerów społecznych i opinii publicznej.

Uczestnicy 1 Samorządowego Kongresu Zdrowia