Młodzi nie ćwiczą i tyją najszybciej w Europie

Polska młodzież cechuje się największym przyrostem wagi i otyłości w okresie dojrzewania na Starym Kontynencie.

Z badań Eurobarometru wynika¹, że 65 proc. Polaków nie dba o aktywność fizyczną. Nic więc dziwnego, że prawie 30 proc. uczniów stroni² od uczestnictwa w obowiązkowych zajęciach wychowania fizycznego w szkole, posługując się zwolnieniami lekarskimi.

W 2021 r. na zlecenie Ministerstwa Edukacji i Nauki polskie akademie wychowania fizycznego wdrożyły³ program „WF z AWF – Aktywny powrót uczniów do szkoły po pandemii”. Głównym celem tej inicjatywy była poprawa sprawności fizycznej dzieci i młodzieży po powrocie do zajęć stacjonarnych, zawieszonych na czas pandemii COVID-19.

Niemniej, równie ważną misją był wymiar badawczy programu. W związku z tym, w obrębie polskich akademii wychowania fizycznego powstało 9000 Sport Klubów w formie zajęć pozalekcyjnych. Z uwagi na zwiększające się zainteresowanie i sukces projektu w kolejnym roku rozszerzono rozwój programu w Polsce.

Popyt na dodatkową formę aktywności był wysoki. Od uruchomienia programu zarejestrowało się 115 tys. chętnych uczniów. Byli to głównie reprezentanci szkół podstawowych i ponadpodstawowych.

Po rocznym monitoringu kondycji fizycznej małoletnich Polaków wykazano wzrost wskaźnika masy ciała (BMI) z 2 do 5 proc. w porównaniu z wynikami badań populacyjnych przeprowadzonych w 2010 roku. Udokumentowano również obniżenie wydolności krążeniowo-oddechowej wśród uczestników badania.

Te dane są szczególnie alarmujące. Eksperyment ujawnił, że kwestia nadwagi i niebezpiecznej otyłości dotyczyła wówczas 15 proc. badanych, przede wszystkim najmłodszych dzieci szkół podstawowych.

Najprawdopodobniej w skali całego kraju problem z nadwagą i obniżoną sprawnością fizyczną dzieci i młodzieży jest dużo większy, ponieważ członkami utworzonych Sport Klubów byli głównie uczniowie, którzy systematycznie korzystają z zajęć wychowania fizycznego w szkole (93 proc.) i generalnie cenią ruch (95 proc.).

Co warte podkreślenia, autorzy raportu podsumowującego dotychczasowe wyniki realizowanego programu „WF z AWF” wskazują, że źródłem niedostatecznej kondycji fizycznej wśród dzieci i młodzieży nie są jedynie lockdowny, zastosowane jako narzędzie walki z COVID-19 podczas pandemii, ale przede wszystkim rozwój cywilizacji i technologii oraz styl życia, które znacząco przyczyniają się do ograniczania poziomu aktywności fizycznej. Zidentyfikowany trend naukowcy obserwują już od lat 90. XX wieku.

Komisja Europejska również uzyskała mało optymistyczne dane dla naszego kraju. W 2022 roku opublikowano badanie Eurobaromentru⁴ na temat sportu i aktywności fizycznej, z którego wynika, że aż 65 proc. Polaków powyżej 15. roku życia nie podejmuje regularnej aktywności fizycznej i nie uprawia sportu.

Dla szerszego porównania, w Unii Europejskiej ten odsetek wynosi 45 proc. Tym samym jesteśmy obok populacji Grecji (68 proc.) i Portugalii (73 proc.) jednym z najbardziej rozleniwionych i zasiedzianych społeczeństw w UE.

Przypisy:
1. https://europa.eu/eurobarometer/surveys/detail/2668.
2. https://samorzad.pap.pl/kategoria/edukacja/minister-sportu-30-proc-polskich-dzieci-korzysta-ze-zwolnien-lekarskich-z-wf-cos.
3. https://www.awf.edu.pl/__data/assets/pdf_file/0004/57424/Raport-koncowy_2022r..pdf.
4. https://europa.eu/eurobarometer/surveys/detail/2668.

Tekst Patrycji Mizery z Klubu Jagiellońskiego.

Materiał w „Menedżerze Zdrowia” publikujemy za zgodą i dzięki uprzejmości Klubu Jagiellońskiego.

Przeczytaj także: „Smartfonoza, upadek rodziny, stres – o zdrowiu psychicznym polskich dzieci” i „Co ze zdrowiem psychicznym w szkole?”.