NFZ bez planu finansowego. Służbie zdrowia grozi paraliż?

System ochrony zdrowia funkcjonuje nawet bez zatwierdzonego planu finansowego Narodowego Funduszu Zdrowia – zapewniają minister zdrowia i prezes NFZ. Eksperci mają na ten temat inne zdanie i ostrzegają przed paraliżem publicznego systemu. 

„Dziennik Gazeta Prawna” wskazuje, że jeszcze w grudniu minister zdrowia Izabela Leszczyna zapewniała, że minister finansów Andrzej Domański podpisze plan finansowy Narodowego Funduszu Zdrowia do końca grudnia, by w ostatnim dniu roku 2024 stwierdzić, że „ten podpis nie jest jej potrzebny”, bo mimo jego braku „fundusz podpisuje umowy ze szpitalami i z przychodniami, a pacjentom udzielane są świadczenia”. Również prezes NFZ Filip Nowak zapewniał w grudniowym wywiadzie dla „DGP”, że przyjęcie planu nie jest niezbędne dla normalnego funkcjonowania publicznego płatnika.

Plan NFZ bez akceptacji 

Zdaniem ekspertów nie jest to jednak takie proste. – Bez akceptacji planu nie można go zmienić, a więc np. nie można ani dosypać do budżetu Narodowego Funduszu Zdrowia dodatkowych środków, ani nawet przesunąć ewentualnych pieniędzy z funduszu zapasowego NFZ na wydatki bieżące. Nie można bowiem zmienić czegoś, czego nie ma – zauważa Wojciech Wiśniewski, ekspert Federacji Przedsiębiorców Polskich, dodając, że art. 124 ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych daje minister zdrowia możliwość samodzielnej publikacji planu w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia. Pytanie, dlaczego minister Leszczyna tego nie zrobiła?

Ogólnopolski Związek Pracodawców Szpitali Powiatowych podsumowuje miniony rokPoczątek roku 2024 napawał optymizmem dzięki uzyskaniu środków za świadczenia ponad limit za rok poprzedni we wszystkich świadczeniach. Jednak dalsze miesiące pokazały, że sytuacja systemowa wymaga zdecydowanych działań i jasnego planu na nadchodzące lata.

W ocenie eksperta prawdopodobnie to kwestia odpowiedzialności, której szefowa resortu zdrowia nie chce wziąć wyłącznie na swoje barki, co – jak zauważa – jest zrozumiałe, zważywszy na wątpliwości, jakie przekazał minister finansów w październikowym piśmie do wiceministra zdrowia Marka Kosa. 

Problemem podwyżki minimalnych wynagrodzeń

Spośród siedmiu punktów najważniejsze dotyczą finansowania świadczeń i podwyżek minimalnych wynagrodzeń pracowników zatrudnionych w ochronie zdrowia. Minister finansów chce wiedzieć, jakie działania Ministerstwo Zdrowia zamierza podjąć, by zracjonalizować wydatki na podwyżki przewidziane przez ustawę w 2025 r. W ubiegłym roku pochłonęły one dodatkowe 16 mld zł, w bieżącym pochłoną co najmniej kolejne 16 mld zł.

Dużo, więcej, podwyżki– Plan finansowy Narodowego Funduszu Zdrowia na 2024 r. zwiększył się już niemal o 24 mld zł – na świadczenia zdrowotne wydaliśmy 190 mld zł. Mimo to do pełnego rozliczenia jeszcze brakuje – mówi wiceprezes NFZ Jakub Szulc.

– Przypomnijmy, że to nie podwyżki, ale waloryzacja pensji minimalnych, które czasami w ogóle nie odpowiadają kwalifikacjom, skali obowiązków i obciążenia pracą nie tylko lekarzy i pielęgniarek, lecz także całego personelu medycznego. Oszczędzanie na kadrach jest krótkowzroczną polityką, która prędzej czy później przynosi negatywne konsekwencje, jednak nie dla polityków, ale dla pacjentów – zauważa Sebastian Goncerz, przewodniczący Porozumienia Rezydentów Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy.

Ostrzega, że zatrzymanie ustawy mogłoby grozić przyspieszeniem drenażu kadry do prywatnej opieki zdrowotnej.