Patryk Rydzyk
Ocena wybranych elementów systemu zdrowia w Polsce ►
Autor: Iwona Konarska
Data: 12.10.2022
W trakcie VI Kongresu Wizja Zdrowia – Diagnoza i Przyszłość – Foresight Medyczny szczególnym wydarzeniem była sesja inauguracyjna Komitetu Zdrowia Publicznego Polskiej Akademii Nauk, w czasie której wykazano, jak od lat – nie dopiero od pandemii – pogarsza się stan zdrowia Polaków. I co najważniejsze – wypunktowano, jaka jest droga naprawy.
Zaprezentowano projekt KZP PAN, ekspertyzy pod wspólnym tytułem „Ocena wybranych elementów systemu zdrowia w Polsce na podstawie dowodów naukowych i dobrych praktyk innych krajów – Polskie Zdrowie 2.0”.
Jak zauważył prof. Tomasz Zdrojewski, wprowadzając słuchaczy w temat, kryzys zdrowotny rozpoczął się nie wraz z pandemią, lecz wcześniej – w latach 2013–2014, gdy niebezpiecznie zmienił się standaryzowany współczynnik zgonów. Wtedy zaczęliśmy zaprzepaszczać to wszystko, co wypracowano w latach 90.
Temat kontynuował prof. Bogdan Wojtyniak, który przedstawił niezwykle istotne dane odpowiadające na pytanie, co zmieniła pandemia, jeśli chodzi o parametry zdrowotne Polaków. I znowu pojawił się ten krytyczny czynnik opisujący stan społeczeństwa – na podstawie danych można powiedzieć, że Polak żyje o rok krócej niż przeciętny Europejczyk. Ten spadek długości życia widać w prognozach – różnicy w zgonach obserwowanych w stosunku do oczekiwanych.
Wypunktowano główne zagrożenia dla systemu:
– kryzys zdrowotny trwający od 2014 roku,
– pandemia, która pogłębiła ten kryzys,
– dług zdrowotny po pandemii,
– słabość zdrowia publicznego,
– wojna za naszą wschodnią granicą,
– kryzys energetyczny i jego ekonomiczne skutki.
Omawiając uwarunkowania makroekonomiczne, dr n. ekon. Marek Zuber podkreślił, że musimy w sposób całościowy wskazać zwiększenie finansowania opieki zdrowotnej. – Nie może to być działanie doraźne, aktualna wola premiera czy ministra zdrowia – stwierdził.
Marek Zuber krytycznie odniósł się do dwóch kwestii. Jest za rozwojem prywatnej ochrony zdrowia, ale z niepokojem obserwuje pewien dualizm, czyli fakt, że Polacy dodatkowo – poza systemem publicznym – kupują usługi zdrowotne. Korzystniejsza byłaby współpraca prywatnej ochrony zdrowia z NFZ. Inna sprawa to kształcenie i dostępność specjalistów. Tu poza systemem zachęt do pracy ekspert sugeruje zniechęcanie do wyjazdów.
I wreszcie, prof. Wojciech Hanke przedstawił rekomendacje strategii na lata 2023–2027:
1. Prowadzenie polityki zdrowotnej i prozdrowotnej państwa opartej na danych naukowych i dobrych praktykach innych krajów.
2. Zintegrowanie medycyny naprawczej, zdrowia publicznego i polityki społecznej.
3. Stałe monitorowanie nierówności w zdrowiu.
4. Traktowanie jako priorytetu edukacji prozdrowotnej i zdrowia psychicznego.
5. Własna polityka informacyjna i zbudowanie realnego przywództwa dla uzyskania zaufania społecznego.
6. Zbudowanie nowoczesnego zaplecza ekspertów dla badań naukowych oceniających efekty polityki zdrowotnej.
W sesji inauguracyjnej wzięli udział prowadzący:
– Wojciech Hanke, przewodniczący Prezydium KZP PAN, kierownik Zakładu Epidemiologii Środowiskowej Instytutu Medycyny Pracy im. prof. Jerzego Nofera w Łodzi,
– Grzegorz Opolski, były konsultant krajowy w dziedzinie kardiologii, członek korespondent PAN, były wiceprzewodniczący Rady Naukowej przy Ministrze Zdrowia,
– Tomasz Zdrojewski, były przewodniczący Prezydium KZP PAN, kierownik Zakładu Prewencji i Dydaktyki Katedry Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.
Zaprezentowano wykłady:
• „Główne aktualne zagrożenia dla systemu”:
– Tomasz Zdrojewski, były przewodniczący Prezydium KZP PAN, kierownik Zakładu Prewencji i Dydaktyki Katedry Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego,
– Bogdan Wojtyniak, zastępca dyrektora do spraw bezpieczeństwa epidemiologicznego i środowiskowego Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny.
• „Uwarunkowania makroekonomiczne”:
– Krzysztof Opolski, były kierownik Katedry Bankowości, Finansów i Rachunkowości na Wydziale Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego,
– Marek Zuber, ekonomista, wykładowca w Akademii Wyższej Szkoły Biznesu.
• „Zdrowie publiczne”:
– Wojciech Hanke, przewodniczący Prezydium KZP PAN, kierownik Zakładu Epidemiologii Środowiskowej Instytutu Medycyny Pracy im. prof. Jerzego Nofera w Łodzi,
– Cezary Włodarczyk, były dyrektor Instytutu Zdrowia Publicznego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, wieloletni ekspert Centrum Analiz Strategiczno-Ekonomicznych.
Zaproszeni do debaty zostali:
– Wojciech Hanke, przewodniczący Prezydium KZP PAN, kierownik Zakładu Epidemiologii Środowiskowej Instytutu Medycyny Pracy im. prof. Jerzego Nofera w Łodzi,
– Janusz Heitzman, pełnomocnik do spraw psychiatrii sądowej przy ministrze zdrowia, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, kierownik Kliniki Psychiatrii Sądowej Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie,
– Grzegorz Juszczyk, adiunkt w Zakładzie Zdrowia Publicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego,
– Grzegorz Opolski, Katedra i Klinika Kardiologii Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego,
– Krzysztof Opolski, były kierownik Katedry Bankowości, Finansów i Rachunkowości na Wydziale Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego,
– Bolesław Samoliński, kierownik Katedry Zdrowia Publicznego i Środowiskowego oraz Zakładu Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych i Alergologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego,
– Cezary Włodarczyk, były dyrektor Instytutu Zdrowia Publicznego z Instytutu Zdrowia Publicznego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego,
– Bogdan Wojtyniak, zastępca dyrektora do spraw bezpieczeństwa epidemiologicznego i środowiskowego Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny,
– Tomasz Zdrojewski, były przewodniczący Prezydium KZP PAN, kierownik Zakładu Prewencji i Dydaktyki Katedry Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego,
– Marek Zuber, ekonomista, wykładowca w Akademii Wyższej Szkoły Biznesu.
Transmisja z sesji do obejrzenia poniżej.
Jak zauważył prof. Tomasz Zdrojewski, wprowadzając słuchaczy w temat, kryzys zdrowotny rozpoczął się nie wraz z pandemią, lecz wcześniej – w latach 2013–2014, gdy niebezpiecznie zmienił się standaryzowany współczynnik zgonów. Wtedy zaczęliśmy zaprzepaszczać to wszystko, co wypracowano w latach 90.
Temat kontynuował prof. Bogdan Wojtyniak, który przedstawił niezwykle istotne dane odpowiadające na pytanie, co zmieniła pandemia, jeśli chodzi o parametry zdrowotne Polaków. I znowu pojawił się ten krytyczny czynnik opisujący stan społeczeństwa – na podstawie danych można powiedzieć, że Polak żyje o rok krócej niż przeciętny Europejczyk. Ten spadek długości życia widać w prognozach – różnicy w zgonach obserwowanych w stosunku do oczekiwanych.
Wypunktowano główne zagrożenia dla systemu:
– kryzys zdrowotny trwający od 2014 roku,
– pandemia, która pogłębiła ten kryzys,
– dług zdrowotny po pandemii,
– słabość zdrowia publicznego,
– wojna za naszą wschodnią granicą,
– kryzys energetyczny i jego ekonomiczne skutki.
Omawiając uwarunkowania makroekonomiczne, dr n. ekon. Marek Zuber podkreślił, że musimy w sposób całościowy wskazać zwiększenie finansowania opieki zdrowotnej. – Nie może to być działanie doraźne, aktualna wola premiera czy ministra zdrowia – stwierdził.
Marek Zuber krytycznie odniósł się do dwóch kwestii. Jest za rozwojem prywatnej ochrony zdrowia, ale z niepokojem obserwuje pewien dualizm, czyli fakt, że Polacy dodatkowo – poza systemem publicznym – kupują usługi zdrowotne. Korzystniejsza byłaby współpraca prywatnej ochrony zdrowia z NFZ. Inna sprawa to kształcenie i dostępność specjalistów. Tu poza systemem zachęt do pracy ekspert sugeruje zniechęcanie do wyjazdów.
I wreszcie, prof. Wojciech Hanke przedstawił rekomendacje strategii na lata 2023–2027:
1. Prowadzenie polityki zdrowotnej i prozdrowotnej państwa opartej na danych naukowych i dobrych praktykach innych krajów.
2. Zintegrowanie medycyny naprawczej, zdrowia publicznego i polityki społecznej.
3. Stałe monitorowanie nierówności w zdrowiu.
4. Traktowanie jako priorytetu edukacji prozdrowotnej i zdrowia psychicznego.
5. Własna polityka informacyjna i zbudowanie realnego przywództwa dla uzyskania zaufania społecznego.
6. Zbudowanie nowoczesnego zaplecza ekspertów dla badań naukowych oceniających efekty polityki zdrowotnej.
W sesji inauguracyjnej wzięli udział prowadzący:
– Wojciech Hanke, przewodniczący Prezydium KZP PAN, kierownik Zakładu Epidemiologii Środowiskowej Instytutu Medycyny Pracy im. prof. Jerzego Nofera w Łodzi,
– Grzegorz Opolski, były konsultant krajowy w dziedzinie kardiologii, członek korespondent PAN, były wiceprzewodniczący Rady Naukowej przy Ministrze Zdrowia,
– Tomasz Zdrojewski, były przewodniczący Prezydium KZP PAN, kierownik Zakładu Prewencji i Dydaktyki Katedry Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.
Zaprezentowano wykłady:
• „Główne aktualne zagrożenia dla systemu”:
– Tomasz Zdrojewski, były przewodniczący Prezydium KZP PAN, kierownik Zakładu Prewencji i Dydaktyki Katedry Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego,
– Bogdan Wojtyniak, zastępca dyrektora do spraw bezpieczeństwa epidemiologicznego i środowiskowego Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny.
• „Uwarunkowania makroekonomiczne”:
– Krzysztof Opolski, były kierownik Katedry Bankowości, Finansów i Rachunkowości na Wydziale Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego,
– Marek Zuber, ekonomista, wykładowca w Akademii Wyższej Szkoły Biznesu.
• „Zdrowie publiczne”:
– Wojciech Hanke, przewodniczący Prezydium KZP PAN, kierownik Zakładu Epidemiologii Środowiskowej Instytutu Medycyny Pracy im. prof. Jerzego Nofera w Łodzi,
– Cezary Włodarczyk, były dyrektor Instytutu Zdrowia Publicznego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, wieloletni ekspert Centrum Analiz Strategiczno-Ekonomicznych.
Zaproszeni do debaty zostali:
– Wojciech Hanke, przewodniczący Prezydium KZP PAN, kierownik Zakładu Epidemiologii Środowiskowej Instytutu Medycyny Pracy im. prof. Jerzego Nofera w Łodzi,
– Janusz Heitzman, pełnomocnik do spraw psychiatrii sądowej przy ministrze zdrowia, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, kierownik Kliniki Psychiatrii Sądowej Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie,
– Grzegorz Juszczyk, adiunkt w Zakładzie Zdrowia Publicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego,
– Grzegorz Opolski, Katedra i Klinika Kardiologii Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego,
– Krzysztof Opolski, były kierownik Katedry Bankowości, Finansów i Rachunkowości na Wydziale Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego,
– Bolesław Samoliński, kierownik Katedry Zdrowia Publicznego i Środowiskowego oraz Zakładu Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych i Alergologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego,
– Cezary Włodarczyk, były dyrektor Instytutu Zdrowia Publicznego z Instytutu Zdrowia Publicznego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego,
– Bogdan Wojtyniak, zastępca dyrektora do spraw bezpieczeństwa epidemiologicznego i środowiskowego Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny,
– Tomasz Zdrojewski, były przewodniczący Prezydium KZP PAN, kierownik Zakładu Prewencji i Dydaktyki Katedry Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego,
– Marek Zuber, ekonomista, wykładowca w Akademii Wyższej Szkoły Biznesu.
Transmisja z sesji do obejrzenia poniżej.