Pierwsze podanie podpajęczynówkowe antysensownego oligonukleotydu
Autor: Marzena Jaskot
Data: 19.04.2013
Źródło: Miller TM, Pestronk A, David W i wsp. An antisense oligonucleotide against SOD1 delivered intrathecally for patients with SOD1 familial amyotrophic lateral sclerosis: a phase 1, randomised, first-in-man study. Lancet Neurol 2013; online ahead of print.
ISIS 333611 to eksperymentalny lek na stwardnienie zanikowe boczne przebadany w modelu zwierzęcym. Jest on antysensownym oligonukleotydem zmniejszającym stężenie dysmutazy ponadtlenkowej. Miller i wsp. podali podpajęczynówkowo ISIS 333611 24 pacjentom.
Dysmutaza ponadtlenkowa (SOD1) to białko unieszkodliwiające rodniki ponadtlenkowe powstające w komórce. Mutacje w genie dysmutazy ponadtlenkowej zostały powiązane z występowaniem stwardnienia zanikowego bocznego (ALS, amyotrophic lateral sclerosis). Niemal wszystkie mutacje SOD1 zwiększające ryzyko ALS mają charakter dominujący. Nie jest jednak wiadome, w jakim mechanizmie zmiany w budowie SOD1 przekładają się na wystąpienie ALS. W modelu zwierzęcym ISIS 333611, antysensowny oligonukleotyd, prowadził do wydłużenia przeżycia i zmniejszenia stężenia SOD1 w rdzeniu kręgowym. Miller i wsp. podali ISIS 333611 24 pacjentom z ALS. Podstawowym celem tego randomizowanego badania I fazy było określenie właściwości farmakokinetycznych i bezpieczeństwa ISIS 333611. Lek podawany był podpajęczynówkowo we wlewie 11.5-godzinnym. Wyselekcjonowanych pod względem statusu SOD1 chorych podzielono na cztery grupy. W każdej z nich 6 pacjentów otrzymywało lek, a 2 placebo. Zbadano skutki stosowania ISIS 333611 w czterech stężeniach: 0.15 mg, 0.5 mg, 1.5 mg i 3.0 mg. Badanie było przeprowadzone z podwójnie ślepą próbą. Podobny odsetek pacjentów z grup otrzymujących placebo i lek zgłosił działania niepożądane, do których należały objawy związane z nakłuciem lędźwiowym. Autorzy nie stwierdzili występowania niekorzystnych efektów związanych ISIS 333611. Część pacjentów należała do więcej niż jednej grupy, co nie było związane z podwyższonym ryzykiem wystąpienia niepożądanych objawów. Według autorów jest to pierwsze badanie, w którym pacjentom podano podpajęczynówkowo antysensowny oligonukleotyd. Możliwość bezpiecznego wprowadzania do ośrodkowego układu nerwowego antysensownych oligonukleotydów otwiera możliwość celowanego leczenia także innych schorzeń neurologicznych.