Polacy zbyt mało wiedzą o chorobach mózgu

Choroby mózgu nie są zbyt rozpowszechnionym tematem wśród Polaków. Znacznie więcej wiedzą o zdrowiu ogólnie czy otyłości ale przyznają, że temat zdrowia mózgu wymaga szerszej edukacji. Okazuje się, że leczenie chorób mózgu – psychicznych, jak i neurologicznych – kosztuje łącznie więcej niż leczenie chorób kardiologicznych i onkologicznych razem wziętych. 

Jak wynika z badania ARC Rynek i Opinia, przeprowadzonego pod koniec ubiegłego roku dla Mental Power – Fundacji dla Zdrowia Mózgu, Polacy utożsamiają zdrowie mózgu głównie ze stabilnością emocjonalną, odpornością na stres i dobrym snem, czyli z aspektami powiązanymi ze zdrowiem psychicznym. Zapytani o to, które wymienione schorzenia są chorobami związanymi z mózgiem, najczęściej wymieniają udary (80 proc. wskazań), guzy mózgu (76 proc.), mózgowe porażenie dziecięce (71 proc.), chorobę Alzheimera (70 proc.) oraz schizofrenię (69 proc.). Co istotne, prawie połowa ankietowanych deklaruje, że zna osobę cierpiącą na chorobę mózgu, a co czwarty – że ma taką osobę w bliskim otoczeniu.

Profilaktyka mózgu równie ważna jak leczenie

– Dane, którymi już dysponujemy w Polsce, mówiące o tym, że około 15 mln Polaków cierpi na różnego typu schorzenia neurologiczne i psychiczne – to dane z 2019 roku na podstawie dokumentu „Brain Plan dla Polski" – pokazują, jak wielkim wyzwaniem są te choroby – podkreśla Izabella Dessoulavy-Gładysz, prezeska Fundacji. 

Jednym z aspektów jest koszt ich leczenia. Jak podkreśla ekspertka, leczenie chorób mózgu, czyli psychicznych i neurologicznych, kosztuje łącznie więcej  niż leczenie chorób kardiologicznych i onkologicznych razem wziętych.

– To nam pokazuje, że zdrowie mózgu i choroby mózgu powinny się stać bezwzględnym priorytetem nie tylko w Polsce, ale również w Europie, gdyż dane WHO z kolei mówią, że jeden na trzech obywateli zachoruje na jedną z chorób mózgu – mówi Dessoulavy-Gładysz.

Niepokoimy się o dostęp naszych pacjentów do nowoczesnych terapii To może być trudny rok dla neurologii. Co prawda pojawią się nowe refundowane terapie, przygotowana jest retaryfikacja procedur neurologicznych i tworzony jest Plan Alzheimerowski, ale prof. Alina Kułakowska w rozmowie z „Menedżerem Zdrowia” zastanawia się, czy te pozytywne zmiany w neurologii nie pozostaną tylko na papierze. 

W badaniu dziewięciu na 10 respondentów wskazało, że profilaktyka mózgu powinna być równie ważna jak leczenie oraz że temat zdrowia mózgu wymaga większej uwagi i edukacji, aby zmniejszyć stygmatyzację chorób neurologicznych i psychicznych. Prawie połowa przyznała, że choroby mózgu są stygmatyzujące, najczęściej ze względu na brak społecznego zrozumienia dla nietypowych zachowań osób chorych oraz ich niesamodzielność. Polacy są także przekonani, że osoby cierpiące na choroby mózgu mogą prowadzić normalne życie, jeśli otrzymają właściwe wsparcie i leczenie (87 proc.).

Polacy niewiele wiedzą na temat higieny mózgu

Nieco ponad jedna trzecia badanych spotkała się z takim terminem, a 13 proc. wie, co on oznacza. Najczęściej kojarzy im się ona z wykonywaniem ćwiczeń umysłowych, ogólnym dbaniem o siebie (po 36 proc.), o regularny sen (31 proc.) i psychikę oraz z unikaniem stresu (29 proc.). Osoby, które wymieniały skuteczne ich zdaniem metody dbania o zdrowie mózgu, przyznają, że starają się je u siebie wdrażać.

– Na pewno warto zauważyć ten obszar swojego zdrowia, skupić się na tym, jak jakościowy jest jego sen, jak reaguje i radzi sobie z sytuacjami stresującymi, czy wie, jak się relaksować, uwalniać od gonitwy myśli. Czy wie, że dieta i regularny wysiłek fizyczny wpływają na to, jak się czujemy psychicznie. Śmiem twierdzić, że nie – mówi Izabella Dessoulavy-Gładysz.

Wiedza o chorobach mózgu powinna być dostępna dla każdego ►Osoby zmagające się z chorobami mózgu, takimi jak padaczka, schizofrenia czy depresja, są takimi samymi, pełnoprawnymi członkami społeczeństwa jak ludzie zdrowi.

– Termin „higiena mózgu” jest bardzo kompleksowy, holistyczny, dlatego wymaga specjalistycznej i specjalnej edukacji, począwszy od najmłodszych dzieci w przedszkolach po szkoły, żebyśmy zadbali o ten najważniejszy narząd we właściwy sposób, żebyśmy też myśleli o tym, jak używki różnego typu wpływają bezpośrednio nie tylko na układ krążenia czy oddechowy, ale również nerwowy - dodaje. 

Powinniśmy o to zadbać od dziecka

Zdrowie mózgu niezbyt często pojawia się jako temat codziennych rozmów Polaków (82 proc. wskazało odpowiedzi: nigdy, bardzo rzadko i rzadko). Tylko 16 proc. przyznało, że spotyka się z informacjami na ten temat, dotyczącymi np. profilaktyki, chorób, badań, w mediach społecznościowych, a 14 proc. – w artykułach i programach telewizyjnych.

– Jeśli mamy świadomie zadbać o swoje zdrowie psychiczne, ale też o nasz układ neurologiczny, musimy wiedzieć, jak się nim zająć. Mózg odpowiada nie tylko za naszą osobowość, ale też za to, jak funkcjonujemy, jakie mamy plany, ambicje, jak sypiamy, jak realizujemy się w życiu zawodowym, społecznym, rodzinnym. Mózg odpowiada za to, co czujemy, czy słyszymy, czy widzimy, co czujemy, jedząc – wszystkie receptory prowadzą impulsy nerwowe właśnie do mózgu. W związku z tym termin „higiena zdrowia mózgu” powinien być, naszym zdaniem, na pewno upowszechniony – mówi ekspertka.

Jej zdaniem umiejętność dbania o higienę mózgu powinna być wpajana podobnie jak o higienę jamy ustnej, najlepiej już od dziecka.