VII Konferencja Naukowo-Szkoleniowa PTN – nie bójmy się kontrowersyjnych koncepcji

O wyzwaniach, z jakimi musi się zmierzyć neurologia, rozmawiano w trakcie plenarnej sesji prezydenckiej, której przewodniczyli prof. Konrad Rejdak i prof. Alina Kułakowska.

Punktem pierwszym było wręczenie dyplomów Członków Honorowych PTN, zaś w części merytorycznej omawiano trzy inspirujące i nowatorskie tematy w neurologii.

Prof. Zbigniew Wszołek wygłosił wykład „Od badań genetycznych do praktyki klinicznej na przykładzie leukoencefalopatii związanej z genem CSFIR”. – Obraz radiologiczny jest bardzo charakterystyczny, a leczenie lewodopą jest zwykle nieskuteczne. Nadzieją są przeszczepy szpiku kostnego. W przyszłym miesiącu zaczynam próbę kliniczną w formie wlewów dożylnych i mam nadzieję, że uprości to terapię, bo przeszczepy szpiku kostnego są bardzo skomplikowane – powiedział prof. Wszołek. Przedstawił historie konkretnych pacjentów.

Tematem wykładu prof. Aliny Kułakowskiej była neuroimmunologia jako era przeciwciał monoklonalnych [na zdjęciu w trakcie wykładu]. Prof. Rejdak zapowiedział ten wykład jako przykład rewolucyjnej terapii w neurologii.

– Neuroimmunologia jest to dziedzina nauki, która zajmuje się wzajemnym oddziaływaniem pomiędzy układami immunologicznym i nerwowym. Rozwija się ona intensywnie w ostatnich latach i również my, w neurologii, szeroko korzystamy z jej zdobyczy – powiedziała prof. Kułakowska. Tłumaczyła, że instynktownie od dawna wiemy, że te dwa układy na siebie oddziałują. Posłużmy się najprostszymi przykładami – ktoś odczuwa duży wysiłek psychiczny, jest to stres ogromny i wiemy wtedy z praktyki, że skutkiem bywa infekcja. Mówimy o spadku odporności. Równocześnie wiemy, że w trakcie infekcji nasza koncentracja spada.

– Ciała monoklonalne, na które chciałabym zwrócić uwagę, cechują się ogromną specyficznością, łączą się z jednym, konkretnym epitopem, antygenem – dodała.

Prof. Kułakowska omówiła również mechanizm działania przeciwciał monoklonalnych. Wyjaśniła i scharakteryzowała podstawowe typy działania.

– Przeciwciała monoklonalne są lekami coraz szerzej stosowanymi w neurologii. Dzięki rozwojowi inżynierii genetycznej możemy otrzymać przeciwciała monoklonalne, które mogą rozpoznać bardzo różne epitopy i dzięki temu możemy zmodyfikować przebieg bardzo różnych chorób – podsumowała.

Na zakończenie prof. Konrad Rejdak w swoim wykładzie punktował fakty i mity związane z odpowiedzią na pytanie, czy możliwa jest regeneracja/przywrócenie funkcji w ośrodkowym układzie nerwowym.

– Przez lata obowiązywał dogmat, że ludzki mózg nie ma zdolności regeneracyjnych – przypomniał prof. Rejdak. Kilkanaście lat temu ukazały się prace, które zmieniały ten pogląd. Sensacyjna była praca pokazująca dzielenie się komórek i tworzenie się nowych.

– W tej dziedzinie mamy odwrócony proces – szybciej skomercjonalizowano i wprowadzono metodę terapii niż udowodniono jej skuteczność. Jest to nauczka, ale badania nadal trwają – tłumaczył, omawiając terapie w tej dziedzinie.

Po serii prac podważających sens poszukiwań pojawiła się seria takich, których autorzy dowodzą eksperymentalnie, że w hodowlach udaje się dowolnie przekształcać komórki, także ludzkie (w warunkach egzogennych). Możemy podawać małe molekuły, czyli leki dobrze penetrujące do ośrodkowego układu nerwowego.

– Czekamy na badania kliniczne, które otworzą nowe możliwości – podsumował prof. Rejdak i dodał: „Nie bójmy się kontrowersyjnych koncepcji, któraś z nich może się okazać słuszna”.

To zdanie było motywem przewodnim plenarnej sesji prezydenckiej.