Ponatynib: czy stanowi skuteczną opcję leczenia nowotworów podścieliskowych przewodu pokarmowego po niepowodzeniu leczenia TKI?

Podczas tegorocznego kongresu ASCO (ang. American Society of Clinical Oncology) przedstawiono wyniki wstępnej analizy danych z aktualnie prowadzonego badania klinicznego 2. fazy, oceniającego skuteczność ponatynibu w leczeniu nowotworów z grupy GIST, opornych na dostępne inhibitory kinazy tyrozynowej (ang. tyrosine kinase inhibitor, TKI)

Ponatynib jest doustnym inhibitorem kinazy tyrozynowej o udowodnionej w badaniach przedklinicznych aktywności wobec zmutowanych izoform genu KIT, między innymi wtórnej mutacji oporności w eksonie 17 i mutacji w genie PDGFRA. Potwierdzona w tych badaniach aktywność wobec szerokiego spektrum klinicznie istotnych mutacji oporności może przekładać się na kliniczne korzyści dla chorych na nowotwory podścieliskowe układu pokarmowego (ang. gastrointestinal stromal tumor, GIST), który wykazuje oporność na inne TKI. Pierwszorzędowym punktem końcowym badania klinicznego 2. fazy, oceniającego skuteczność i bezpieczeństwo ponatynibu jest wskaźnik korzyści klinicznej (ang. clinical benefit rate, CBR), tj. odsetek chorych, u których całkowita odpowiedź (ang. complete response, CR), częściowa odpowiedź na leczenie (ang. partial response, PR) oraz stabilizacja choroby (ang. stable disease, SD) utrzymują się co najmniej 16 tygodni w ramieniu A (chorzy z mutacją pierwotną w eksonie 11 genu KIT). Od czerwca do października 2013 roku do badania włączono 35 chorych (24 chorych w kohorcie A). Do kohorty B włączano chorych bez mutacji w eksonie 11. Mediana wieku chorych w kohorcie A wynosiła 58 lat, 46% chorych leczonych było uprzednio dwoma TKI, a46% trzema. Mediana czasu od rozpoznania choroby wynosiła 6 lat. U 17 chorych przerwano leczenie ( u 8 z powodu progresji choroby, u 5 z powodu działań niepożądanych). Mediana czasu obserwacji do dnia 6 stycznia 2014 wynosiła 4 miesiące w kohorcie A oraz 3 miesiące w kohorcie B. CBR wynosił 55% w kohorcie A w porównaniu z 22% w kohorcie B. Odsetek odpowiedzi obiektywnych (ang. objective response rate, ORR) wynosił 8% w kohorcie A oraz 0% w kohorcie B. Najczęstszymi zdarzeniami niepożądanymi związanymi z leczeniem były: wysypka (54%), zmęczenie (46%), bóle mięśniowe (46%), suchość skóry (40%), bóle głowy (46%) oraz bóle brzucha (34%) i zaparcia (34%). Odnotowano jeden zgon z powodu zapalenia płuc, który prawdopodobnie związany był z leczeniem ponatynibem.
Podsumowując: wstępna analiza danych z badania klinicznego NCT01874665 wskazuje na aktywność ponatynibu w leczeniu chorych na nowotwory podścieliskowe przewodu pokarmowego po niepowodzeniu leczenia innymi TKI.