123RF
Obiecująca terapia mukowiscydozy w trakcie badań
Redaktor: Monika Stelmach
Data: 01.06.2023
Źródło: Damian Matusiak, The Lancet Respiratory Medicine: „Safety and efficacy of vanzacaftor–tezacaftor–deutivacaftor in adults with cystic fibrosis: randomised, double-blind, controlled, phase 2 trials”
| Tagi: | mukowiscydoza, eleksakaftor, tezakaftor, iwakaftor, deutiwakaftor, F508del, CFTR |
– Potrójna kombinacja składająca się z eleksakaftoru, tezakaftoru i iwakaftoru doprowadziła do spektakularnej poprawy klinicznej u osób z jedną lub dwiema kopiami wariantu F508del – wynika z badań opublikowanych w prestiżowym „The Lancet Respiratory Medicine”.
Tak duże osiągnięcie nie zatrzymuje badaczy, gdyż w fazie eksperymentalnej znajduje się nowa kombinacja modulatorów CFTR, zdolna do dalszego zwiększania transportu chlorków za pośrednictwem kanału chlorkowego.
Zespół naukowców ze Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Kanady przeprowadził dwa badania kliniczne fazy 2., aby ocenić bezpieczeństwo i skuteczność kombinacji wanzakaftor–tezakaftor–deutiwakaftor podawanej raz dziennie u dorosłych chorych z mukowiscydozą. W pierwszym z nich porównano monoterapię deutiwakaftorem z monoterapią iwakaftorem u uczestników z mutacjami bramkującymi CFTR, po 4-tygodniowym okresie wstępnym monoterapii iwakaftorem. Uczestnicy zostali losowo przydzieleni do otrzymywania iwakaftoru w dawce 150 mg co 12 godzin lub deutiwakaftoru w dawce 25, 50, 150, 250 mg raz na dobę. W drugim pacjenci heterozygotyczni zostali losowo przydzieleni w stosunku 1:2:2:1 do otrzymywania 5, 10 lub 20 mg wanzakaftoru w połączeniu z tezakaftorem–deutiwakaftorem lub potrójnym placebo przez 4 tygodnie; homozygotycznych leczono terapią potrójną z wanzakaftorem w dawce 20 mg lub połączeniem tezakaftoru i iwakaftoru.
W pierwszym z badań pacjenci leczeni deutiwakaftorem w dawce 150 lub 250 mg w 12. tygodniu osiągnęli średnią bezwzględną poprawę ppFEV1 odpowiednio o 3,1 i 2,7 punktu procentowego od wartości początkowej w porównaniu z –0,8 punktu procentowego w przypadku leczenia iwakaftorem w dawce 150 mg; profil bezpieczeństwa obu leków był podobny. W drugim z nich pacjenci heterozygotyczni pod kątem mutacji w CFTR leczeni nowym potrójnym schematem w 29. dobie osiągnęli średnią poprawę ppFEV1 w stosunku do wartości wyjściowej o 4,6, 14,2, 9,8 i 1,9 punktu procentowego dla odpowiednich dawek wanzakaftoru; stężenie chlorków w pocie istotnie spadło, a jakość życia związana z funkcjonowaniem układu oddechowego istotnie i znacznie wzrosła.
U uczestników homozygotycznych średnia poprawa ppFEV1 wyniosła odpowiednio 15,9 punktu procentowego dla badanej terapii potrójnej oraz –0,1 punktu procentowego dla podwójnej. Najczęstszymi zdarzeniami niepożądanymi były kaszel, zwiększona objętość plwociny i ból głowy. U większości pacjentów działania niepożądane miały nasilenie łagodne lub umiarkowane.
Jak widać, nowa terapia jest bezpieczna i skuteczna; prace trwają, a ich owoce – miejmy nadzieję – przyjdą już za kilka lat.
Opracowanie: lek. Damian Matusiak
Zespół naukowców ze Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Kanady przeprowadził dwa badania kliniczne fazy 2., aby ocenić bezpieczeństwo i skuteczność kombinacji wanzakaftor–tezakaftor–deutiwakaftor podawanej raz dziennie u dorosłych chorych z mukowiscydozą. W pierwszym z nich porównano monoterapię deutiwakaftorem z monoterapią iwakaftorem u uczestników z mutacjami bramkującymi CFTR, po 4-tygodniowym okresie wstępnym monoterapii iwakaftorem. Uczestnicy zostali losowo przydzieleni do otrzymywania iwakaftoru w dawce 150 mg co 12 godzin lub deutiwakaftoru w dawce 25, 50, 150, 250 mg raz na dobę. W drugim pacjenci heterozygotyczni zostali losowo przydzieleni w stosunku 1:2:2:1 do otrzymywania 5, 10 lub 20 mg wanzakaftoru w połączeniu z tezakaftorem–deutiwakaftorem lub potrójnym placebo przez 4 tygodnie; homozygotycznych leczono terapią potrójną z wanzakaftorem w dawce 20 mg lub połączeniem tezakaftoru i iwakaftoru.
W pierwszym z badań pacjenci leczeni deutiwakaftorem w dawce 150 lub 250 mg w 12. tygodniu osiągnęli średnią bezwzględną poprawę ppFEV1 odpowiednio o 3,1 i 2,7 punktu procentowego od wartości początkowej w porównaniu z –0,8 punktu procentowego w przypadku leczenia iwakaftorem w dawce 150 mg; profil bezpieczeństwa obu leków był podobny. W drugim z nich pacjenci heterozygotyczni pod kątem mutacji w CFTR leczeni nowym potrójnym schematem w 29. dobie osiągnęli średnią poprawę ppFEV1 w stosunku do wartości wyjściowej o 4,6, 14,2, 9,8 i 1,9 punktu procentowego dla odpowiednich dawek wanzakaftoru; stężenie chlorków w pocie istotnie spadło, a jakość życia związana z funkcjonowaniem układu oddechowego istotnie i znacznie wzrosła.
U uczestników homozygotycznych średnia poprawa ppFEV1 wyniosła odpowiednio 15,9 punktu procentowego dla badanej terapii potrójnej oraz –0,1 punktu procentowego dla podwójnej. Najczęstszymi zdarzeniami niepożądanymi były kaszel, zwiększona objętość plwociny i ból głowy. U większości pacjentów działania niepożądane miały nasilenie łagodne lub umiarkowane.
Jak widać, nowa terapia jest bezpieczna i skuteczna; prace trwają, a ich owoce – miejmy nadzieję – przyjdą już za kilka lat.
Opracowanie: lek. Damian Matusiak
Patronat naukowy portalu: