Zachorowania na pneumokokowe pozaszpitalne zapalenie płuc – wyniki

Po rozpoczęciu programu powszechnych szczepień dzieci przeciw pneumokokom zmniejszyły się wskaźniki hospitalizacji z powodu pozaszpitalnego zapalenia płuc w populacji poniżej dwóch lat, ale też starszych.

• W czasopiśmie „Vaccine” przedstawiono wyniki badania obserwacyjnego, w którym oceniono częstość hospitalizacji w Polsce z powodu pozaszpitalnego zapalenia płuc, w tym wywołanego przez pneumokoki
• Wyniki te publikuje na swojej stronie Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny 
• W Polsce program powszechnych szczepień przeciw pneumokokom w schemacie 2+1 rozpoczęto w 2017 r. i objęto nim wszystkie dzieci do drugiego roku życia
• Po rozpoczęciu ww. programu szczepień wskaźniki hospitalizacji wśród dzieci z powodu pozaszpitalnego zapalenia płuc zmniejszyły się we wszystkich grupach wiekowych
• Redukcja hospitalizacji była najbardziej wyraźna w populacji dzieci poniżej dwóch lat

W badaniu wzięto pod uwagę wskaźniki hospitalizacji z powodu pozaszpitalnego zapalenia płuc, w tym wywołanego przez pneumokoki, w okresie przed rozpoczęciem programu powszechnych szczepień dzieci przeciw pneumokokom oraz po jego rozpoczęciu.

Program powszechnych szczepień przeciw pneumokokom

W Polsce program powszechnych szczepień przeciw pneumokokom w schemacie 2+1 rozpoczęto w 2017 roku i objęto nim wszystkie dzieci do 2. roku życia urodzone po 31 grudnia 2016 roku. W populacji ogólnej dzieci stosowano skoniugowaną szczepionkę 10-walentną, natomiast w niektórych grupach ryzyka oraz u skrajnych wcześniaków szczepionkę 13-walentną. Rodzice pozostałych dzieci mogli zdecydować się na szczepienie PCV-13, kupując preparat z własnych środków finansowych.

Dane do badania uzyskano z Ogólnopolskiego Badania Chorobowości Szpitalnej Ogólnej prowadzonego w Narodowym Instytucie Zdrowia Publicznego – Państwowym Zakładzie Higieny, gdzie w ramach badania gromadzone są przekazywane przez szpitale indywidualne, zanonimizowane dane o wszystkich hospitalizacjach w Polsce.

Inwestujmy w 13-walentną szczepionkę przeciwko pneumokokomKOROUN szacuje, że co trzeci przypadek inwazyjnej choroby pneumokokowej u małych dzieci jest spowodowany przez serotyp 19A.

Częstość hospitalizacji z powodu pozaszpitalnego zapalenia płuc, jako główna przyczyna hospitalizacji z powodu pneumokokowego pozaszpitalnego zapalenia płuc oraz umieralność wewnątrzszpitalną z powodu pozaszpitalnego zapalenia płuc oceniono w okresie przed rozpoczęciem programu powszechnych szczepień dzieci przeciw pneumokokom (lata 2009–2016) oraz po jego rozpoczęciu (lata 2017–2020) oraz w zdefiniowanych grupach wiekowych.

Wyniki badania 

W latach 2009–2020 zarejestrowano łącznie 1 503 105 hospitalizacji z powodu pozaszpitalnego zapalenia płuc, co stanowiło 1,6 proc. wszystkich hospitalizacji oraz 23,6 proc. hospitalizacji z powodu chorób układu oddechowego.

Największym ryzykiem hospitalizacji z powodu pozaszpitalnego zapalenia płuc obciążone były dzieci w wieku poniżej 2 lat, w dalszej kolejności dzieci w wieku 2–3 lat, 4–5 lat oraz dorośli w wieku powyżej 60 lat.

Przed rozpoczęciem programu szczepień dzieci przeciw pneumokokom wskaźniki hospitalizacji z powodu pozaszpitalnego zapalenia płuc były podobne w poszczególnych latach, natomiast po rozpoczęciu programu zmniejszyły się we wszystkich grupach wiekowych, a redukcja była najbardziej wyraźna w populacji dzieci poniżej 2 lat (objętych powszechnym programem szczepień).

Potrzebna jest szczepionka chroniąca przed groźnymi serotypami pneumokokówZ danych przytoczonych przez KOROUN wynika, że w Polsce w ostatnim roku zaobserwowano ponad 20-procentowy wzrost inwazyjnej choroby pneumokokowej.

Hospitalizacje z powodu pozaszpitalnego zapalenia płuc stanowiły 0,7 proc. wszystkich hospitalizacji i najczęściej dotyczyły dzieci w wieku poniżej 2 lat, a w dalszej kolejności dzieci w wieku 2–3 lat, 4–5 lat oraz dorosłych w wieku poniżej 60 lat. Przed rozpoczęciem programu szczepień dzieci przeciw pneumokokom wskaźniki hospitalizacji z powodu pozaszpitalnego zapalenia płuc istotnie zwiększały się w populacji dzieci w wieku do 5 lat.

Po rozpoczęciu programu szczepień wskaźniki hospitalizacji z powodu pozaszpitalnego zapalenia płuc zmniejszyły się w populacji dzieci w wieku poniżej 2 lat oraz dorosłych w wieku 20–59 lat i powyżej 60 lat.

Znaczenie szczepień wśród osób starszych 

Ogółem w analizowanym okresie zarejestrowano 84 367 zgonów z powodu pozaszpitalengo zapalenia płuc, które odpowiadało za 4,4 proc. wszystkich zgonów wewnątrzszpitalnych. Większość zgonów z powodu pozaszpitalengo zapalenia płuc dotyczyła dorosłych w wieku powyżej 60 lat (85–92%), podobnie jak z powodu pneumokokowego pozaszpitalnego zapalenia płuc (60–88%), co podkreśla znaczenie szczepień w tej grupie.

Wyniki badania wskazują, że po rozpoczęciu programu powszechnych szczepień dzieci przeciw pneumokokom istotnie zmniejszyły się wskaźniki hospitalizacji z powodu pozaszpitalnego zapalenia płuc w populacji dzieci w wieku poniżej 2 lat, a efekt ten był widoczny również w starszych grupach wiekowych nieobjętych programem, co może wskazywać na jego pośredni korzystny efekt.