123RF
Dermatoskopia w diagnostyce twardziny układowej? ►
Redaktor: Bogusz Soiński
Data: 15.02.2022
Źródło: WAWDERM 2021 IV Warszawskie Dni Dermatologiczne
– Dermatoskopia jest wystarczająco swoistą metodą do identyfikowania patognomonicznych zmian w naczyniach wałów paznokciowych rąk w SSc i powinna być stosowana w codziennej praktyce dermatologicznej. Jest łatwa do zastosowania, mobilna, wygodna i tańsza niż wideokapilaroskopia, i należy ją traktować jako badanie skriningowe – opowiada prof. Anna Wojas-Pelc.
Twardzina układowa (systemic sclerosis – SSc) należy do chorób rzadkich i najczęściej występuje pomiędzy 45. a 64. rokiem życia, rzadziej u mężczyzn. Występuje w trzech głównych fenotypach klinicznych – jako ograniczona twardzina układowa (limited systemic sclerosis – ISSc), rozlana twardzina układowa (diffuse systemic sclerosis – dSSc) oraz twardzina układowa bez stwardnień (systemic sclerosis sine scleroderma – ssSSc). Znamiennym objawem klinicznym choroby są zmiany w obrębie dłoni i palców – zmiany typu obrzęku stwardniałego, z bardzo aktywnym objawem Raynauda; występują również owrzodzenia nad palcami.
Prof. dr hab. n. med. Anna Wojas-Pelc z Katedry i Kliniki Dermatologii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum w Krakowie przedstawia nowe kryteria twardziny układowej – trzy czwarte z nich dotyczy oceny zmian w obrębie rąk pacjentów; następnie zdań kilka poświęca kapilaroskopii: – Standardowo zmiany w mikrokrążeniu związane z procesami patofizjologicznymi w twardzinie układowej mogą być uwidocznione u większości chorych z zastosowaniem nieinwazyjnych metod badania kapilaroskopowego. Złotym standardem jest wideokapilaroskopia z 50–500-krotnym powiększeniem.
Ekspertka opisuje szybki algorytm do oceny obrazu kapilaroskopowego w SSc, który zostanie wykorzystany do oceny zmian przy zastosowaniu dermatoskopu: – Wyróżniamy dwie kategorie zmian – obraz twardzinowy i nietwardzinowy. Oceniamy liczbę naczyń na długości metra wału paznokciowego rąk, wysokość wierzchołka pętli naczyniowej, bardzo charakterystyczne zmiany atopowe w morfologii naczyń, wylewy krwawe.
Prof. Wojas-Pelc prezentuje przykłady obrazów kapilaroskopowych i krzyżowe porównanie ocen wyników kapilaroskopii i dermatoskopii w badaniu wałów paznokciowych pacjentów z twardziną układową. – Autorzy pracy korzystali z dużo niższych powiększeń w dermatoskopii, charakteryzuje się ona wysoką swoistością, a nietwardzinowe obrazy zostały prawidłowo rozpoznane. Czułość dermatoskopii wyniosła ok. 60 proc. wobec 81,6 proc. wideokapilaroskopii – mówi dermatolog.
Przydatność dermatoskopu w badaniu łożyska naczyniowego w SSc oraz przypadki chorych to kolejne zagadnienia wykładu.
– Jeżeli trafia do nas osoba z objawem Raynauda, skracając czas wizyty, oglądamy ją dermatoskopem i potwierdzamy rozpoznanie. Jeżeli kwalifikujemy pacjenta do I stopnia, powinien zostać poddany obserwacji i ewentualnie wnikliwej diagnostyce. Osoby, u których stwierdzamy II i III stopień zmian w dermatoskopii, to chorzy z twardziną lub innymi chorobami tkanki łącznej wymagający badań wielonarządowych – konkluduje prof. Anna Wojas-Pelc.
Wykład „Dermatoskopia w diagnostyce twardziny układowej?” został zaprezentowany podczas konferencji WAWDERM 2021 IV Warszawskie Dni Dermatologiczne Wydawnictwa Termedia (kierownictwo naukowe: prof. dr hab. n. med. Lidia Rudnicka i prof. dr hab. n. med. Małgorzata Olszewska).
Prof. dr hab. n. med. Anna Wojas-Pelc z Katedry i Kliniki Dermatologii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum w Krakowie przedstawia nowe kryteria twardziny układowej – trzy czwarte z nich dotyczy oceny zmian w obrębie rąk pacjentów; następnie zdań kilka poświęca kapilaroskopii: – Standardowo zmiany w mikrokrążeniu związane z procesami patofizjologicznymi w twardzinie układowej mogą być uwidocznione u większości chorych z zastosowaniem nieinwazyjnych metod badania kapilaroskopowego. Złotym standardem jest wideokapilaroskopia z 50–500-krotnym powiększeniem.
Ekspertka opisuje szybki algorytm do oceny obrazu kapilaroskopowego w SSc, który zostanie wykorzystany do oceny zmian przy zastosowaniu dermatoskopu: – Wyróżniamy dwie kategorie zmian – obraz twardzinowy i nietwardzinowy. Oceniamy liczbę naczyń na długości metra wału paznokciowego rąk, wysokość wierzchołka pętli naczyniowej, bardzo charakterystyczne zmiany atopowe w morfologii naczyń, wylewy krwawe.
Prof. Wojas-Pelc prezentuje przykłady obrazów kapilaroskopowych i krzyżowe porównanie ocen wyników kapilaroskopii i dermatoskopii w badaniu wałów paznokciowych pacjentów z twardziną układową. – Autorzy pracy korzystali z dużo niższych powiększeń w dermatoskopii, charakteryzuje się ona wysoką swoistością, a nietwardzinowe obrazy zostały prawidłowo rozpoznane. Czułość dermatoskopii wyniosła ok. 60 proc. wobec 81,6 proc. wideokapilaroskopii – mówi dermatolog.
Przydatność dermatoskopu w badaniu łożyska naczyniowego w SSc oraz przypadki chorych to kolejne zagadnienia wykładu.
– Jeżeli trafia do nas osoba z objawem Raynauda, skracając czas wizyty, oglądamy ją dermatoskopem i potwierdzamy rozpoznanie. Jeżeli kwalifikujemy pacjenta do I stopnia, powinien zostać poddany obserwacji i ewentualnie wnikliwej diagnostyce. Osoby, u których stwierdzamy II i III stopień zmian w dermatoskopii, to chorzy z twardziną lub innymi chorobami tkanki łącznej wymagający badań wielonarządowych – konkluduje prof. Anna Wojas-Pelc.
Wykład „Dermatoskopia w diagnostyce twardziny układowej?” został zaprezentowany podczas konferencji WAWDERM 2021 IV Warszawskie Dni Dermatologiczne Wydawnictwa Termedia (kierownictwo naukowe: prof. dr hab. n. med. Lidia Rudnicka i prof. dr hab. n. med. Małgorzata Olszewska).
