Trądzik – zmora nastolatków
Autor: Alicja Kostecka
Data: 14.08.2019
Dr hab. Mariola Pawlaczyk: o tym jak radzić sobie z burzą hormonalną w wieku młodzieńczym.
Pierwszym objawem burzy hormonalnej jest łojotok, czyli świecenie się twarzy i przetłuszczające włosy. My dermatolodzy niewiele możemy zrobić w kwestii wydzielania się łoju. Pomocny może być dobór kosmetyków, choć szampony już mniej pomagają w skutecznym przeciwdziałaniu przepuszczaniu łoju na głowie owłosionej. Jeśli do tego dołączy się złuszczanie naskórka i zaczerwienienie skóry, a więc objawy łojotokowego zapalenia skóry głowy owłosionej, to wówczas należy stosować szampony z dodatkiem środków o działaniu przeciw drożdżakowym, które redukują kolonizacje skóry głowy owłosionej przez drożdżaki.
Widocznym objawem tej burzy hormonalnej jest trądzik….
Trądzik nierozerwalnie związany jest z łojotokiem. Dolegliwość ta istotnie wpływa na jakość życia osób młodych w sferze funkcjonowania psycho-społecznego. Prowadzi często do wycofania się z kontaktów z rówieśnikami i życia towarzyskiego, a nawet depresji i myśli samobójczych.
Czy trądzik, to problem jedynie młodzieży?
Pogląd, że problem trądziku odnosi się jedynie do młodzieży jest już nieaktualny. Obserwacje ostatnich kilku lat wskazują na coraz częstsze występowanie trądziku wśród osób dorosłych. Poza tym choroba nawet po skutecznym leczeniu , pozostawia gdzieś w psychice ślad, szczególnie u dziewcząt, które potrafią nawet pojedyncze wykwity traktować bardzo poważnie i wycofują się z życia.
Czy znane są przyczyny trądziku?
Trądzik jest bardzo poważnym problemem wieku dojrzewania, mechanizm powstawania trądziku jest dość skomplikowany. Podstawowe znaczenie mają zachodzące w tym okresie życia zmiany hormonalna, ale nie bez znaczenia są także predyspozycje genetyczne. U pacjentów z trądzikiem obserwujemy częste występowanie trądziku u rodziców lub rodzeństwa. Wiemy również, że genetyka decyduje o młodzieńczym wzmożonym rogowaceniu ujść mieszków włosowych, co ma niebywałe znaczenie w zamykaniu ujść gruczołów łojowych i powodowaniu pierwotnych wykwitów trądzikowych, nazywanych zaskórnikami otwartymi lub zamkniętymi. Kolonizacja zaskórników przez bakterie beztlenowe Cutibacterium acnes prowadzi do stanu zapalnego i zaburzeń gospodarki lipidowej skóry, co skutkuje powstaniem zapalnych zmian trądzikowych na skórze.
Czy trądzik wymaga leczenia?
Trądzik niewątpliwie wymaga leczenia. Terapię trądziku zaczyna się zwykle od leczenia miejscowego. Wybór metody leczenia zależy od tego od stanu dermatologicznego pacjentów, ale też od stopnia psychicznego obciążenia trądzikiem dla młodego człowieka. Stąd tak ważna rola oceny jakości życia w doborze sposobu leczenia. Pacjenci oczekują od dermatologów skutecznej metody terapii i zapewnienia, że choroba nie nawróci. Dysponujemy bardzo dobrym lekiem którym jest nim izotretynoina lecz jej stosowanie wymaga ścisłej obserwacji, szczególnie jeśli leczy się młode pacjentki, które już rozpoczęły współżycie seksualne. Jedną z metod leczenia trądziku u kobiet jest podawanie leków antykoncepcyjnych o działaniu antyandrogenowym, co często jest kontrowersyjne w odbiorze rodziców i młodych dziewcząt.
Kiedy trądzik wymaga ingerencji kosmetycznej?
Jeśli widzimy, że zaskórniki, głównie otwarte, nie znikają pod wpływem stosowania leków miejscowych o działaniu złuszczających wskazana jest interwencja w postaci pillingu kosmetycznego. Jeśli z kolei pacjenta leczymy intensywnie preparatami zawierającymi izotretynoinę, to wówczas wskazane jest stosowanie środków nawilżających. Generalnie pielęgnacja skóry trądzikowej jest bardzo trudna. Leczenie skóry trądzikowej jedynie preparatami kosmetycznymi wymaga indywidualnego dobrania. Nie ma uniwersalnego przepisu dotyczącego pielęgnacji skóry trądzikowej. Pacjent z wykwitami zapalnymi w wieku 19-20 lat będzie leczony inaczej niż ten, który ma 8-9 lat, bo już i w tym wieku może występować trądzik.
Czym dysponują dermatolodzy w leczeniu trądziku?
Zaczynamy od preparatów miejscowych. Do dyspozycji mamy antybiotyki miejscowe: erytromycynę, klindamycynę. Konsensusy podkreślają potrzebę łączenia terapii tak miejscowej jak i ogólnej antybiotykami, z miejscowym stosowaniem retinoidów, nadtlenku benzoilu lub obu tych preparatów w skojarzeniu. Jednak terapia powinna być zawsze dobrana indywidualnie. Jeśli mamy kilkunastoletniego chłopca, który buntuje się przeciwko leczeniu, to będziemy się starać dobierać takie preparaty, które nie będą go za bardzo obciążały czynnościami rannego i wieczornego nakładania, tylko zastosujemy preparat raz dziennie lub raz na kilka dni. Obecnie w leczeniu trądziku mówimy o terapii dopasowanej do szeroko rozumianych potrzeb pacjenta. Jeśli antybiotyki miejscowe nie pomagają, staramy się stosować antybiotyki ogólne z grupy tetracyklin o działaniu antybakteryjnym i przeciwzapalnym. Samo leczenie doustne nie wystarcza jednak, należy je zawsze łączyć z terapia miejscową, aby opóźnić zjawisko oporności na bakterii.
Czy trądzik potrafimy leczyć skutecznie?
Nastolatki leczone z powodu trądziku w wieku dojrzałym mogą także rozwijać trądzik. Swoich pacjentów informuję zawsze, że ok. 70-80% osób, które w młodości miały trądzik może mieć problemy ze skóra trądzikową w wieku dojrzałym. Dlatego należy stosować leki miejscowe podtrzymujące kurację, co i tak nie daje gwarancji zapobiegania nawrotom trądziku w wieku dojrzałym.
Jaka jest rola diety w powstawaniu trądziku?
Nie istnieje taka dieta, która uwolniłaby od trądziku. Wiemy że produkty o tzw. wysokim indeksie glikemicznym nasilają trądzik. Rolę aktywatora trądziku przypisuje się także preparatom mlecznym, które poprzez zawartość hormonów mogą wpływać na powstanie trądziku. Dietą można jednak zmniejszyć stan zapalny.
Rozmawiała Alicja Kostecka
Widocznym objawem tej burzy hormonalnej jest trądzik….
Trądzik nierozerwalnie związany jest z łojotokiem. Dolegliwość ta istotnie wpływa na jakość życia osób młodych w sferze funkcjonowania psycho-społecznego. Prowadzi często do wycofania się z kontaktów z rówieśnikami i życia towarzyskiego, a nawet depresji i myśli samobójczych.
Czy trądzik, to problem jedynie młodzieży?
Pogląd, że problem trądziku odnosi się jedynie do młodzieży jest już nieaktualny. Obserwacje ostatnich kilku lat wskazują na coraz częstsze występowanie trądziku wśród osób dorosłych. Poza tym choroba nawet po skutecznym leczeniu , pozostawia gdzieś w psychice ślad, szczególnie u dziewcząt, które potrafią nawet pojedyncze wykwity traktować bardzo poważnie i wycofują się z życia.
Czy znane są przyczyny trądziku?
Trądzik jest bardzo poważnym problemem wieku dojrzewania, mechanizm powstawania trądziku jest dość skomplikowany. Podstawowe znaczenie mają zachodzące w tym okresie życia zmiany hormonalna, ale nie bez znaczenia są także predyspozycje genetyczne. U pacjentów z trądzikiem obserwujemy częste występowanie trądziku u rodziców lub rodzeństwa. Wiemy również, że genetyka decyduje o młodzieńczym wzmożonym rogowaceniu ujść mieszków włosowych, co ma niebywałe znaczenie w zamykaniu ujść gruczołów łojowych i powodowaniu pierwotnych wykwitów trądzikowych, nazywanych zaskórnikami otwartymi lub zamkniętymi. Kolonizacja zaskórników przez bakterie beztlenowe Cutibacterium acnes prowadzi do stanu zapalnego i zaburzeń gospodarki lipidowej skóry, co skutkuje powstaniem zapalnych zmian trądzikowych na skórze.
Czy trądzik wymaga leczenia?
Trądzik niewątpliwie wymaga leczenia. Terapię trądziku zaczyna się zwykle od leczenia miejscowego. Wybór metody leczenia zależy od tego od stanu dermatologicznego pacjentów, ale też od stopnia psychicznego obciążenia trądzikiem dla młodego człowieka. Stąd tak ważna rola oceny jakości życia w doborze sposobu leczenia. Pacjenci oczekują od dermatologów skutecznej metody terapii i zapewnienia, że choroba nie nawróci. Dysponujemy bardzo dobrym lekiem którym jest nim izotretynoina lecz jej stosowanie wymaga ścisłej obserwacji, szczególnie jeśli leczy się młode pacjentki, które już rozpoczęły współżycie seksualne. Jedną z metod leczenia trądziku u kobiet jest podawanie leków antykoncepcyjnych o działaniu antyandrogenowym, co często jest kontrowersyjne w odbiorze rodziców i młodych dziewcząt.
Kiedy trądzik wymaga ingerencji kosmetycznej?
Jeśli widzimy, że zaskórniki, głównie otwarte, nie znikają pod wpływem stosowania leków miejscowych o działaniu złuszczających wskazana jest interwencja w postaci pillingu kosmetycznego. Jeśli z kolei pacjenta leczymy intensywnie preparatami zawierającymi izotretynoinę, to wówczas wskazane jest stosowanie środków nawilżających. Generalnie pielęgnacja skóry trądzikowej jest bardzo trudna. Leczenie skóry trądzikowej jedynie preparatami kosmetycznymi wymaga indywidualnego dobrania. Nie ma uniwersalnego przepisu dotyczącego pielęgnacji skóry trądzikowej. Pacjent z wykwitami zapalnymi w wieku 19-20 lat będzie leczony inaczej niż ten, który ma 8-9 lat, bo już i w tym wieku może występować trądzik.
Czym dysponują dermatolodzy w leczeniu trądziku?
Zaczynamy od preparatów miejscowych. Do dyspozycji mamy antybiotyki miejscowe: erytromycynę, klindamycynę. Konsensusy podkreślają potrzebę łączenia terapii tak miejscowej jak i ogólnej antybiotykami, z miejscowym stosowaniem retinoidów, nadtlenku benzoilu lub obu tych preparatów w skojarzeniu. Jednak terapia powinna być zawsze dobrana indywidualnie. Jeśli mamy kilkunastoletniego chłopca, który buntuje się przeciwko leczeniu, to będziemy się starać dobierać takie preparaty, które nie będą go za bardzo obciążały czynnościami rannego i wieczornego nakładania, tylko zastosujemy preparat raz dziennie lub raz na kilka dni. Obecnie w leczeniu trądziku mówimy o terapii dopasowanej do szeroko rozumianych potrzeb pacjenta. Jeśli antybiotyki miejscowe nie pomagają, staramy się stosować antybiotyki ogólne z grupy tetracyklin o działaniu antybakteryjnym i przeciwzapalnym. Samo leczenie doustne nie wystarcza jednak, należy je zawsze łączyć z terapia miejscową, aby opóźnić zjawisko oporności na bakterii.
Czy trądzik potrafimy leczyć skutecznie?
Nastolatki leczone z powodu trądziku w wieku dojrzałym mogą także rozwijać trądzik. Swoich pacjentów informuję zawsze, że ok. 70-80% osób, które w młodości miały trądzik może mieć problemy ze skóra trądzikową w wieku dojrzałym. Dlatego należy stosować leki miejscowe podtrzymujące kurację, co i tak nie daje gwarancji zapobiegania nawrotom trądziku w wieku dojrzałym.
Jaka jest rola diety w powstawaniu trądziku?
Nie istnieje taka dieta, która uwolniłaby od trądziku. Wiemy że produkty o tzw. wysokim indeksie glikemicznym nasilają trądzik. Rolę aktywatora trądziku przypisuje się także preparatom mlecznym, które poprzez zawartość hormonów mogą wpływać na powstanie trądziku. Dietą można jednak zmniejszyć stan zapalny.
Rozmawiała Alicja Kostecka