80 proc. młodzieży skarży się na bóle kręgosłupa
Redaktor: Agnieszka Katrynicz
Data: 03.12.2010
Problem bólów kręgosłupa nie jest domeną ludzi starszych, czy w średnim wieku, ale dotyczy dzieci i młodzieży. Według badań przeprowadzonych przez zespół kierowany przez prof. Jacka Lewandowskiego z poznańskiej Akademii Wychowania Fizycznego na bóle skarży się już 80 procent młodzieży.
Bóle kręgosłupa wraz z poprawą standardu życia są domeną społeczeństw uprzemysłowionych. Lawinowo wzrasta odsetek dolegliwości bólowych w krajach wysoko cywilizowanych.
Za główną przyczynę występowania dolegliwości bólowych kręgosłupa człowieka uznaje się zmianę trybu życia współczesnego człowieka. - Przekształciliśmy się z człowieka „wyprostowanego” w człowieka „siedzącego”, a więc adaptacja do pozycji siedzącej odbywa się w toku naszej edukacji. Najpierw żłobek, potem przedszkole, następnie szkoła, po niej studia i w końcu praca, a wszędzie dominuje – wyjaśnia prof. Jacek Lewandowski. - Ostatnie nasze badania wykazują, że młodzi ludzie w pozycjach „statycznych” przebywają dosłownie 24 godziny na dobę, a więc nie mają czasu na jakąkolwiek aktywność ruchową czy sportową. Brak ruchu przyczynia się do powstawania nadwagi, a ta z kolei wpływa na zmiany przeciążeniowe kręgosłupa.
Projekt pt. „Epidemiologia bólów kręgosłupa dzieci i młodzieży miasta Poznania” kierowany przez prof. J. Lewandowskiego uzyskał dofinansowanie w dwóch etapach konkursu zorganizowanego przez miasto z okazji 90-lecia akademickości Poznania. Badaniom poddano 2468 uczniów poznańskich techników i liceów. Spośród ankietowanych 1972 przyznało (79,9% badanych), że doświadczyło już dolegliwości bólowych kręgosłupa, w tym, jedynie 419 osób (17%) odpowiedziało, że był on jednorazowym epizodem i jak dotąd nie pojawił się ponownie. Oznacza to, że co drugi młody człowiek cierpi na chroniczne dolegliwości bólowe. Z ankiety wynika, że występują one z różną częstotliwością wśród młodzieży. I tak, co trzeci badany zadeklarował, że bóle pojawiają się kilkakrotnie w ciągu roku, u 16% bóle występują kilkakrotnie w miesiącu, a 12 % badanych przyznało, że bóle towarzyszą im kilka razy w ciągu tygodnia.
Okazuje się, że dużo więcej kobiet odczuwa chroniczne dolegliwości bólowe kręgosłupa w odniesieniu do mężczyzn. Częstotliwość pojawiania się bólu u kobiet jest ponadto wysoka – kilkakrotnie w tygodniu lub w miesiącu. Dolegliwości bólowe mężczyzn to przede wszystkim jednorazowe epizody bólowe oraz chroniczne dolegliwości pojawiające się kilka razy w roku. Natomiast wśród uczniów technikum ponad 10% badanych odczuło poważne dolegliwości dolnej partii kręgosłupa połączone z bólem promieniującym do kończyn dolnych. Bóle odcinków piersiowego oraz szyjnego częściej pojawiały się w grupie kobiet oraz w grupie licealistów.
W świetle uzyskanych wyników badań pilotażowych, czynnościami najbardziej ograniczanymi przez ból są: podnoszenie przedmiotów, aktywność fizyczna oraz nauka i koncentracja. Dla ponad 6% ogółu badanych aktywności te były niemal niemożliwe do wykonania wskutek odczuwanych dolegliwości bólowych. Ból dużo bardziej ogranicza podnoszenie przedmiotów uczniom technikum, aniżeli uczniom liceum. Co dziesiąty uczeń szkół technicznych doświadczających bólów kręgosłupa ma istotne problemy ze zginaniem tułowia w przód w celu uniesienia (dźwignięcia) przedmiotu. Co drugi stwierdził, że zgięcie tułowia w przód powoduje nasilenie bólu.
- Wyniki naszego projektu będą wykorzystane głównie w celu opracowania odpowiednich programów wychowania fizycznego, szczególnie w szkolnictwie gimnazjalnym i średnim – wyjaśnia prof. J. Lewandowski. – Organy odpowiedzialne na opracowanie programów nauczania powinny zweryfikować programy nauczania, szczególnie pod względem profilaktyki i zapobiegania występowania wad postawy i skrzywień kręgosłupa. Ale tu muszą być wykorzystani „praktycy”, a nie pracownicy zza biurka. Zadaniem uczelni wyższych jest weryfikacja i zmiana programów nauczania przyszłych kadr.
Zdaniem prof. Lewandowskiego wielką szkodą było nie wprowadzenie dodatkowej godziny lekcji wychowania fizycznego, np. opartej na ćwiczeniach kształtujących sylwetkę, ponadto zlikwidowano obligatoryjne zajęcia z gimnastyki korekcyjnej. - Będziemy postulować o przywrócenie tych zajęć. W dalszym toku prowadzonych przez nas badań planujemy utworzenie mapy kartograficznej występowania bólów kręgosłupa dzieci i młodzieży w Polsce. Już mamy z kilku województw zamówienia na prowadzenie takich badań – dodaje prof. Lewandowski.
Za główną przyczynę występowania dolegliwości bólowych kręgosłupa człowieka uznaje się zmianę trybu życia współczesnego człowieka. - Przekształciliśmy się z człowieka „wyprostowanego” w człowieka „siedzącego”, a więc adaptacja do pozycji siedzącej odbywa się w toku naszej edukacji. Najpierw żłobek, potem przedszkole, następnie szkoła, po niej studia i w końcu praca, a wszędzie dominuje – wyjaśnia prof. Jacek Lewandowski. - Ostatnie nasze badania wykazują, że młodzi ludzie w pozycjach „statycznych” przebywają dosłownie 24 godziny na dobę, a więc nie mają czasu na jakąkolwiek aktywność ruchową czy sportową. Brak ruchu przyczynia się do powstawania nadwagi, a ta z kolei wpływa na zmiany przeciążeniowe kręgosłupa.
Projekt pt. „Epidemiologia bólów kręgosłupa dzieci i młodzieży miasta Poznania” kierowany przez prof. J. Lewandowskiego uzyskał dofinansowanie w dwóch etapach konkursu zorganizowanego przez miasto z okazji 90-lecia akademickości Poznania. Badaniom poddano 2468 uczniów poznańskich techników i liceów. Spośród ankietowanych 1972 przyznało (79,9% badanych), że doświadczyło już dolegliwości bólowych kręgosłupa, w tym, jedynie 419 osób (17%) odpowiedziało, że był on jednorazowym epizodem i jak dotąd nie pojawił się ponownie. Oznacza to, że co drugi młody człowiek cierpi na chroniczne dolegliwości bólowe. Z ankiety wynika, że występują one z różną częstotliwością wśród młodzieży. I tak, co trzeci badany zadeklarował, że bóle pojawiają się kilkakrotnie w ciągu roku, u 16% bóle występują kilkakrotnie w miesiącu, a 12 % badanych przyznało, że bóle towarzyszą im kilka razy w ciągu tygodnia.
Okazuje się, że dużo więcej kobiet odczuwa chroniczne dolegliwości bólowe kręgosłupa w odniesieniu do mężczyzn. Częstotliwość pojawiania się bólu u kobiet jest ponadto wysoka – kilkakrotnie w tygodniu lub w miesiącu. Dolegliwości bólowe mężczyzn to przede wszystkim jednorazowe epizody bólowe oraz chroniczne dolegliwości pojawiające się kilka razy w roku. Natomiast wśród uczniów technikum ponad 10% badanych odczuło poważne dolegliwości dolnej partii kręgosłupa połączone z bólem promieniującym do kończyn dolnych. Bóle odcinków piersiowego oraz szyjnego częściej pojawiały się w grupie kobiet oraz w grupie licealistów.
W świetle uzyskanych wyników badań pilotażowych, czynnościami najbardziej ograniczanymi przez ból są: podnoszenie przedmiotów, aktywność fizyczna oraz nauka i koncentracja. Dla ponad 6% ogółu badanych aktywności te były niemal niemożliwe do wykonania wskutek odczuwanych dolegliwości bólowych. Ból dużo bardziej ogranicza podnoszenie przedmiotów uczniom technikum, aniżeli uczniom liceum. Co dziesiąty uczeń szkół technicznych doświadczających bólów kręgosłupa ma istotne problemy ze zginaniem tułowia w przód w celu uniesienia (dźwignięcia) przedmiotu. Co drugi stwierdził, że zgięcie tułowia w przód powoduje nasilenie bólu.
- Wyniki naszego projektu będą wykorzystane głównie w celu opracowania odpowiednich programów wychowania fizycznego, szczególnie w szkolnictwie gimnazjalnym i średnim – wyjaśnia prof. J. Lewandowski. – Organy odpowiedzialne na opracowanie programów nauczania powinny zweryfikować programy nauczania, szczególnie pod względem profilaktyki i zapobiegania występowania wad postawy i skrzywień kręgosłupa. Ale tu muszą być wykorzystani „praktycy”, a nie pracownicy zza biurka. Zadaniem uczelni wyższych jest weryfikacja i zmiana programów nauczania przyszłych kadr.
Zdaniem prof. Lewandowskiego wielką szkodą było nie wprowadzenie dodatkowej godziny lekcji wychowania fizycznego, np. opartej na ćwiczeniach kształtujących sylwetkę, ponadto zlikwidowano obligatoryjne zajęcia z gimnastyki korekcyjnej. - Będziemy postulować o przywrócenie tych zajęć. W dalszym toku prowadzonych przez nas badań planujemy utworzenie mapy kartograficznej występowania bólów kręgosłupa dzieci i młodzieży w Polsce. Już mamy z kilku województw zamówienia na prowadzenie takich badań – dodaje prof. Lewandowski.
