Co minister zdrowia powiedział w Watykanie? Prezentujemy jego wystąpienie
Redaktor: Krystian Lurka
Data: 07.12.2015
Źródło: KL
Konstanty Radziwiłł wziął udział w odbywającej się (21 listopada) w Watykanie "XXX Międzynarodowej Konferencji Papieskiej Rady ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia". Na prośbę "Menedżera Zdrowia" resort udostępnił w poniedziałek (7 grudnia) wystąpienie ministra zdrowia.
Konferencja przeprowadzona została pod hasłem „The Culture of Salus and Welcome at the Service of Man and the Planet”. W trakcie spotkania minister zabrał głos w panelu dotyczącym kreowania polityki ochrony zdrowia.
Konstanty Radziwiłł powiedział: - Wasze Ekscelencje, Wasza Najjaśniejsza Wysokość Księżno Monako, znakomici goście, panie i panowie, na wstępie chciałbym wyrazić głęboką wdzięczność dla Jego Ekscelencji arcybiskupa Zygmunta Zimowskiego, przewodniczącego Papieskiej Rady ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia, za zaproszenie mnie na to ważne spotkanie – to dla mnie prawdziwy honor i wielkie wyróżnienie.
- Rozmawiając o polityce w obszarze służby zdrowia, w której to człowiek, a nie zysk jest stawiany na pierwszym miejscu i która zapewnia poszanowanie zasady pierwszeństwa człowieka przed dobrami materialnymi, nie dyskutujemy o abstrakcyjnych ideach. Zastanawiam się, jak wielu pacjentów przysłuchuje się w tej chwili naszym dyskusjom – choć w rzeczywistości wszyscy przecież byliśmy, jesteśmy lub będziemy pacjentami. Wyznaczenie właściwych priorytetów w ramach systemów opieki zdrowotnej oznacza również wyznaczenie właściwych priorytetów dla nas samych.
- Ustanowienie systemów opieki zdrowotnej zorientowanych na człowieka oraz integracja różnego rodzaju świadczeń i usług oferowanych pacjentom w celu zaspokojenia jego kluczowych potrzeb zdrowotnych powinno stanowić jedne z głównych zadań współczesnej medycyny. Realizacja tego celu wymaga kształtowania polityki w zakresie opieki zdrowotnej zgodnie z istotnymi wartościami, przy czym polityka ta powinna: być skoncentrowana na człowieku, zapewniać poszanowanie godności osoby ludzkiej, być etyczna, opierać się na zasadzie profilaktyki, być sprawiedliwa, dostępna, przystępna, kompleksowa, zorientowana na rezultaty i oparta na dowodach, przejrzysta.
- W ujęciu praktycznym wzmocnienie pozycji pacjentów powinno być rozumiane jako: poszanowanie godności pacjentów jako osób, a nie podmiotów korzystających z opieki zdrowotnej, traktowanie pacjentów jako osób cierpiących, a nie tylko jako osób chorych lub niepełnosprawnych, które oczekują na wyleczenie, poszanowanie woli pacjentów i wykazywanie się gotowością do dostosowania leczenia do ich oczekiwań, wspieranie obywateli w ponoszeniu osobistej odpowiedzialności za wyniki leczenia i procesu rehabilitacji oraz za prowadzenie zdrowego stylu życia.
- Co możemy osiągnąć dzięki wzmocnieniu pozycji pacjentów? Pacjenci, których pozycja została wzmocniona, mogą brać czynny udział w zarządzaniu swoim stanem zdrowia. Tacy pacjenci są w stanie podejmować świadome decyzje dotyczącego przebiegu leczenia, któremu są poddawani, oraz zarządzać różnymi czynnikami wywierającymi wpływ na ich stan. Wzmocnienie pozycji pacjentów przynosi wielorakie korzyści zarówno samym pacjentom, jak i pracownikom służby zdrowia oraz systemom opieki zdrowotnej. Wzmocnienie pozycji pacjentów może przyczynić się do wydłużenia średniego trwania życia, zapewnić możliwość ściślejszego monitorowania występujących objawów, zmniejszyć niepokój wywołany problemami ze zdrowiem, poprawić jakość życia oraz zapewnić pacjentom większą niezależność i autonomię.
- Edukowanie pacjentów stanowi kluczowy środek przyczyniający się do wzmacniania ich pozycji. Jestem głęboko przekonany, że działania w tym obszarze będą miały szansę powodzenia wyłącznie w przypadku nawiązania silnej współpracy między rządem a przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego.
- Jak wspomniałem na wstępie, naszym obowiązkiem jest stawianie dobra osoby ponad dążeniem do osiągnięcia zysku. Nie możemy jednak zamykać oczu i udawać, że kwestie finansowe nie odgrywają w tym kontekście żadnej roli.
- Należy pamiętać o tym, że powiązania między stanem zdrowia a rozwojem gospodarczym mają złożony i dwukierunkowy charakter: dobrobyt gospodarczy wywiera korzystny wpływ na stan zdrowia, a dobry stan zdrowia sprzyja wzrostowi i rozwojowi gospodarczemu.
- Warto wspomnieć w tym miejscu również o tym, że nowoczesne systemy opieki zdrowotnej często stanowią istotny element gospodarki. Przedsiębiorstwa farmaceutyczne, przedsiębiorstwa zajmujące się produkcją sprzętu medycznego oraz przedsiębiorstwa świadczące usługi w zakresie opieki zdrowotnej często są jednymi z najsilniejszych podmiotów gospodarek krajowych i jednymi z najistotniejszych pracodawców na rynkach pracy.
- Rządy powinny jednak mieć świadomość, że cena rzeczywiście kosztownych rozwiązań medycznych może dodatkowo wzrosnąć, jeżeli kwestie związane z opieką zdrowotną będą regulowane wyłącznie zasadami wolnego rynku.
- Jednocześnie odpowiedzialność, jaka spoczywa na rządach względem obywateli, wymaga zagwarantowania, aby wszystkie osoby potrzebujące pomocy dysponowały równym dostępem do bezpiecznej opieki zdrowotnej dobrej jakości. Ubóstwo lub niski status społeczny nie może stanowić bariery uniemożliwiającej jakiejkolwiek osobie korzystanie z opieki zdrowotnej.
- Z tego względu publiczna lub krajowa opieka zdrowotna powinna opierać się na publicznych lub prywatnych nienastawionych na zysk zakładach opieki zdrowotnej podlegających kompleksowym regulacjom, których zadaniem będzie udzielanie pomocy i leczenie wszystkich osób potrzebujących. Pieniądze, konkurencja i „niewidzialna ręka” rynku nie są najlepszymi regulatorami ani gwarantami wprowadzania właściwych rozwiązań w tym obszarze.
- Panie i Panowie, takie podejście tworzy również więcej możliwości w obszarze zdrowia publicznego. Również tutaj motorem działań powinny być nie tylko oszczędności, ale dobro całego społeczeństwa i poszczególnych obywateli.
- W moim kraju, Rzeczypospolitej Polskiej, znaczenie polityki zdrowia publicznego w ostatnim czasie systematyczne wzrasta. Od tego roku mamy ustawę o zdrowiu publicznym, która po raz pierwszy definiuje w polskim prawie koncepcję „zdrowia we wszystkich politykach”. Jej główne cele to: zwiększenie liczby lat zdrowego życia, poprawa jakości życia (jako czynnika wpływającego na stan zdrowia), zmniejszenie liczby możliwych do uniknięcia chorób i wypadków.
- System zdrowia publicznego będzie działał za pośrednictwem Narodowego Programu Zdrowia – dokumentu, przyjmowanego co najmniej raz na pięć lat, który określi szczegółową strategię i środki służące jej wdrażaniu. Ramy instytucjonalne polskiego systemu zdrowia publicznego obejmują Radę do spraw Zdrowia Publicznego, odpowiedzialną za planowanie polityki, nadzór nad nią i jej ocenę. W skład Rady wchodzą m.in. przedstawiciele wszystkich ministrów, samorządów, przedstawiciele zawodów medycznych.
- Działania o charakterze priorytetowym, które należy podjąć w celu praktycznej realizacji odpowiedniego podejścia do zdrowia publicznego, obejmują: systematyczne monitorowanie stanu zdrowia polskiego społeczeństwa, zagrożeń dla zdrowia oraz jakości życia jako czynnika wpływającego na zdrowie w celu identyfikacji priorytetów i wskazania najlepszych działań z zakresu profilaktyki i programów ochrony zdrowia; programy edukacji zdrowotnej skierowane i dostosowane do różnych grup wiekowych, a zwłaszcza dzieci i młodzieży; wdrażanie programów ochrony zdrowia promujących zdrowy styl życia, aktywność fizyczną, zdrowe odżywianie się; eliminowanie nierówności w zdrowiu; kształcenie w zakresie zdrowia publicznego – lekarze, pielęgniarki, nauczyciele i pracownicy administracji publicznej; badania naukowe i współpracę międzynarodową w obszarze zdrowia publicznego.
- Kiedy mówimy o systemach ochrony zdrowia ukierunkowanych na człowieka, myślimy głównie o roli państwa. Nie powinniśmy jednak zapominać, że stawianie dobra człowieka ponad dążeniem do osiągnięcia zysku powinno stanowić motto nie tylko dla rządów. Musimy pamiętać, że w celu zapewnienia powszechnego dostępu do opieki zdrowotnej i zagwarantowania jej ciągłości, konieczne jest zapewnienie racjonalnych cen leków.
- W mojej opinii obecne ceny leków nie odzwierciedlają rzeczywistego kosztu ich opracowania, rejestracji i produkcji. Uważam, że osoby zarządzające firmami farmaceutycznymi powinny brać pod uwagę nie tylko zysk, ale również zdawać sobie sprawę, że ponoszą przynajmniej część odpowiedzialności za zapewnianie pacjentom dostępu do terapii w oparciu o produkowane przez te firmy produkty lecznicze. Jesteśmy przekonani, że istnieje potrzeba kontynuowania i pogłębienia dyskusji na temat zasad wyceny leków przez firmy farmaceutyczne.
- Dopiero rozpocząłem pracę na stanowisku polskiego Ministra Zdrowia, ale moim głównym celem jest zagwarantowanie, aby dobro każdego pacjenta, jak również zdrowie całego społeczeństwa, leżały u podstaw każdego działania i każdej polityki w systemie ochrony zdrowia. Jestem głęboko przekonany, że osiągnięcie tego celu jest możliwe. Dziękuję bardzo za uwagę!
Konstanty Radziwiłł powiedział: - Wasze Ekscelencje, Wasza Najjaśniejsza Wysokość Księżno Monako, znakomici goście, panie i panowie, na wstępie chciałbym wyrazić głęboką wdzięczność dla Jego Ekscelencji arcybiskupa Zygmunta Zimowskiego, przewodniczącego Papieskiej Rady ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia, za zaproszenie mnie na to ważne spotkanie – to dla mnie prawdziwy honor i wielkie wyróżnienie.
- Rozmawiając o polityce w obszarze służby zdrowia, w której to człowiek, a nie zysk jest stawiany na pierwszym miejscu i która zapewnia poszanowanie zasady pierwszeństwa człowieka przed dobrami materialnymi, nie dyskutujemy o abstrakcyjnych ideach. Zastanawiam się, jak wielu pacjentów przysłuchuje się w tej chwili naszym dyskusjom – choć w rzeczywistości wszyscy przecież byliśmy, jesteśmy lub będziemy pacjentami. Wyznaczenie właściwych priorytetów w ramach systemów opieki zdrowotnej oznacza również wyznaczenie właściwych priorytetów dla nas samych.
- Ustanowienie systemów opieki zdrowotnej zorientowanych na człowieka oraz integracja różnego rodzaju świadczeń i usług oferowanych pacjentom w celu zaspokojenia jego kluczowych potrzeb zdrowotnych powinno stanowić jedne z głównych zadań współczesnej medycyny. Realizacja tego celu wymaga kształtowania polityki w zakresie opieki zdrowotnej zgodnie z istotnymi wartościami, przy czym polityka ta powinna: być skoncentrowana na człowieku, zapewniać poszanowanie godności osoby ludzkiej, być etyczna, opierać się na zasadzie profilaktyki, być sprawiedliwa, dostępna, przystępna, kompleksowa, zorientowana na rezultaty i oparta na dowodach, przejrzysta.
- W ujęciu praktycznym wzmocnienie pozycji pacjentów powinno być rozumiane jako: poszanowanie godności pacjentów jako osób, a nie podmiotów korzystających z opieki zdrowotnej, traktowanie pacjentów jako osób cierpiących, a nie tylko jako osób chorych lub niepełnosprawnych, które oczekują na wyleczenie, poszanowanie woli pacjentów i wykazywanie się gotowością do dostosowania leczenia do ich oczekiwań, wspieranie obywateli w ponoszeniu osobistej odpowiedzialności za wyniki leczenia i procesu rehabilitacji oraz za prowadzenie zdrowego stylu życia.
- Co możemy osiągnąć dzięki wzmocnieniu pozycji pacjentów? Pacjenci, których pozycja została wzmocniona, mogą brać czynny udział w zarządzaniu swoim stanem zdrowia. Tacy pacjenci są w stanie podejmować świadome decyzje dotyczącego przebiegu leczenia, któremu są poddawani, oraz zarządzać różnymi czynnikami wywierającymi wpływ na ich stan. Wzmocnienie pozycji pacjentów przynosi wielorakie korzyści zarówno samym pacjentom, jak i pracownikom służby zdrowia oraz systemom opieki zdrowotnej. Wzmocnienie pozycji pacjentów może przyczynić się do wydłużenia średniego trwania życia, zapewnić możliwość ściślejszego monitorowania występujących objawów, zmniejszyć niepokój wywołany problemami ze zdrowiem, poprawić jakość życia oraz zapewnić pacjentom większą niezależność i autonomię.
- Edukowanie pacjentów stanowi kluczowy środek przyczyniający się do wzmacniania ich pozycji. Jestem głęboko przekonany, że działania w tym obszarze będą miały szansę powodzenia wyłącznie w przypadku nawiązania silnej współpracy między rządem a przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego.
- Jak wspomniałem na wstępie, naszym obowiązkiem jest stawianie dobra osoby ponad dążeniem do osiągnięcia zysku. Nie możemy jednak zamykać oczu i udawać, że kwestie finansowe nie odgrywają w tym kontekście żadnej roli.
- Należy pamiętać o tym, że powiązania między stanem zdrowia a rozwojem gospodarczym mają złożony i dwukierunkowy charakter: dobrobyt gospodarczy wywiera korzystny wpływ na stan zdrowia, a dobry stan zdrowia sprzyja wzrostowi i rozwojowi gospodarczemu.
- Warto wspomnieć w tym miejscu również o tym, że nowoczesne systemy opieki zdrowotnej często stanowią istotny element gospodarki. Przedsiębiorstwa farmaceutyczne, przedsiębiorstwa zajmujące się produkcją sprzętu medycznego oraz przedsiębiorstwa świadczące usługi w zakresie opieki zdrowotnej często są jednymi z najsilniejszych podmiotów gospodarek krajowych i jednymi z najistotniejszych pracodawców na rynkach pracy.
- Rządy powinny jednak mieć świadomość, że cena rzeczywiście kosztownych rozwiązań medycznych może dodatkowo wzrosnąć, jeżeli kwestie związane z opieką zdrowotną będą regulowane wyłącznie zasadami wolnego rynku.
- Jednocześnie odpowiedzialność, jaka spoczywa na rządach względem obywateli, wymaga zagwarantowania, aby wszystkie osoby potrzebujące pomocy dysponowały równym dostępem do bezpiecznej opieki zdrowotnej dobrej jakości. Ubóstwo lub niski status społeczny nie może stanowić bariery uniemożliwiającej jakiejkolwiek osobie korzystanie z opieki zdrowotnej.
- Z tego względu publiczna lub krajowa opieka zdrowotna powinna opierać się na publicznych lub prywatnych nienastawionych na zysk zakładach opieki zdrowotnej podlegających kompleksowym regulacjom, których zadaniem będzie udzielanie pomocy i leczenie wszystkich osób potrzebujących. Pieniądze, konkurencja i „niewidzialna ręka” rynku nie są najlepszymi regulatorami ani gwarantami wprowadzania właściwych rozwiązań w tym obszarze.
- Panie i Panowie, takie podejście tworzy również więcej możliwości w obszarze zdrowia publicznego. Również tutaj motorem działań powinny być nie tylko oszczędności, ale dobro całego społeczeństwa i poszczególnych obywateli.
- W moim kraju, Rzeczypospolitej Polskiej, znaczenie polityki zdrowia publicznego w ostatnim czasie systematyczne wzrasta. Od tego roku mamy ustawę o zdrowiu publicznym, która po raz pierwszy definiuje w polskim prawie koncepcję „zdrowia we wszystkich politykach”. Jej główne cele to: zwiększenie liczby lat zdrowego życia, poprawa jakości życia (jako czynnika wpływającego na stan zdrowia), zmniejszenie liczby możliwych do uniknięcia chorób i wypadków.
- System zdrowia publicznego będzie działał za pośrednictwem Narodowego Programu Zdrowia – dokumentu, przyjmowanego co najmniej raz na pięć lat, który określi szczegółową strategię i środki służące jej wdrażaniu. Ramy instytucjonalne polskiego systemu zdrowia publicznego obejmują Radę do spraw Zdrowia Publicznego, odpowiedzialną za planowanie polityki, nadzór nad nią i jej ocenę. W skład Rady wchodzą m.in. przedstawiciele wszystkich ministrów, samorządów, przedstawiciele zawodów medycznych.
- Działania o charakterze priorytetowym, które należy podjąć w celu praktycznej realizacji odpowiedniego podejścia do zdrowia publicznego, obejmują: systematyczne monitorowanie stanu zdrowia polskiego społeczeństwa, zagrożeń dla zdrowia oraz jakości życia jako czynnika wpływającego na zdrowie w celu identyfikacji priorytetów i wskazania najlepszych działań z zakresu profilaktyki i programów ochrony zdrowia; programy edukacji zdrowotnej skierowane i dostosowane do różnych grup wiekowych, a zwłaszcza dzieci i młodzieży; wdrażanie programów ochrony zdrowia promujących zdrowy styl życia, aktywność fizyczną, zdrowe odżywianie się; eliminowanie nierówności w zdrowiu; kształcenie w zakresie zdrowia publicznego – lekarze, pielęgniarki, nauczyciele i pracownicy administracji publicznej; badania naukowe i współpracę międzynarodową w obszarze zdrowia publicznego.
- Kiedy mówimy o systemach ochrony zdrowia ukierunkowanych na człowieka, myślimy głównie o roli państwa. Nie powinniśmy jednak zapominać, że stawianie dobra człowieka ponad dążeniem do osiągnięcia zysku powinno stanowić motto nie tylko dla rządów. Musimy pamiętać, że w celu zapewnienia powszechnego dostępu do opieki zdrowotnej i zagwarantowania jej ciągłości, konieczne jest zapewnienie racjonalnych cen leków.
- W mojej opinii obecne ceny leków nie odzwierciedlają rzeczywistego kosztu ich opracowania, rejestracji i produkcji. Uważam, że osoby zarządzające firmami farmaceutycznymi powinny brać pod uwagę nie tylko zysk, ale również zdawać sobie sprawę, że ponoszą przynajmniej część odpowiedzialności za zapewnianie pacjentom dostępu do terapii w oparciu o produkowane przez te firmy produkty lecznicze. Jesteśmy przekonani, że istnieje potrzeba kontynuowania i pogłębienia dyskusji na temat zasad wyceny leków przez firmy farmaceutyczne.
- Dopiero rozpocząłem pracę na stanowisku polskiego Ministra Zdrowia, ale moim głównym celem jest zagwarantowanie, aby dobro każdego pacjenta, jak również zdrowie całego społeczeństwa, leżały u podstaw każdego działania i każdej polityki w systemie ochrony zdrowia. Jestem głęboko przekonany, że osiągnięcie tego celu jest możliwe. Dziękuję bardzo za uwagę!
