Krytycznie z lekami

Tylko kilkadziesiąt z ponad 200 substancji z unijnej listy leków krytycznych jest produkowanych w Polsce – oznacza to, że w sytuacji przerwy w dostawach z Azji polski system ochrony zdrowia może sobie nie poradzić.

– Pilnie potrzebne antybiotyki, środki przeciwbólowe i przeciwzakrzepowe do szpitala, pomóżcie – zaczynały się listy na grupach farmaceutyczno-lekarskich i pomocowych w mediach społecznościowych w pierwszych tygodniach, a nawet miesiącach wojny w Ukrainie. „Dziennik Gazeta Prawna” przypomniał, że szpitale, nagle odcięte od dostaw i mierzące się z napływem rannych, szybko wyczerpywały zapasy podstawowych farmaceutyków.

Krajowa lista leków krytycznych opublikowana przez Ministerstwo Zdrowia pod koniec grudnia 2024 r. zawiera te substancje, ale także inne, potrzebne cierpiącym na choroby cywilizacyjne (cukrzyca, przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) czy nadciśnienie tętnicze) i przewlekłe.

Pierwsza krajowa lista leków krytycznych– Pierwszy raz w historii, po wielu miesiącach intensywnej pracy, mamy gotową krajową listę leków krytycznych – poinformował wiceminister zdrowia Marek Kos. W wykazie znalazło się 301 substancji czynnych.     

Na polskiej liście znajduje się 301 substancji – prawie 100 więcej niż na unijnej.

– Kłopot Polski polega na tym, że z tych 301 leków krytycznych z listy w kraju produkujemy tylko 74, czyli 25 proc. – zwrócił uwagę „Dziennik Gazeta Prawna”, sugerując, że powinno ich być co najmniej 80 proc., czyli 265.

Brakuje między innymi pełnego spektrum antybiotyków, ale także podstawowych leków przeciwbólowych, takich jak paracetamol czy ibuprofen, w przypadku których rodzima produkcja stanowi tylko ok. 20 proc.

Reszta, nawet jeśli w łańcuchu dystrybucji zyskuje opakowania europejskich producentów, pochodzi z Azji – Indii i Chin. Na samym początku światowego kryzysu związanego z koronawirusem, w marcu 2020 r., ze względu na olbrzymie zapotrzebowanie na rynku wewnętrznym, Indie wstrzymały eksport paracetamolu. W grudniu 2022 r. z tego samego powodu eksport leków przeciwgorączkowych zawiesiły Chiny. Gdyby nie zapasy, Polska mogłaby mieć wówczas problem z leczeniem nawet prostych zakażeń dróg oddechowych.

Leki jak czołgiPrezydencja Polski w Radzie Unii Europejskiej będzie przebiegać pod hasłem bezpieczeństwa, również w kontekście zdrowotnym – a jako jedno z najważniejszych wskazuje się prace nad aktem o lekach krytycznych. Jest kilka propozycji.

Przeczytaj także: „Obwieszczenie dotyczące leków zagrożonych dostępnością”.