Nowe rekomendacje ekspertów w obszarze adherence

Eksperci z Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego oraz Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego ogłosili nowe stanowisko, podkreślające kluczowe znaczenie przestrzegania zaleceń terapeutycznych (adherence) dla skuteczności opieki zdrowotnej. klinicyści przedstawili rekomendacje, które mogą znacznie poprawić sytuację zdrowotną Polaków i obniżyć koszty opieki zdrowotnej.

• Podczas koneferencji, który odbyła się w Warszawie eksperci przedstawili dokument „Partnerstwo z pacjentem – czy może być pomocne w zwiększaniu stopnia stopnia stosowania się do zaleceń terapeutycznych w chorobach układu sercowo-naczyniowego”
• Zdaniem ekspertów brak adherence w leczeniu chorób układu sercowo-naczyniowego to obecnie jedno z największych wyzwań współczesnej medycyny nie tylko w wymiarze klinicznym, ale również w aspekcie społecznym oraz ekonomicznym
• W Unii Europejskiej roczne straty z powodu braku przestrzegania zaleceń terapeutycznych szacuje się na 125 miliardów euro, a w Polsce na około 6 miliardów złotych
• Podczas wydarzenia eksperci Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego przedstawili „Apel o poparcie działań na rzecz poprawy przestrzegania zaleceń terapeutycznych” skierowany do decydentów, organizacji pacjenckich i profesjonalistów medycznych

Jak podkreślili eksperci dokument „Partnerstwo z pacjentem – czy może być pomocne w zwiększaniu stopnia stopnia stosowania się do zaleceń terapeutycznych w chorobach układu sercowo-naczyniowego” może być drogowskazem dla lekarzy w jaki sposób rozmawiać z pacjentem, jak budować jego zaufanie i zaangażowanie w proces terapeutyczny. Wystosowali również apel o poparcie działań na rzecz poprawy przestrzegania zaleceń terapeutycznych skierowany do decydentów.

Przestrzeganie zaleceń terapeutycznych (adherence) stanowi ogromne wyzwanie w większości chorób przewlekłych. Natomiast, jak podkreślają zgodnie eksperci, to choroby układu krążenia, ze względu na ich częste występowanie, skupiają jak w soczewce największe problemy i konsekwencje związane z niskim stopniem przestrzegania zaleceń lekarskich.

Co czwarty pacjent po wyjściu od lekarza nie wykupuje przepisanych leków

– Dopiero kilkanaście lat temu dowiedzieliśmy się jak ogromny jest to problem, jak mało pacjentów wykupuje recepty i przyjmuje leki zgodnie zaleceniami. Analiza danych z Polski pokazuje, że aż 58% pacjentów z nadciśnieniem tętniczym nie przestrzega zaleceń terapeutycznych po upływie jednego roku od momentu zdiagnozowania. Nie lepiej jest w przypadku chorych po zawale serca: co drugi pacjent nie przestrzega zaleceń, a po roku odsetek pacjentów stosujących leki z trzech głównych klas terapeutycznych spada aż o 70% – przekazał prof. dr hab. n. med. Aleksander Prejbisz, z Zakładu Epidemiologii, Prewencji Chorób Układu Krążenia i Promocji Zdrowia, Narodowego Instytutu Kardiologii.

To nadal główna przyczyna zgonów– Choroby sercowo-naczyniowe nadal są główną przyczyną zgonów w Polsce i Europie – powiedział były prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego prof. Przemysław Mitkowski. W naszym kraju zagrożenie tymi chorobami jest wciąż większe niż w Europie Zachodniej.

To bardzo niepokojące dane, gdyż w dłuższej perspektywie nieprzestrzeganie zaleceń (non-adherence) stanowi barierę w osiąganiu celów terapeutycznych i prowadzi do skrócenia oczekiwanej długości życia oraz istotnego obniżenia jego jakości.

Prof. Mieczysław Litwin podkreślał, że dwiema największymi grupami osób nieprzestrzegających zaleceń są seniorzy i młodzi ludzie. Tymczasem aż 10 proc. osiemnastolatków cierpi z powodu nadciśnienia. Przekonywał, że lekarze muszą jak najszybciej znaleźc sposón, żeby edukować pacjentów, angażować ich w proces terapeutyczny i wzmocnić ich poczucie odpowiedzialności za zdrowie. Pacjent musi wiedzieć i rozumieć dlaczego musi brać leki, jakie są ich skutki uboczne, jak przebiega terapia. Tylko wtedy włączy się aktywnie w proces leczenia – wskazywał ekspert.

W wyniku non-adherence ryzyko śmierci wzrasta o 30 proc

W samych tylko chorobach sercowo-naczyniowych nieregularne stosowanie się do zaleceń skutkuje większym ryzykiem hospitalizacji, powikłań, takich jak udar czy zawał serca, niewydolność nerek czy retinopatia oraz przedwczesną śmiercią.

Pacjenci, którzy nie stosują się do zaleceń, muszą się liczyć z nawet o 30% wyższym ryzykiem śmierci w porównaniu do tych, którzy przestrzegają terapii. W Europie każdego roku około 200 tysięcy osób umiera z powodu niestosowania się do zaleceń terapeutycznych.

– W samej Unii Europejskiej roczne straty z powodu braku przestrzegania zaleceń terapeutycznych szacuje się na 125 miliardów euro, a w Polsce na około 6 miliardów złotych. Ogromne koszty generuje zwiększona liczba hospitalizacji z powodu powikłań takich jak udar czy zawał, ale także wydłużony czas leczenia i zwiększona liczba wizyt lekarskich również tych w szpitalnych oddziałach ratunkowych. W wymiarze społecznym konsekwencje niestosowania zaleceń terapeutycznych obejmują często niepełnosprawność, która wyklucza nie tylko z rynku pracy, lecz również z życia społecznego. Jest to wyzwanie, które dziś wymaga pilnych i kompleksowych działań, podjętych przez różne środowiska – mówił prof. dr hab. n. med. Piotr Dobrowolski, z Samodzielnej Pracowni Lipidowej oraz Zakładu Epidemiologii, Prewencji Chorób Układu Krążenia i Promocji Zdrowia, Narodowego Instytutu Kardiologii.

Nadciśnienie tętnicze i dlaczego warto przestrzegać zaleceń – kampania „Servier dla Serca”Wystartowała XXI edycja kampanii profilaktyczno-edukacyjnej „Servier dla Serca”, mającej zwiększyć świadomość Polaków o chorobach układu krążenia – w tym roku tematem przewodnim jest nadciśnienie tętnicze, z powodu którego w Polsce umiera ok. 90 tysięcy osób rocznie.

Potrzebujemy kompleksowego podejścia i wsparcia systemowego

Podczas wydarzenia eksperci Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego przedstawili rekomendacje działań, jakie mogą zostać podjęte na różnych poziomach i mogą być pomocne w zwiększeniu stopnia stosowania się do zaleceń terapeutycznych w chorobach układu sercowo-naczyniowego.

– Zwiększenie wytrwałości terapeutycznej wymaga kompleksowego podejścia, jak również wsparcia systemowego. Ważna jest edukacja i budowanie skutecznej relacji lekarz-pacjent. Kluczowe jest uproszczenie i spersonalizowanie schematów terapeutycznych, czyli stosowanie leków o przedłużonym działaniu lub terapii skojarzonej. Natomiast to co może przynieść najbardziej wymierne efekty, to wprowadzenie systemowych rozwiązań takich jak wskaźniki jakości monitorujące poziom stosowania zaleceń terapeutycznych czy wykorzystanie nowoczesnych technologii, takich jak rozwiązania mobilne i telemedycyna wspierających proces leczenia” – wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Agnieszka Kapłon-Cieślicka, z I Katedry i Kliniki Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego oraz Sekcji Farmakoterapii Sercowo-Naczyniowej Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego

Poprawa przestrzegania zaleceń terapeutycznych może zmniejszyć liczbę zawałów i udarów

Działania podnoszące adherence stają się kluczowym elementem nowoczesnej prewencji i leczenia chorób sercowo-naczyniowych. Zwiększenie stopnia przestrzegania zaleceń terapeutycznych jest możliwe i przynosi wymierne korzyści zarówno dla pacjentów, jak również systemów opieki zdrowotnej.

– Polska może czerpać z dobrych praktyk krajów europejskich takich jak Portugalia czy Słowacja, które dzięki systemowym działaniom podnoszącym stopień przestrzegania zaleceń terapeutycznych znacząco zredukowały częstość powikłań sercowo-naczyniowych, takich jak zawały i udary. Te doświadczenia mogłyby stanowić punkt wyjścia dyskusji różnych środowisk: lekarzy, farmaceutów, pacjentów, decydentów i być inspiracją dla wypracowania rozwiązań systemowych możliwych do wdrożenia w naszym kraju.” – wskazuje prof. Aleksander Prejbisz.

Można zapobiec przyczynom ciężkich udarów mózguGłównymi przyczynami ciężkich udarów mózgu są nadciśnienie, palenie tytoniu oraz migotanie przedsionków – wykazały międzynarodowe badania, którymi objęto także Polskę. Na wszystkie te przyczyny mamy wpływ, przez co możemy zapobiec udarowi – przekonują autorzy tej analizy.

Międzynarodowe Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego ustaliło dzień 27 marca Dniem Adherence

Zdaniem ekspertów poprawa w obszarze stosowania zaleceń terapeutycznych wymaga działań na wielu poziomach – od zmian systemowych po codzienną pracę lekarzy i farmaceutów, aktywne zaangażowanie w proces terapeutyczny pacjentów.

Podniesienie stopnia stosowania zaleceń terapeutycznych to inwestycja w zdrowie, dłuższe i lepsze życie pacjentów, a także w bardziej zrównoważony system ochrony zdrowia. To szansa na zmniejszenie liczby powikłań, poprawę jakości życia milionów ludzi i ograniczenie wydatków na leczenie skutków braku przestrzegania zaleceń terapeutycznych.

W tym roku po raz pierwszy będziemy obchodzić Dzień Adherence, który Międzynarodowe Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego ustanowiło 27 marca.

– Mamy już wiedzę jaka jest skala braku przestrzegania zaleceń terapeutycznych i jakie są jego przyczyny. Czas na konkretne działania. Ważne jest zjednoczenie różnych środowisk i przełożenie naukowych rekomendacji na konkretne, wdrażalne strategie systemowe. Bez wspólnego zaangażowania nie osiągniemy celu, w pojedynkę nie poprawimy w znaczący sposób przestrzegania zaleceń terapeutycznych, nie zredukujemy znaczących kosztów i nie unikniemy przedwczesnych śmierci. Dlatego liczymy, że osoby i instytucje, do których kierujemy nasz apel, zechcą się pod nim podpisać, wspierając tym samym wspólną misję poprawy jakości leczenia i opieki zdrowotnej w Polsce” – podkreślił dr hab. n. med. Jacek Wolf, z Kliniki Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii, Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.