Senacka Komisja Zdrowia o stanie przygotowań do przewodnictwa Polski w Radzie UE

Cyfrowa transformacja opieki zdrowotnej, promocja zdrowia i profilaktyka chorób oraz zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży - to główne priorytety działań dla polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej w zakresie zdrowia. O przygotowaniach i założeniach resortu mówiła między innymi wiceminister Urszula Demkow. 

- W zakresie profilaktyki zdrowotnej, głównym celem będzie skoncentrowanie się na skuteczności wdrażanych w poszczególnych państwach strategii programów profilaktyki zdrowotnej, przygotowanie katalogu dobrych praktyk i rozwiązań oraz propozycja działań na szczeblu narodowym i wspólnotowym - mówiła Urszula Demkow. 

Polska prezydencja w Radzie UE – szanse i wyzwaniaProfilaktyka, zdrowie psychiczne, dane medyczne i nowelizacja unijnego prawa farmacutycznego – to polskie priorytety w prezydencji unijnej. I chociaż przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej nasz kraj obejmuje już w styczniu 2025 r., a lista zadań wydaje się zamknięta, to dyskusja o niuansach w sprawie preferowanych tematów  nadal jest otwarta.     

Jak podkreśliła, że szczególnie ważna dla Ministerstwa Zdrowia jest ocena skuteczności poszczególnych polityk w zakresie publicznej profilaktyki w kontekście głównych czynników zagrażających zdrowiu – chodzi o dostępność do tytoniu, nowych wyrobów beznikotynowych, spożywanie alkoholu oraz dostęp do środków odurzających.

- Ważna jest ocena, które instrumenty ograniczenia zagrożeń są skuteczne, czyli edukacja versus ograniczania dostępności fizycznej i ekonomicznej. Istotne jest również rozpoczęcie dyskusji nad wypracowaniem wspólnych ram prawnych dotyczących prewencji antytytoniowej, gdyż dyrektywa tytoniowa nie uwzględnia nowatorskich produktów, w konsekwencji każde państwo reguluje te obszary według własnego uznania – powiedziała wiceminister.

- Dyrektywa wymaga rewizji i wprowadzenia spójnych regulacji dostosowanych do nowych produktów – dodała.

Z zakresie zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży priorytetem jest promocja zdrowia psychicznego w dobie rozwoju technologii cyfrowych i nowych mediów w kontekście szans i zagrożeń.

- Istotne jest zwrócenie uwagi na zagadnienie dobrostanu psychicznego osób młodych w nowej cyfrowej rzeczywistości, w tym poszukiwanie strategii wsparcia młodzieży w obszarze higieny cyfrowej i bezpiecznego  korzystania z mediów społecznościowych – wymieniła Demkow.

Wiceminister wskazała, że wśród priorytetów nie została uwzględniona rewizja legislacji farmaceutycznej, jednak – jak zaznaczyła - prace nad pakietem farmaceutycznym będą toczyły się w czasie polskiej prezydencji na szczeblu Rady UE.

- Mamy nadzieję, że w czasie polskiej prezydencji uda się zakończyć proces negocjacji i przyjąć pakiet – powiedziała Demkow.

Nie dzielić a zjednoczyć 

Katarzyna Drążek-Laskowska, dyrektor Departamentu Współpracy Międzynarodowej w resorcie zdrowia zaznaczyła, że w obszarze profilaktyki należy koncentrować działania na zagadnieniach, które pozostają w kompetencjach wspólnotowych.

-  W zakresie promocji zdrowia i profilaktyki chorób chcielibyśmy zintegrować państwa członkowskie ale też nie chcielibyśmy koncentrować się, tak jak robiły to poprzednie prezydencje, na jednym rodzaju schorzeń. Prezydencja węgierska skupiała się na głównie na chorobach układu krążenia i widzimy, jak wiele podziałów to wprowadziło zamiast zjednoczyć – mówiła dyrektor.

- Chcieliśmy skoncentrować się w pierwszej kolejności na tym, co będzie służyło pacjentom, w drugiej - co będzie łączyło państwa unijne w zakresie kompetencji, po trzecie chcemy, aby elementy profilaktyki zdrowotnej, które planujemy przygotować, zostały włączone do projektu konkluzji Rady Unii Europejskiej – mówiła.

Okrągły stół – prezydencja Polski w Radzie UE a bezpieczeństwo Polski Jak powinniśmy wykorzystać przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej, by zwiększyć agendę zdrowotną, gospodarczą i konkurencyjną dla zwiększenia bezpieczeństwa Polaków i Europejczyków?

- Wiodącym tematem dla konkluzji będzie zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży w dobie cyfryzacji i nowych uzależnień  - wskazała dyrektor dodając, że jednym z elementów profilaktyki zdrowotnej będzie edukacja pacjentów w kontekście poszukiwania informacji i umiejętności rozróżniania informacji prawdziwych od dezinformacji, na przykład tych dotyczących szczepień.

- Dobrym kierunkiem jest zbieżność priorytetu, jakim jest profilaktyka z naszą lokalną polską inicjatywą obejmującą rok 2025 - wskazał Krzysztof Zdobylak, ekspert Naczelnej Rady Lekarskiej do spraw transformacji i strategii rozwoju systemu ochrony zdrowia w Polsce.

- Lokalne działania są szansą, aby polską prezydencję przybliżyć ludziom i pokazać, że możemy być wzorem do naśladowania. Natomiast mam pytanie, jakie konkretne cele mamy do osiągnięcia w obszarze profilaktyki zdrowia publicznego w naszej populacji, aby ludzie mogli odczuć bezpośrednie korzyści po pół roku naszej prezydencji – pytał Zdobylak. 

Narodowy Program Zdrowia do poprawy

Przewodnicząca komisji senator Beata Małecka-Libera wskazała, że „priorytety są sprecyzowane i wiemy, jaki cel chcemy osiągnąć”.

Przyznała, że weryfikacji należy poddać Narodowy Program Zdrowia, „bo jeżeli mamy prezydencję i kadłubowy narodowy program bez żadnych efektów po ośmiu latach, to mamy naprawdę duży problem”.

- Powinniśmy zweryfikować, co należy zawrzeć w tym programie, co osiągnąć i kiedy, a także w jaki sposób ten program finansować, ponieważ ustawa gwarantująca finansowanie Narodowego Programu Zdrowia została mocno okrojona – mówiła Małecka-Libera.

Priorytety zdrowotne polskiej prezydencji w Unii Europejskiej ►Jakimi osiągnięciami i doświadczeniami powinniśmy się podzielić z krajami unijnymi? Jakie podjąć inicjatywy w obszarze zdrowia? Jaki kształt powinien przyjąć europejski pakiet farmaceutyczny?

Zaznaczyła, że celem powinno być opracowanie „prawdziwego Narodowego Programu Zdrowia a nie programy dedykowane poszczególnym chorobom”.

- Narodowe programy nie działały. Potrzebujemy na nowo skonstruować cele tych programów - przyznała Urszula Demkow. - Zabrakło nam podziału na cele operacyjne, zadania i stworzenie takiego zestawu mierników, żebyśmy mogli mierzyć efekty tych celów - powiedziała wiceminister zaznaczając, że dobrym pomysłem jest powrót do koncepcji planów zawartych w narodowych programach zdrowia publicznego. - Przekażę ten temat ministrowi Koniecznemu i minister Leszczynie, aby Narodowy Program Zdrowia uzbroić w te cele. Tutaj potrzebne oczywiście są pieniądze i pomocny byłby również pełnomocnik do spraw zdrowia publicznego – mówiła Demkow.

Nie budujmy giganta

- Chciałbym trochę wylać na państwa kubełek zimnej wody – powiedział z kolei marszałek Senatu Tomasz Grodzki.

- Dyskusja zaczęła zmierzać w kierunku naprawy polskiego systemu ochrony zdrowia w ciągu jednej prezydencji. Przypomnę, że prezydencja nie dotyczy wewnętrznych problemów w kraju, który tę prezydencję pełni, tylko tego, co ten kraj chce zaproponować Unii Europejskiej. Istotne są kierunki i działania sprzyjające celowi finalnemu, jakim będzie unifikacja opieki zdrowotnej dla całej UE. A to jest długi marsz – mówił marszałek Grodzki.

- Nie budujmy tutaj giganta, który na końcu zmaterializuje się pod postacią trzech konferencji tylko pomyślmy, jaki kierunek wskazać innym krajom Unii w zakresie profilaktyki, programów a nie mówmy dzisiaj o problemach wewnętrznych, bo to jest zupełnie odrębne zagadnienie – wskazał Tomasz Grodzki.

Transmisja z posiedzenia senackiej Komisji Zdrowia dostępna na stronie internetowej: https://www.senat.gov.pl/transmisje/.