123RF
AOTMiT za refundacją guanfacyny w leczeniu ADHD
Autor: Monika Stelmach
Data: 10.12.2021
Źródło: AOTMiT
Działy:
Aktualności w Neurologia
Aktualności
| Tagi: | guanfacyna, ADHA, AOTMiT |
Rada Przejrzystości AOTMiT uznała za zasadne wydanie zgody na refundację preparatu na bazie guanfacyny we wskazaniu: leczenie zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) w drugiej lub kolejnych liniach leczenia.
Dowody naukowe wskazują na możliwą użyteczność guanfacyny – w skojarzeniu z innymi lekami – w redukowaniu objawów i negatywnych konsekwencji ADHD. Jednak ze względu na ryzyko działań niepożądanych w populacji dzieci i młodzieży, należy ją stosować ostrożnie i unikać podawania w pierwszej linii leczenia.
W przeglądzie systematycznym Baker 2021 stwierdzono, że dodanie agonisty receptora α2 (klonidyna lub guanfacyna) do leku pobudzającego jest skuteczne dla redukcji objawów ADHD. Badanie Newcorn 2020 (analiza danych z czterech podwójnie zaślepionych, randomizowanych, kontrolowanych placebo badań) wskazuje, że stosowanie guanfacyny o przedłużonym uwalnianiu wiąże się z istotną poprawą w zakresie podstawowych objawów ADHD w punkcie końcowym (p <0,01). W przeglądzie Cortese 2018 autorzy wykazali wyższą skuteczność guanfacyny od placebo (choć inne leki, np. metylofenidat, nieco przewyższały ją skutecznością), ale okazała się gorsza pod względem tolerancji u dzieci i młodzieży. Dlatego jako leki pierwszego wyboru w krótkotrwałym leczeniu ADHD sugerowali inne niż guanfacyna substancje.
Natomiast w przeglądzie Pan 2021 nie odnotowano różnicy w ryzyku wystąpienia bólu głowy pomiędzy grupami otrzymującymi leczenie i placebo, choć łączne szacunki wskazywały, że prawdopodobieństwo wystąpienia bólu głowy w grupie leczonych było 1,43 razy większe niż w grupie placebo. W przeglądzie Solmi 2020 stwierdzono, że guanfacyna pośród innych ocenianych leków miała najgorszy stosunek bezpieczeństwa do zakresu zdarzeń (4/16), wśród których wymieniano ból brzucha, wydłużenie odstępu QT oraz przerwanie leczenia z powodu zdarzeń niepożądanych, i została wskazana jako potencjalnie jeden z najmniej preferowanych środków, jeśli chodzi o bezpieczeństwo, wśród leków przeciwpsychotycznych.
W badaniach pierwotnych (Huss 2018, Van Stralen 2018) wskazywano na skuteczność guanfacyny jako terapii uzupełniającej w zakresie poprawy funkcji wykonawczych u dzieci i młodzieży. Zaobserwowano również działania niepożądane u 4,7 proc. uczestników (Huss 2018). W badaniu skuteczności praktycznej Van Stralen 2021 zaobserwowano poprawę parametrów klinicznych u ponad 70 proc. pacjentów, w tym u 58 proc. chorych stosujących lek w monoterapii oraz u 73 proc. chorych stosujących terapię skojarzoną. Z kolei w retrospektywnym badaniu Pang 2021, w odniesieniu do bezpieczeństwa leku, stwierdzono działania niepożądane w postaci zaburzeń rytmu serca (w przedziale wiekowym od 3 do 11 lat było to 4 proc. wszystkich AE; w przedziale od 12 do 17 lat wynosiło 2 proc. wszystkich AE) i nieprawidłowego ciśnienia tętniczego (u 3 proc. pacjentów z grupy 3–11; 1 proc. w grupie 12–17 lat).
Według ChpL, do najczęściej zgłaszanych działań niepożądanych należą: senność (40,6 proc.), ból głowy (27,4 proc.), zmęczenie (18,1 proc.), ból w nadbrzuszu (12,0 proc.) i sedacja (10,2 proc.). Do często zgłaszanych najcięższych działań niepożądanych należą: niedociśnienie tętnicze (3,2 proc.), zwiększenie masy ciała (2,9 proc.), bradykardia (1,5 proc.) oraz omdlenia (0,7 proc.).
Ponadto AOTMiT powołuje się na 5 rekomendacji klinicznych (EAGG 2021, WF of ADHD 2021, CADDRA 2020, APP 2019, CPS 2018), w których odniesiono się do stosowania guanfacyny, w tym w 4 z nich wskazano bezpośrednio na guanfacynę o przedłużonym uwalnianiu. Oceniany lek jest najczęściej wskazywany jako jedna z opcji leczenia w 2. linii (po zastosowaniu stymulantów w ramach 1. linii). W związku z ryzykiem groźnego dla zdrowia obniżenia ciśnienia krwi oraz zwolnienia czynności serca w przypadku nagłego odstawienia leku, zaleca się jego stopniowe odstawianie.
W przeglądzie systematycznym Baker 2021 stwierdzono, że dodanie agonisty receptora α2 (klonidyna lub guanfacyna) do leku pobudzającego jest skuteczne dla redukcji objawów ADHD. Badanie Newcorn 2020 (analiza danych z czterech podwójnie zaślepionych, randomizowanych, kontrolowanych placebo badań) wskazuje, że stosowanie guanfacyny o przedłużonym uwalnianiu wiąże się z istotną poprawą w zakresie podstawowych objawów ADHD w punkcie końcowym (p <0,01). W przeglądzie Cortese 2018 autorzy wykazali wyższą skuteczność guanfacyny od placebo (choć inne leki, np. metylofenidat, nieco przewyższały ją skutecznością), ale okazała się gorsza pod względem tolerancji u dzieci i młodzieży. Dlatego jako leki pierwszego wyboru w krótkotrwałym leczeniu ADHD sugerowali inne niż guanfacyna substancje.
Natomiast w przeglądzie Pan 2021 nie odnotowano różnicy w ryzyku wystąpienia bólu głowy pomiędzy grupami otrzymującymi leczenie i placebo, choć łączne szacunki wskazywały, że prawdopodobieństwo wystąpienia bólu głowy w grupie leczonych było 1,43 razy większe niż w grupie placebo. W przeglądzie Solmi 2020 stwierdzono, że guanfacyna pośród innych ocenianych leków miała najgorszy stosunek bezpieczeństwa do zakresu zdarzeń (4/16), wśród których wymieniano ból brzucha, wydłużenie odstępu QT oraz przerwanie leczenia z powodu zdarzeń niepożądanych, i została wskazana jako potencjalnie jeden z najmniej preferowanych środków, jeśli chodzi o bezpieczeństwo, wśród leków przeciwpsychotycznych.
W badaniach pierwotnych (Huss 2018, Van Stralen 2018) wskazywano na skuteczność guanfacyny jako terapii uzupełniającej w zakresie poprawy funkcji wykonawczych u dzieci i młodzieży. Zaobserwowano również działania niepożądane u 4,7 proc. uczestników (Huss 2018). W badaniu skuteczności praktycznej Van Stralen 2021 zaobserwowano poprawę parametrów klinicznych u ponad 70 proc. pacjentów, w tym u 58 proc. chorych stosujących lek w monoterapii oraz u 73 proc. chorych stosujących terapię skojarzoną. Z kolei w retrospektywnym badaniu Pang 2021, w odniesieniu do bezpieczeństwa leku, stwierdzono działania niepożądane w postaci zaburzeń rytmu serca (w przedziale wiekowym od 3 do 11 lat było to 4 proc. wszystkich AE; w przedziale od 12 do 17 lat wynosiło 2 proc. wszystkich AE) i nieprawidłowego ciśnienia tętniczego (u 3 proc. pacjentów z grupy 3–11; 1 proc. w grupie 12–17 lat).
Według ChpL, do najczęściej zgłaszanych działań niepożądanych należą: senność (40,6 proc.), ból głowy (27,4 proc.), zmęczenie (18,1 proc.), ból w nadbrzuszu (12,0 proc.) i sedacja (10,2 proc.). Do często zgłaszanych najcięższych działań niepożądanych należą: niedociśnienie tętnicze (3,2 proc.), zwiększenie masy ciała (2,9 proc.), bradykardia (1,5 proc.) oraz omdlenia (0,7 proc.).
Ponadto AOTMiT powołuje się na 5 rekomendacji klinicznych (EAGG 2021, WF of ADHD 2021, CADDRA 2020, APP 2019, CPS 2018), w których odniesiono się do stosowania guanfacyny, w tym w 4 z nich wskazano bezpośrednio na guanfacynę o przedłużonym uwalnianiu. Oceniany lek jest najczęściej wskazywany jako jedna z opcji leczenia w 2. linii (po zastosowaniu stymulantów w ramach 1. linii). W związku z ryzykiem groźnego dla zdrowia obniżenia ciśnienia krwi oraz zwolnienia czynności serca w przypadku nagłego odstawienia leku, zaleca się jego stopniowe odstawianie.
