Doustne GKS w leczeniu AZS – jaka jest skala zagrożenia?

Doustne glikokortykosteroidy są mieczem obosiecznym w przypadku leczenia zaostrzeń atopowego zapalenia skóry. Gdzie znajduje się granica ich bezpiecznego stosowania? Odpowiedzi udzielono dzięki dowodom zgromadzonym na niemal pół milionie osób, które to dowody przedstawiono na łamach „The JAMA Network”.

Liczne opublikowane dotychczas strategie leczenia , międzynarodowe wytyczne i opinie ekspertów zalecają unikanie stosowania doustnych kortykosteroidów lub ograniczanie ich do krótkotrwałego leczenia jedynie w ramach terapii doraźnej. Niemniej biorąc pod uwagę korzyści płynące z ich stosowania, w tym skuteczność w chorobach alergicznych (współistniejących niekiedy z AZS) i niski koszt, wielu pacjentów z umiarkowaną do ciężkiej AZS leczonych jest doustnymi kortykosteroidami przez dłuższy czas, co może oznaczać niewłaściwe lub nadmierne ich stosowanie.

Międzynarodowy zespół badaczy z Korei Południowej, Wielkiej Brytanii i Kanady przeprowadził badania kliniczno-kontrolne, dla którego dane źródłowe zaczerpnięto z bazy danych Health Insurance Review and Assessment Service database of South Korea z okresu od 1 stycznia 2012 do 31 października 2021 roku. Oceniono bezpieczeństwo doustnych GKS w dwóch punktach odcięcia: skumulowaną podaż przez ponad 30 lub ponad 90 dni w roku. 164 809 przypadków osób leczonych doustnymi GKS dopasowano do 328 303 chorych, którzy stanowili populację porównawczą.

Wykazano, że 3,4 proc. osób stosowało taką formę leczenia przez okres dłuższy niż 30, lecz mniejszy niż 90 dni; ten ostatni punkt czasowy przekroczyło zaledwie 0,4 proc. chorych. Badacze podają, że nie stwierdzono zwiększonego ryzyka wystąpienia działań niepożądanych w przypadku stosowania doustnych kortykosteroidów przez dłużej niż 30 dni, podczas gdy ryzyko było nieco wyższe - o 11 proc. - w przypadku ich stosowania przez okres ponad 90 dni. Niewielkie zwiększenie częstości występowania działań niepożądanych obserwowano w każdym skumulowanym lub kolejnym roku długotrwałego stosowania.

A co dokładnie kryje się pod terminem „działania niepożądane”? Badacze ocenili głównie ryzyko 11 najgroźniejszych: osteoporozy, złamań patologicznych, cukrzycy typu 2, hiperlipidemii, nadciśnienia, zawału mięśnia sercowego, udaru, niewydolności serca, jałowa martwica kości, zaćmy lub jaskry.

To badanie wykazało nieznacznie zwiększone ryzyko działań niepożądanych związanych ze stosowaniem doustnych kortykosteroidów przez ponad 90 dni w roku – wydaje się, że powyższe wyniki przedstawiają taką formę terapii w nieco łaskawszym świetle niż dotychczas sądzono.