Ciężka grypa pozbawia seniorów samodzielności

Szczepienia nie tylko chronią przed chorobami zakaźnymi, lecz także przed ich powikłaniami, a nawet przed utratą samodzielności. Co piąty senior przechodzący ciężką grypę traci samodzielność – ostrzegają eksperci.

Choroby zakaźne to także powikłania

Specjaliści chorób zakaźnych w czasie konferencji „Czy 2025 będzie Rokiem Profilaktyki dla Seniorów?” zwracali uwagę, że choroby zakaźne kojarzone są wyłącznie z patogenami, głównie z wirusami i bakteriami. Mniej osób zdaje sobie sprawę, że na skutek powikłań mogą się one przyczynić do rozwoju innych groźnych schorzeń, takich jak zawały serca czy udary mózgu.

Konsultant krajowa w dziedzinie epidemiologii prof. Iwona Paradowska-Stankiewicz podkreśliła, że szczepienia przeciwko chorobom zakaźnym powinny być realizowane przez całe życie człowieka.

– Nie dotyczą one tylko dzieci i młodzieży, ale również dorosłych, w tym szczególnie osób starszych, bardziej narażonych na infekcje – wskazała.

– Osoby starsze cztery razy bardziej narażone są na zgony z powodu chorób zakaźnych, którym można zapobiegać dzięki szczepieniom – zaznaczyła.

Ekspertka dodała, że chodzi o grypę i wirus RS powodujący zakażenia układu oddechowego, jak również o COVID-19 i pneumokoki – bakterie będące u dzieci częstą przyczyną zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, a u osób starszych lub z osłabioną odpornością powodujące zapalenie płuc.

Według prof. Anety Nitsch-Osuch, kierownika Zakładu Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, odsetek powikłań na skutek zakażeń wirusem RS jest u osób starszych porównywalny lub wyższy niż w przypadku grypy.

– Osoby starsze są szczególnie podatne na ciężki przebieg chorób związanych z zakażeniem RSV ze względu na wynikające z wieku osłabienie odporności, starzenie się płuc oraz dużą liczbę chorób współistniejących – zauważyła.

Wyzwania w obszarze chorób zakaźnychPandemia COVID-19 sprawiła, że jako społeczeństwo przypomnieliśmy sobie o chorobach zakaźnych. Teraz jednak, czując się bezpieczniej, staramy się uciec od tego tematu – o tym rozmawiano podczas Wizji Zdrowia.

Szczepienia chronią także przed powikłaniami

Jak wyjaśnił kierownik Kliniki Pulmonologii Ogólnej i Onkologicznej UM w Łodzi prof. Adam Antczak, szczepienia nie tylko chronią je przed chorobami zakaźnymi, ale też przed ich powikłaniami, przed zaostrzeniem chorób przewlekłych, jak również przed przerwaniem leczenia w przypadku chorób onkologicznych. Szczepienia mogą też chronić przed utratą samodzielności.

– Ponad 20 proc. osób starszych, które przechodzą ciężką grypę, traci samodzielność, nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować. Podobnie jest w przypadku innych ciężkich infekcji – przekonywał.

Eksperci tłumaczyli, że po przekroczeniu pięćdziesiątki układ immunologiczny się starzeje i jest mniej sprawny, a wraz z tym spada nasza odporność.

– Jesteśmy wtedy bardziej narażeni zarówno na zakażenia, jak i na ich ciężki przebieg – zaznaczył prof. Tomasz Targowski, kierownik Kliniki Geriatrii Narodowego Instytutu Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie.

Do tego dochodzi jeszcze nasilająca się z wiekiem wielochorobowość.

– Nasze społeczeństwo charakteryzuje się wysoką chorobowością w porównaniu z innymi krajami Europy. Polacy chorują przede wszystkim na choroby układu krążenia, schorzenia układu oddechowego, cukrzycę, zaburzenia lipidowe, choroby nerek, chorobę zwyrodnieniową stawów i wiele innych – wyliczał prof. Targowski.

Z danych badania PolSenior2 wynika, że wielochorobowość dotyka prawie 70 proc. osób w wieku 60–65 lat oraz 90 proc. w wieku 80–90 lat. Osoby powyżej 75. roku życia mają pięć i więcej chorób przewlekłych. Tymczasem polskie społeczeństwo szybko się starzeje. Z danych Eurostatu wynika, że pomiędzy 2013 a 2023 r. nasz kraj był na drugim miejscu w Europie, jeśli chodzi o tempo przyrostu liczby osób po 65. roku życia.

Powrót chorób zakaźnych – coraz więcej chorych na odrę i krztusiecOd początku roku do końca lipca w Polsce na krztusiec zachorowało ponad 8,5 tysiąca osób – rok wcześniej w analogicznym okresie niespełna 500. Zwiększa się także liczba zachorowań na odrę. Problemem jest to, że nie chcemy się szczepić, brakuje edukacji i konieczne jest także uproszczenie systemu szczepień w Polsce. Mówi o tym prof. Jacek Wysocki, ordynator Oddziału Obserwacyjno-Zakaźnego Wielkopolskiego Centrum Pediatrii, przewodniczący zarządu Polskiego Towarzystwa Wakcynologii i ekspert kampanii „Szczepienie otula”. 

Seniorzy chcą się szczepić, są jednak bariery

Z sondażu Fundacji My Pacjenci i Fundacji SeniorApp wynika, że zdecydowana większość osób powyżej 65. roku życia ma pozytywny stosunek do szczepień. Ankietowani wskazują jednak na bariery, które należałoby zlikwidować, by zwiększyć dostępność szczepień. Chodzi przede wszystkim o trudności logistyczne, takie jak konieczność wizyty u lekarza, otrzymania recepty, zakupienia szczepionki i powtórnego przyjścia do gabinetu. Dla wielu seniorów szczepionki są też zbyt kosztowne.

Możliwość bezpłatnego zaszczepienia się seniorów przeciw COVID-19, grypie i pneumokokom, jak również 50-proc. refundacja szczepionki przeciw półpaścowi u osób ze schorzeniami współistniejącymi, to zdaniem ekspertów krok w dobrym kierunku. Dla wielu seniorów 50-proc. koszt szczepienia przeciwko półpaścowi nadal jednak jest zbyt wysoki. Stąd kolejne postulaty o umieszczenie tej szczepionki w wykazie bezpłatnych leków dla seniorów. Taki sam postulat zgłaszany jest odnośnie do szczepionki przeciwko wirusowi RS.

Główny inspektor sanitarny dr Paweł Grzesiowski przekonywał, że szczepienia są nadzwyczaj opłacalne, dzięki nim jest mniej hospitalizacji oraz zgonów. Jego zdaniem szczepienia przeciwko półpaścowi i wirusowi RS powinny być dla seniorów bezpłatne.