123RF
Glikokortykoterapia w łuszczycowym zapaleniu stawów i łuszczycy – ryzyko zaostrzenia zmian skórnych
Redaktor: Iwona Konarska
Data: 28.11.2022
Źródło: Vincken NLA, Balak DMW, Knulst AC, Welsing PMJ, van Laar JM. Systemic glucocorticoid use and the occurrence of flares in psoriatic arthritis and psoriasis: a systematic review. Rheumatology (Oxford). 2022 Nov 2;61(11):4232-4244. doi: 10.1093/rheumatology/keac129. PMID: 35285486; PMCID: PMC9629346
Stosowanie systemowej glikokortykoterapii (GKS) w łuszczycowym zapaleniu stawów (ŁZS) budzi obawy związane z ryzykiem nasilenia zmian skórnych w przebiegu łuszczycy. Jest to poparte stanowiskiem ekspertów zalecających ostrożność w stosowaniu systemowo GKS w tej grupie pacjentów.
Badacze z Uniwersytetu w Utrechcie ocenili, jak często w praktyce stosowane są GKS u chorych na łuszczycę i ŁZS oraz jakie ryzyko niesie za sobą systemowa terapia – w kontekście zaostrzenia zmian skórnych.
Systematyczny przegląd piśmiennictwa objął 21 prospektywnych i retrospektywnych badań (z analizy wyłączono prace dotyczące GKS stosowanych miejscowo), obejmujące w sumie ponad 4 mln pacjentów z łuszczycą skóry i ponad 17 tys. chorych z ŁZS. Spośród nich u 35 proc. badanych z łuszczycą skóry i niemal 38 proc. z ŁZS stosowano kiedykolwiek systemowo GKS (najczęściej metyloprednizolon oraz triamcinolon), GKS podawano m.in. doustnie, dostawowo, domięśniowo. W dwóch badaniach z randomizacją porównano bezpośrednio chorych otrzymujących i niestosujących GKS systemowo.
Nie wykazano zwiększonego ryzyka wystąpienia zaostrzenia zmian skórnych związanych z ekspozycją na GKS (zarówno w trakcie leczenia, jak i po jego zakończeniu). Biorąc pod uwagę analizowane badania (obserwacyjne i interwencyjne, n = 10), częstość zaostrzeń związana ze stosowaniem GKS była niska i wynosiła między 0 a 1,42 proc.
Wyniki analizy wskazują na małe ryzyko wystąpienia zaostrzenia łuszczycy skóry, związane ze stosowaniem systemowo GKS w terapii chorych na łuszczycę i ŁZS. Zaostrzenia zwykle mają charakter łagodny. Autorzy badania konkludują, że stosowanie GKS nie powinno być ograniczane, jeżeli istnieją przesłanki kliniczne do włączenia ich systemowo, np. jako terapii pomostowej lub dla szybkiego uzyskania efektu przeciwzapalnego. W dobie dostępnych terapii – leki biologiczne, syntetyczne leki modyfikujące oraz preparaty miejscowe – terapia powinna mieć charakter skojarzony, dla ograniczenia możliwych wczesnych i odległych powikłań systemowo stosowanych GKS.
Systematyczny przegląd piśmiennictwa objął 21 prospektywnych i retrospektywnych badań (z analizy wyłączono prace dotyczące GKS stosowanych miejscowo), obejmujące w sumie ponad 4 mln pacjentów z łuszczycą skóry i ponad 17 tys. chorych z ŁZS. Spośród nich u 35 proc. badanych z łuszczycą skóry i niemal 38 proc. z ŁZS stosowano kiedykolwiek systemowo GKS (najczęściej metyloprednizolon oraz triamcinolon), GKS podawano m.in. doustnie, dostawowo, domięśniowo. W dwóch badaniach z randomizacją porównano bezpośrednio chorych otrzymujących i niestosujących GKS systemowo.
Nie wykazano zwiększonego ryzyka wystąpienia zaostrzenia zmian skórnych związanych z ekspozycją na GKS (zarówno w trakcie leczenia, jak i po jego zakończeniu). Biorąc pod uwagę analizowane badania (obserwacyjne i interwencyjne, n = 10), częstość zaostrzeń związana ze stosowaniem GKS była niska i wynosiła między 0 a 1,42 proc.
Wyniki analizy wskazują na małe ryzyko wystąpienia zaostrzenia łuszczycy skóry, związane ze stosowaniem systemowo GKS w terapii chorych na łuszczycę i ŁZS. Zaostrzenia zwykle mają charakter łagodny. Autorzy badania konkludują, że stosowanie GKS nie powinno być ograniczane, jeżeli istnieją przesłanki kliniczne do włączenia ich systemowo, np. jako terapii pomostowej lub dla szybkiego uzyskania efektu przeciwzapalnego. W dobie dostępnych terapii – leki biologiczne, syntetyczne leki modyfikujące oraz preparaty miejscowe – terapia powinna mieć charakter skojarzony, dla ograniczenia możliwych wczesnych i odległych powikłań systemowo stosowanych GKS.
