Ocena zmian strukturalnych stawów krzyżowo-biodrowych: w klasycznym zdjęciu radiologicznym i w badaniu rezonansu magnetycznego jako alternatywne metody diagnostyki obrazowej w osiowej spondyloartropatii

Klasyczne zdjęcie radiologiczne stawów krzyżowo-biodrowych (X-SI) jest rutynowo wykonywane u pacjentów z dolegliwościami bólowymi krzyża o charakterze zapalnym, a uwidocznione zmiany stanowią główny element diagnostyki zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa ZZSK (na podstawie zmodyfikowanych kryteriów nowojorskich). Jak wynika z dotychczasowych obserwacji istnieją spore rozbieżności w ocenie zmian radiograficznych stawów krzyżowo-biodrowych zarówno wśród radiologów, jak i reumatologów (niezależnie od przebytych szkoleń).

Wadą tej metody obrazowania jest również fakt, iż często mija nawet kilka lat trwania choroby zanim powstaną widoczne nieprawidłowości. Badanie rezonansu magnetycznego stawów krzyżowo-biodrowych (MRI-SI) pozwala na zobrazowanie aktywnego stanu zapalnego tych stawów (scroilitis). Stanowi podstawę wczesnej diagnostyki spondyloartropatii (SpA) osiowej (jeden z elementów kryteriów klasyfikacyjnych SpA osiowej wg. ASAS). W badaniu MRI-SI oprócz zmian zapalnych oceniane są także zmiany strukturalne tj. nadżerki, złogi tłuszczu, stwardnienie (sclerosis) czy ankyloza (kościotworzenie).

Czy ocena zmian strukturalnych w badaniu MR-SI koreluje z oceną zmian w klasycznych radiogramach oraz czy potencjalne różnice wpływają na diagnostykę spondyloartropatii osiowej według kryteriów ASAS? W eksperymencie brało udział dwóch radiologów oceniających oraz jeden radiolog rozstrzygający. Dokonano porównania badań obrazowych X-SI oraz MRI-SI wykonanych w grupie 582 pacjentów z zapalnym bólem krzyża trwającym >3 miesięcy, <3 lat; w wieku <50 r.ż. Przy ocenie wyłącznie zmian strukturalnych w MRI-SI 12 pacjentów (1. radiolog) lub 10 pacjentów (2. radiolog) nie spełniłoby kryteriów rozpoznania SpA osiowej według ASAS. Podczas gdy u 3 (1. radiolog) lub 6 (2. radiolog) pacjentów więcej rozpoznano by SpA według ASAS, jeśli obraz MRI-SI zmieniono by na X-SI lub na odwrót X-SI na MRI-SI.

Na podstawie wyników tego badania wywnioskowano, iż ocena zmian strukturalnych w obrazowaniu stawów krzyżowo-biodrowych metodą rezonansu magnetycznego może zastąpić (lub być dodatkowym źródłem informacji) klasyczne badanie radiograficzne. Aktualnie w diagnostyce wczesnej spondyloartropatii coraz częściej pierwszym badaniem obrazowym stawów krzyżowo-biodrowych jest MRI. Ocena zmian strukturalnych w tym obrazie sprawia, że pacjent może uniknąć narażenia na dodatkową dawkę promieniowania rentgenowskiego.