Osteoporoza – żeby system się nie złamał ►

– Im wcześniej zaczniemy leczyć osteoporozę, tym mniejsze koszty terapii i mniejsze ryzyko rozwoju choroby oraz powstania złamań. Dlatego rozbudowujemy sieć poradni i stawiamy na diagnostykę – powiedziała w rozmowie z „Menedżerem Zdrowia” prof. Brygida Kwiatkowska.

– Żeby wdrożyć leczenie osteoporozy, zanim doprowadzi do złamań kości, przede wszystkim trzeba ją zdiagnozować – podkreśliła prof. Brygida Kwiatkowska, konsultant krajowa w dziedzinie reumatologii, z Narodowego Instytutu Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie, podczas Priorytetów 2024.

– Choć jednak choruje na nią dwa miliony osób w Polsce, wie o niej tylko 30 proc., a leczonych jest zaledwie 15 proc. – dodała.

Osoby obarczone większym ryzykiem zachorowania na osteoporozę, czyli kobiety w wieku okołomenopauzalnym oraz po menopauzie i mężczyźni po 70. roku życia, powinni trafić na badania diagnostyczne.

– Dlatego rozszerzamy sieć poradni osteoporotycznych, żeby zwiększyć dostępność do badań profilaktycznych. Im więcej osób zdiagnozujemy na wczesnym etapie choroby, tym większe oszczędności zyska system – terapia wcześnie wykrytej osteoporozy jest bowiem wielokrotnie tańsza od leczenia zaawansowanej choroby. Zyskają też na tym chorzy – jeśli zadbają o siebie na czas, będą mogli wiele lat żyć w pełnej sprawności, dobrym samopoczuciu, z dala od bólu i leczenia szpitalnego – podkreśliła prof. Kwiatkowska.

Osteoporoza nie boli, dopóki nie skończy się złamaniem

– Ponieważ rozwój osteoporozy nie boli, często jest ona bagatelizowana. Mnóstwo kobiet po okresie menopauzalnym nie ma świadomości tego, że traci masę kostną i się nie leczy. Dopiero bolesne złamanie uświadamia pacjentkom, że najwyższy czas na terapię – powiedziała.

Jak wynika z danych, leczenie złamań pochłania niemal całe koszty bezpośrednie przeznaczone na leczenie osteoporozy. W tym 70 proc. jest wydawanych na endoprotezy wynikające ze złamań niskoenergetycznych (czyli takich, do których dochodzi podczas upadku pod wpływem ciężaru własnego ciała).

Co ogromnie ważne – u osób, u których już dokonało się złamanie, znacząco wzrasta ryzyko kolejnych. I to właśnie one najbardziej wymagają zastosowania intensywnej nowoczesnej terapii.

Zgodnie z najnowszymi rekomendacjami międzynarodowymi dotyczącymi leczenia osteoporozy u osób, u których doszło już do złamania, jedyną skuteczną terapią, która może zredukować ryzyko kolejnych złamań i zwiększyć masę kostną, jest zastosowanie leków anabolicznych. Powinna trwać rok lub (zgodnie z innymi doniesieniami naukowymi ) dwa lata. Następnie należy stosować standardowe leczenie.

Najważniejsza i najtańsza jest profilaktyka

Prof. Brygida Kwiatkowska zaznaczyła, że zarówno w obniżeniu kosztów leczenia osteoporozy, jak i w podniesieniu standardu życia osób znajdujących się w grupie ryzyka najważniejsza jest profilaktyka i edukacja.

– To nieprawda, że profilaktyka wymaga ogromnego wysiłku. Prewencja jest bardzo prosta, wystarczy poznać proste zasady zdrowego stylu życia i oczywiście ich przestrzegać – tłumaczyła specjalistka.

Warto wiedzieć na przykład, że na dobry stan kości wpływają:

• dieta bogata w wapń. Przy czym nie wszystkie produkty mleczne zapewnią nam odpowiednie wsparcie na przykład picie mleka bez laktozy nie podnosi poziomu wapnia w organizmie. Lepiej więc pić zwykłe mleko lub jeść białe i żółte sery,
• poziom witaminy D w organizmie. Koniecznie więc należy sprawdzać jej stężenie we krwi i dbać o suplementację,
• codzienna aktywność fizyczna – wystarczy 30 minut szybkiego marszu dziennie. To jest 4 tys. kroków dziennie.

Ekspertka zwróciła się z apelem do osób, które są w grupie zwiększonego ryzyka osteoporozy, żeby bacznie się obserwowały i wykonywały badania w tym kierunku. Warto np. sprawdzać swój wzrost – jeśli się okaże, że się zmniejsza, to znaczy, że kręgosłup staje się coraz słabszy i nie wytrzymuje obciążenia – zapadają się trzony kręgowe. Jest to jeden z objawów rozwijającej się osteoporozy.

Objawem zaawansowanej osteoporozy są także złamania niskoenergetyczne. Po takim złamaniu należy jak najszybciej wdrożyć leczenie, żeby nie dopuścić do kolejnych.

Ultrasonografia równie czuła jak densytometria

– Moją ambicją jest, żeby zwiększyć wykrywalność osteoporozy w Polsce. Rozszerzam sieć poradni ostoeporotycznych, dzięki czemu zwiększy się dostęp do badań diagnostycznych i więcej osób będzie mogło zadbać o swoje zdrowie – stwierdziła prof. Kwiatkowska.

Jest to realne również dlatego, że zwiększyły się możliwości tańszego diagnozowania tej choroby, ponieważ zgodnie z wynikami ostatnich badań metoda ultrasonograficzna ma taką samą czułość i swoistość, jeśli chodzi o rozpoznawanie osteoporozy jak wykorzystywana do tej pory densytometria. Przekłada się to na mniejsze koszty samego sprzętu, jego wielkość – co oznacza, że nie trzeba przeznaczać na badanie osobnego pomieszczenia, a aparatu nie musi obsługiwać przeszkolony technik. Jest to również badanie mniej obciążające dla samego pacjenta ze względu na brak szkodliwych fal.

Rozmowa z ekspertką do obejrzenia poniżej.