Przestrzenne rozmieszczenie syndesmofitów na brzegu trzonów kręgowych w ZZSK. Zalecana tomografia komputerowa
Autor: Kamila Gębska
Data: 23.11.2016
Źródło: Spatial distribution of syndesmophytes along the vertebral rim in ankylosing spondylitis: preferential involvement of the posterolateral rim. Tan S, Dasgupta A, Yao J, Flynn JA, Yao L, Ward MM. Ann Rheum Dis. 2016 Nov;75(11):1951-1957/KG
Osteofity są typową radiologiczną zmianą powstającą w przebiegu zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa (ZZSK). W wyniku stanu zapalnego uruchomiony zostaje patologiczny proces kościotworzenia obejmujący brzegi trzonów kręgowych, tkanki okołokręgosłupowe w tym chrząstki stawów międzykręgowych oraz obwodową cześć pierścienia włóknistego. Syndesmofity łącząc sąsiadujące ze sobą trzony kręgowe prowadzą do zaburzeń ruchomości kręgosłupa. Jest to główny objaw spondyloartropatii osiowej będącej przyczyną niepełnosprawności chorych.
Syndesmofity mogą powstawać na brzegach kręgów w każdej lokalizacji, ale niewiele wiadomo na temat mechanizmów przyczyniających się do ich tworzenia. Sovira Tan i wsp. postanowili na podstawie analizy obrazu tomografii komputerowej pogranicza piersiowo-lędźwiowego kręgosłupa u chorych z ZZSK przeanalizować rozmieszczenie powstałych synesmofitów. Uznali bowiem, że może się to przyczynić do lepszego poznania ich etiologii.
U 50 chorych z ZZSK oceniono 6 szpar stawowych od Th10/Th11 do L3/L4 pod kątem występowania osteofitów tworzących się zarówno na górnej jak i dolnej powierzchni trzonów kręgowych. Stwierdzono, że rozkład występowania zmian nie jest przypadkowy. Syndesmofity tworzyły się głównie w obszarze tylnobocznym trzonów kręgowych, lokalizacja ta była zwłaszcza typowa dla syndesmofitów narastających ku dołowi. Najrzadziej syndesmofity były zlokalizowane na tylnym lub przednim brzegu trzonu kręgu zarówno na dolnej jak i górnej jego krawędzi. Autorzy badania przypuszczają, że przyczyną tworzenia zmian w określonej lokalizacji może być największe obciążenie mechaniczne tej części trzonów kręgowych. Ucisk może sprzyjać tworzeniu stanu zapalnego i/lub predysponować do kościotworzenia. Teoria ta jest również poparta obserwacją, iż w przestrzeniach międzykręgowych odcinka lędźwiowego dystrybucja syndesmofitów jest inna, co może wynikać z fizjologicznej lordozy tego odcinka i innego rozkładu sił nacisku mechanicznego.
W związku z poczynionymi obserwacjami pojawia się również pytanie czy standardowo wykonywane przeglądowe zdjęcia radiograficzne kręgosłupa piersiowego u chorych z ZZSK nie powinny zostać zastąpione badaniem tomografii komputerowej. Ekspozycja na promieniowanie rentgenowskie jest co prawda większa, ale możliwe jest uwidocznienie syndesmofitów w miejscach typowych dla ich tworzenia.
U 50 chorych z ZZSK oceniono 6 szpar stawowych od Th10/Th11 do L3/L4 pod kątem występowania osteofitów tworzących się zarówno na górnej jak i dolnej powierzchni trzonów kręgowych. Stwierdzono, że rozkład występowania zmian nie jest przypadkowy. Syndesmofity tworzyły się głównie w obszarze tylnobocznym trzonów kręgowych, lokalizacja ta była zwłaszcza typowa dla syndesmofitów narastających ku dołowi. Najrzadziej syndesmofity były zlokalizowane na tylnym lub przednim brzegu trzonu kręgu zarówno na dolnej jak i górnej jego krawędzi. Autorzy badania przypuszczają, że przyczyną tworzenia zmian w określonej lokalizacji może być największe obciążenie mechaniczne tej części trzonów kręgowych. Ucisk może sprzyjać tworzeniu stanu zapalnego i/lub predysponować do kościotworzenia. Teoria ta jest również poparta obserwacją, iż w przestrzeniach międzykręgowych odcinka lędźwiowego dystrybucja syndesmofitów jest inna, co może wynikać z fizjologicznej lordozy tego odcinka i innego rozkładu sił nacisku mechanicznego.
W związku z poczynionymi obserwacjami pojawia się również pytanie czy standardowo wykonywane przeglądowe zdjęcia radiograficzne kręgosłupa piersiowego u chorych z ZZSK nie powinny zostać zastąpione badaniem tomografii komputerowej. Ekspozycja na promieniowanie rentgenowskie jest co prawda większa, ale możliwe jest uwidocznienie syndesmofitów w miejscach typowych dla ich tworzenia.
