Seronegatywne reumatoidalne zapalenie stawów wymaga obserwacji

Wyniki badania potwierdzają, że chorzy z rozpoznaniem seronegatywnego RZS wymagają obserwacji również w kontekście ewentualnej modyfikacji rozpoznania. Największą grupę pacjentów, u których je zmieniono, stanowią osoby z ŁZS.

W zależności od źródła pochodzenia danych nawet 1/3 przypadków reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) to postacie tzw. seronegatywne. Tę postać choroby charakteryzuje korzystniejsze rokowanie w porównaniu z seropozytywnym RZS. Jak wskazują wcześniejsze i aktualne dane z badań obserwacyjnych, u części pacjentów z rozpoznaniem seronegatywnego RZS na przestrzeni czasu rozpoznanie może ulec zmianie. Wyniki przedstawione przez fińskich naukowców (Paalanen i wsp.), oparte na analizie dwóch krajowych rejestrów danych, wskazują, że u prawie 9% pacjentów w toku kilkunastoletniej obserwacji zmieniono rozpoznanie na jedno ze schorzeń z kręgu spondyloartropatii seronegatywnych.

Na podstawie danych rejestrowych na przestrzeni lat 2000–2014 zidentyfikowano ponad 9,7 tys. chorych z rozpoznaniem seronegatywnego RZS. U 564 pacjentów zmieniono rozpoznanie na seronegatywną spondyloartropatię. Spośród nich u 48,8% rozpoznano łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS), u 43,4% przedradiograficzną spondyloartropatię i zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, a u 7,8% badanych zapalenie stawów w przebiegu nieswoistych zapaleń jelit. Skumulowana częstość rozpoznania spondyloartropatii zwiększała się wraz z czasem trwania obserwacji – od 3,8% w okresie 5 lat do niemal 9% w okresie 15 lat follow-up. Wykazano, że płeć męska oraz młodszy wiek w momencie rozpoznania choroby (tj. przed 50. rokiem życia) związane były z większym prawdopodobieństwem zmiany rozpoznania z seronegatywnego RZS na spondyloartropatię. Największą grupę pacjentów, u których zmieniono rozpoznanie, stanowiły osoby z ŁZS. W tym przypadku trudności diagnostyczne mogą wynikać ze zróżnicowanego obrazu zmian stawowych w przebiegu choroby (postać przypominająca RZS) oraz faktu, że nawet u kilkunastu procent pacjentów zmiany stawowe mogą wyprzedzać pojawienie się zmian skórnych.

Wyniki badania Paalanen i wsp. potwierdzają, że chorzy z rozpoznaniem seronegatywnego RZS wymagają obserwacji również w kontekście ewentualnej modyfikacji rozpoznania. W grupie ryzyka są pacjenci płci męskiej. Warto zwrócić uwagę na fakt, że włączone leczenie modyfikujące przebieg choroby może wpływać na obraz kliniczny, hamując wystąpienie lub minimalizując nasilenie pozastawowych objawów choroby.

Opracowanie: dr Marta Madej