123RF
Stosowanie GKS w leczeniu RZS w starszym wieku
Redaktor: Iwona Konarska
Data: 15.06.2022
Źródło: Maarten Boers, Linda Hartman, Daniela Opris-Belinski, i wsp. Low dose, add-on prednisolone in patients with rheumatoid arthritis aged 65+: the pragmatic randomised, double-blind placebo-controlled GLORIA trial. Ann Rheum Dis. Jul 2022, 81 (7) 925-936; DOI: 10.1136/annrheumdis-2021-221957
Pacjenci w starszym wieku mają zwykle liczne choroby współwystępujące, są też bardziej podatni na działania niepożądane leków.
W codziennej praktyce niskie dawki glikokortykosteroidów (GKS) są często stosowane u chorych z rozpoznaniem reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS).
Jak wiadomo, leki z tej grupy mają właściwości przeciwzapalne, przeciwbólowe i wykazują szybkie działanie. W perspektywie długoterminowej hamują również progresję choroby.
Jednak stosowanie GKS jest ograniczone obawami o liczne działania niepożądane. Niektórzy naukowcy zwracają uwagę, że dane dotyczące ryzyka związanego ze stosowaniem GKS mogą być naznaczone błędem – m.in. zwykle stosowane są u osób z wielochorobowością, ciężkim przebiegiem choroby, przeciwwskazaniami do stosowania leków modyfikujących przebieg choroby.
Według aktualnych rekomendacji GKS powinny być stosowane jako leczenie pomostowe, krótkoterminowo.
RZS ma charakter przewlekły, dlatego chorobowość wzrasta wraz z wiekiem populacji, osiągając szczyt około 70. roku życia. W wielu badaniach klinicznych ta grupa wiekowa jest wykluczana, a w innych stanowi marginalny odsetek. Pacjenci w starszym wieku mają zwykle liczne choroby współwystępujące, są też bardziej podatni na działania niepożądane leków.
Badanie GLORIA jest randomizowanym, wieloośrodkowym, kontrolowanym placebo badaniem klinicznym, w którym brali udział chorzy z RZS w wieku powyżej 65 lat (średni wiek 72 lata; czas trwania choroby 11 lat, 2,1 chorób współistniejących, wskaźnik DAS28 – 4,5, a 16 proc. stosowało leki biologiczne).
451 chorych losowo przydzielono do grupy stosującej 5 mg prednizonu lub do grupy z placebo. Obserwacja trwała 2 lata i miała na celu głównie ocenę bezpieczeństwa terapii.
Działania niepożądane, które były przedmiotem szczególnego zainteresowania, obejmowały m.in.: zawał serca, udar mózgowy, obwodowe incydenty tętnicze, nowo rozpoznane choroby, czyli nadciśnienie tętnicze, cukrzycę, zakażenia, zaćmę, jaskrę wymagającą leczenia, objawowe złamania kostne.
Badanie ukończyło 61 proc. i 63 proc. odpowiednio w grupie z prednizonem oraz placebo. Przyczynami przerwania leczenia były m.in. działania niepożądane u 14 proc. w obu grupach, aktywna choroba u 3 proc vs 4 proc. w grupie placebo.
W grupie leczonej prednizonem uzyskano niższą aktywność choroby (o 0,37 punktu) oraz mniejszą progresję zmian strukturalnych względem chorych leczonych placebo. Z kolei w grupie z prednizonem odnotowano większy odsetek działań niepożądanych, które można odnosić do działania GKS (60 proc. vs 49 proc.). Różnice dotyczyły głównie występowania infekcji łagodnych oraz umiarkowanych, które wymagały zastosowania odpowiedniego leczenia.
W podsumowaniu autorzy zwracają uwagę, że przeprowadzone badanie dotyczące bezpieczeństwa GKS w grupie seniorów z RZS jest bardzo pragmatyczne i jednocześnie unikalne w swoim założeniu.
Uzyskane wyniki wskazują, że zastosowanie małych dawek GKS w grupie chorych z RZS w starszym wieku może przynieść korzyści terapeutyczne i nie jest szczególnie niebezpieczne.
Optymalizacja korzyści i ryzyka takiej terapii powinna polegać na monitorowaniu i profilaktyce działań niepożądanych, takich jak występowanie infekcji oraz osteoporozy.
Opracowanie: dr n. med. Ewa Morgiel
Jak wiadomo, leki z tej grupy mają właściwości przeciwzapalne, przeciwbólowe i wykazują szybkie działanie. W perspektywie długoterminowej hamują również progresję choroby.
Jednak stosowanie GKS jest ograniczone obawami o liczne działania niepożądane. Niektórzy naukowcy zwracają uwagę, że dane dotyczące ryzyka związanego ze stosowaniem GKS mogą być naznaczone błędem – m.in. zwykle stosowane są u osób z wielochorobowością, ciężkim przebiegiem choroby, przeciwwskazaniami do stosowania leków modyfikujących przebieg choroby.
Według aktualnych rekomendacji GKS powinny być stosowane jako leczenie pomostowe, krótkoterminowo.
RZS ma charakter przewlekły, dlatego chorobowość wzrasta wraz z wiekiem populacji, osiągając szczyt około 70. roku życia. W wielu badaniach klinicznych ta grupa wiekowa jest wykluczana, a w innych stanowi marginalny odsetek. Pacjenci w starszym wieku mają zwykle liczne choroby współwystępujące, są też bardziej podatni na działania niepożądane leków.
Badanie GLORIA jest randomizowanym, wieloośrodkowym, kontrolowanym placebo badaniem klinicznym, w którym brali udział chorzy z RZS w wieku powyżej 65 lat (średni wiek 72 lata; czas trwania choroby 11 lat, 2,1 chorób współistniejących, wskaźnik DAS28 – 4,5, a 16 proc. stosowało leki biologiczne).
451 chorych losowo przydzielono do grupy stosującej 5 mg prednizonu lub do grupy z placebo. Obserwacja trwała 2 lata i miała na celu głównie ocenę bezpieczeństwa terapii.
Działania niepożądane, które były przedmiotem szczególnego zainteresowania, obejmowały m.in.: zawał serca, udar mózgowy, obwodowe incydenty tętnicze, nowo rozpoznane choroby, czyli nadciśnienie tętnicze, cukrzycę, zakażenia, zaćmę, jaskrę wymagającą leczenia, objawowe złamania kostne.
Badanie ukończyło 61 proc. i 63 proc. odpowiednio w grupie z prednizonem oraz placebo. Przyczynami przerwania leczenia były m.in. działania niepożądane u 14 proc. w obu grupach, aktywna choroba u 3 proc vs 4 proc. w grupie placebo.
W grupie leczonej prednizonem uzyskano niższą aktywność choroby (o 0,37 punktu) oraz mniejszą progresję zmian strukturalnych względem chorych leczonych placebo. Z kolei w grupie z prednizonem odnotowano większy odsetek działań niepożądanych, które można odnosić do działania GKS (60 proc. vs 49 proc.). Różnice dotyczyły głównie występowania infekcji łagodnych oraz umiarkowanych, które wymagały zastosowania odpowiedniego leczenia.
W podsumowaniu autorzy zwracają uwagę, że przeprowadzone badanie dotyczące bezpieczeństwa GKS w grupie seniorów z RZS jest bardzo pragmatyczne i jednocześnie unikalne w swoim założeniu.
Uzyskane wyniki wskazują, że zastosowanie małych dawek GKS w grupie chorych z RZS w starszym wieku może przynieść korzyści terapeutyczne i nie jest szczególnie niebezpieczne.
Optymalizacja korzyści i ryzyka takiej terapii powinna polegać na monitorowaniu i profilaktyce działań niepożądanych, takich jak występowanie infekcji oraz osteoporozy.
Opracowanie: dr n. med. Ewa Morgiel
