123RF
Szczepienie pacjentów z toczniem leczonych biologicznie – dane EULAR
Sezon infekcyjny zbliża się wielkimi krokami. Pamiętając, że najlepszą metodą profilaktyki są w tym przypadku szczepienia, na łamach „Annals of Rheumatic Diseases” przedstawiono, na co zwrócić uwagę, kwalifikując do szczepień pacjentów z toczniem rumieniowatym układowym, pozostających w trakcie leczenia biologicznego.
Zakażenia pozostają główną przyczyną śmiertelności u pacjentów z toczniem rumieniowatym układowym (SLE). Podatność tę można przypisać dwóm głównym przyczynom: związanym z chorobą i polekowym. Poniżej skupiono się na tych drugich w kontekście leków biologicznych.
Inwazyjna choroba pneumokokowa
Infekcje dróg oddechowych są jedną z najczęstszych w populacji SLE, przy czym Streptococcus pneumoniae jest najczęstszym patogenem powiązanym ze śmiertelnością; według EULAR zdecydowanie zaleca się szczepienia przeciwko pneumokokom u pacjentów z chorobami reumatycznymi leczonych DMARD, najlepiej podając PCV13. W optymalnej sytuacji pierwszą dawkę należy podać przed rozpoczęciem leczenia. Pacjenci przyjmujący rytuksymab powinni zostać zaszczepieni co najmniej 2 tygodnie (a najlepiej 4) przed planowanym terminem przyjęcia kolejnej dawki leku. W przypadku belimumabu, chociaż nie osiągnięto konsensusu, szczepienie przeciwko pneumokokom powinno być podawane tak samo jak w populacji ogólnej, dopóki nie zostanie udowodnione inaczej.
Grypa
Pacjenci ze SLE zaszczepieni przeciwko grypie wykazali niższy wskaźnik hospitalizacji, mniejszą liczbę przyjęć na oddział intensywnej terapii, mniejszy odsetek sepsy oraz zgonów. Pomimo niższych wskaźników seroprotekcji lub serokonwersji w porównaniu ze zdrową populacją, inaktywowana szczepionka przeciw grypie nadal zapewnia pewną ochronę, dlatego należy ją zdecydowanie zalecać co roku wszystkim pacjentom z SLE. W przypadku stosowania rytuksymabu szczepionkę najlepiej podać przed rozpoczęciem stosowania leku lub najpóźniej po ostatniej dawce i 2–4 tygodnie przed kolejną.
SARS-CoV-2
U pacjentów z chorobami autoimmunologicznymi ryzyko wystąpienia COVID-19 było znacznie wyższe niż w zdrowej populacji. Ponadto stwierdzono, że niektóre leki, zwłaszcza glikokortykosteroidy i terapie skierowane na limfocyty typu B, są powiązane z ciężkim przebiegiem. W przypadku osób, które planują lub będą leczyć się belimumabem, wydaje się, że szczepienie przeciwko SARS-CoV2 jest bezpieczne i skuteczne, ale dane są niepełne. Dla rytuksymabu autorzy publikacji podają, że należy tu stosować zalecenia ACR – możliwie najdłuższy odstęp czasowy od ostatniej dawki leku biologicznego i 2–4 tygodnie przed kolejną dawką.
Ospa wietrzna
Obecnie EULAR zaleca szczepienie u pacjentów wysokiego ryzyka, podczas gdy w niedawnych wytycznych ACR nie przedstawiono dowodów sugerujących, że szczepienie przeciwko VZV powinno być podawane wszystkim pacjentom reumatycznym w wieku powyżej 18 lat; nie ma dostępnych danych oceniających stosowanie szczepionki w omawianej populacji.
Inne szczepionki inaktywowane
Dane monitorujące wpływ leków biologicznych na efekt innych szczepionek inaktywowanych są niewystarczające; wiadomo, że leczenie rytuksymabem powoduje reaktywację WZW typu B, ale jego wpływ na odpowiedź na szczepienie u pacjentów ze SLE jest nadal przedmiotem badań. Ponieważ nie ma wystarczających danych oceniających wpływ leków biologicznych na inne szczepionki inaktywowane u pacjentów ze SLE, klinicyści powinni zalecać szczepienia zgodnie z najnowszymi wytycznymi ACR dla osób stosujących rytuksymab.
Opracowanie: lek. Damian Matusiak
Inwazyjna choroba pneumokokowa
Infekcje dróg oddechowych są jedną z najczęstszych w populacji SLE, przy czym Streptococcus pneumoniae jest najczęstszym patogenem powiązanym ze śmiertelnością; według EULAR zdecydowanie zaleca się szczepienia przeciwko pneumokokom u pacjentów z chorobami reumatycznymi leczonych DMARD, najlepiej podając PCV13. W optymalnej sytuacji pierwszą dawkę należy podać przed rozpoczęciem leczenia. Pacjenci przyjmujący rytuksymab powinni zostać zaszczepieni co najmniej 2 tygodnie (a najlepiej 4) przed planowanym terminem przyjęcia kolejnej dawki leku. W przypadku belimumabu, chociaż nie osiągnięto konsensusu, szczepienie przeciwko pneumokokom powinno być podawane tak samo jak w populacji ogólnej, dopóki nie zostanie udowodnione inaczej.
Grypa
Pacjenci ze SLE zaszczepieni przeciwko grypie wykazali niższy wskaźnik hospitalizacji, mniejszą liczbę przyjęć na oddział intensywnej terapii, mniejszy odsetek sepsy oraz zgonów. Pomimo niższych wskaźników seroprotekcji lub serokonwersji w porównaniu ze zdrową populacją, inaktywowana szczepionka przeciw grypie nadal zapewnia pewną ochronę, dlatego należy ją zdecydowanie zalecać co roku wszystkim pacjentom z SLE. W przypadku stosowania rytuksymabu szczepionkę najlepiej podać przed rozpoczęciem stosowania leku lub najpóźniej po ostatniej dawce i 2–4 tygodnie przed kolejną.
SARS-CoV-2
U pacjentów z chorobami autoimmunologicznymi ryzyko wystąpienia COVID-19 było znacznie wyższe niż w zdrowej populacji. Ponadto stwierdzono, że niektóre leki, zwłaszcza glikokortykosteroidy i terapie skierowane na limfocyty typu B, są powiązane z ciężkim przebiegiem. W przypadku osób, które planują lub będą leczyć się belimumabem, wydaje się, że szczepienie przeciwko SARS-CoV2 jest bezpieczne i skuteczne, ale dane są niepełne. Dla rytuksymabu autorzy publikacji podają, że należy tu stosować zalecenia ACR – możliwie najdłuższy odstęp czasowy od ostatniej dawki leku biologicznego i 2–4 tygodnie przed kolejną dawką.
Ospa wietrzna
Obecnie EULAR zaleca szczepienie u pacjentów wysokiego ryzyka, podczas gdy w niedawnych wytycznych ACR nie przedstawiono dowodów sugerujących, że szczepienie przeciwko VZV powinno być podawane wszystkim pacjentom reumatycznym w wieku powyżej 18 lat; nie ma dostępnych danych oceniających stosowanie szczepionki w omawianej populacji.
Inne szczepionki inaktywowane
Dane monitorujące wpływ leków biologicznych na efekt innych szczepionek inaktywowanych są niewystarczające; wiadomo, że leczenie rytuksymabem powoduje reaktywację WZW typu B, ale jego wpływ na odpowiedź na szczepienie u pacjentów ze SLE jest nadal przedmiotem badań. Ponieważ nie ma wystarczających danych oceniających wpływ leków biologicznych na inne szczepionki inaktywowane u pacjentów ze SLE, klinicyści powinni zalecać szczepienia zgodnie z najnowszymi wytycznymi ACR dla osób stosujących rytuksymab.
Opracowanie: lek. Damian Matusiak
