Test zaciskania pięści pomocny w diagnostyce wczesnego zapalenia stawów
Autor: Alicja Kostecka
Data: 17.09.2019
Źródło: Difficulties making a fist in clinically suspect arthralgia: an easy applicable phenomenon predictive for RA that is related to flexor tenosynovitis. Ann Rheum Dis. 2019 Oct;78(10):1438-1439
Trudności z zaciskaniem palców w pięść zgłaszają pacjenci z reumatoidalnym zapaleniem stawów, często takie dolegliwości chorzy kojarzą z początkiem choroby. Objaw ten został wymieniony wśród czynników ryzyka rozwinięcia zapalenia stawów u pacjentów z dolegliwościami bólowymi stawów (definicja według EULAR z 2017 roku). Brakuje jednak dowód naukowych potwierdzających taką tezę.
Grupa naukowców z holenderskiej Kliniki Reumatologicznej w Leiden przeprowadziła eksperyment, którego celem było potwierdzenie w sposób naukowy, czy test zaciskania pięści może być wykorzystywany w diagnozowaniu zapalenia stawów i czy brak możliwości zaciśnięcia pięści wynika z subklinicznego stanu zapalnego w zakresie ręki.
Przebadano grupę pacjentów z dolegliwościami bólowymi małych stawów. W czasie pierwszej wizyty w klinice przeprowadzono dwa proste testy: czynne zaciskanie pięści przez pacjenta ( oceniano czy opuszki palców dotykają części dłoniowej ręki) oraz siłę ściskania pięści (oceniano siłę ściskania palców wskazującego i środkowego osoby badającej). Test wykonywany był przez wykwalifikowaną pielęgniarkę, a następnie reumatologa (uzyskano wysoką zgodność oceny dla zaciskania pieści, ale znacznie mniejszą w przypadku osłabienie siły ściskania w pięści – ocena subiektywna). Ponadto przeprowadzono badanie rezonansu magnetycznego ręki, w którym odnotowywano zapalenie błony maziowej, obrzęk szpiku oraz zapalenia ścięgien prostowników i zginaczy stawów śródręczno-paliczkowych ręki. Wśród 606 osób z artralgią u 86 (14%) stwierdzono brak możliwości zaciśnięcia pięści, u 233 (38%) obniżenie siły ściskania pięści. Brak możliwości zaciśnięcia pięści był skorelowany z obrazem zapalenia pochewek ścięgnistych ścięgien zginaczy palców. Pacjenci następnie byli obserwowani pod względem wystąpienia zapalenia stawów lub RZS (rozpoznania ustalano odpowiednio na podstawie kryteriów z 1978 i 2010 r.). Brak czynnej możliwości zaciśnięcia pięści okazał się w analizie statystycznej istotnym czynnikiem ryzyka zachorowania na zapalenie stawów (HR 2.33 skorygowany o wiek, CRP oraz obecność wykładników immunologicznych RZS).
U chorych zgłaszających bóle małych stawów, które pojawiły się u nich w ostatnim czasie brak możliwości czynnego złożenia ręki w pięść może świadczyć o wczesnym etapie stanu zapalnego w obrębie narządu ruchu (zapalenie pochewek ścięgnistych zginaczy palców). „Test pięści” , w odróżnieniu od kosztownego badania MR, można wykonać w prosty sposób, bezzwłocznie u każdego pacjenta. Problem w zaciskaniu pięści stanowi czynnik ryzyka rozwoju zapalenia stawów, co zostało potwierdzono w przeprowadzonym eksperymencie na podstawie obliczeń statystycznych. Taki łatwy test może wykonać nawet osoba bez wykształcenia medycznego.
Przebadano grupę pacjentów z dolegliwościami bólowymi małych stawów. W czasie pierwszej wizyty w klinice przeprowadzono dwa proste testy: czynne zaciskanie pięści przez pacjenta ( oceniano czy opuszki palców dotykają części dłoniowej ręki) oraz siłę ściskania pięści (oceniano siłę ściskania palców wskazującego i środkowego osoby badającej). Test wykonywany był przez wykwalifikowaną pielęgniarkę, a następnie reumatologa (uzyskano wysoką zgodność oceny dla zaciskania pieści, ale znacznie mniejszą w przypadku osłabienie siły ściskania w pięści – ocena subiektywna). Ponadto przeprowadzono badanie rezonansu magnetycznego ręki, w którym odnotowywano zapalenie błony maziowej, obrzęk szpiku oraz zapalenia ścięgien prostowników i zginaczy stawów śródręczno-paliczkowych ręki. Wśród 606 osób z artralgią u 86 (14%) stwierdzono brak możliwości zaciśnięcia pięści, u 233 (38%) obniżenie siły ściskania pięści. Brak możliwości zaciśnięcia pięści był skorelowany z obrazem zapalenia pochewek ścięgnistych ścięgien zginaczy palców. Pacjenci następnie byli obserwowani pod względem wystąpienia zapalenia stawów lub RZS (rozpoznania ustalano odpowiednio na podstawie kryteriów z 1978 i 2010 r.). Brak czynnej możliwości zaciśnięcia pięści okazał się w analizie statystycznej istotnym czynnikiem ryzyka zachorowania na zapalenie stawów (HR 2.33 skorygowany o wiek, CRP oraz obecność wykładników immunologicznych RZS).
U chorych zgłaszających bóle małych stawów, które pojawiły się u nich w ostatnim czasie brak możliwości czynnego złożenia ręki w pięść może świadczyć o wczesnym etapie stanu zapalnego w obrębie narządu ruchu (zapalenie pochewek ścięgnistych zginaczy palców). „Test pięści” , w odróżnieniu od kosztownego badania MR, można wykonać w prosty sposób, bezzwłocznie u każdego pacjenta. Problem w zaciskaniu pięści stanowi czynnik ryzyka rozwoju zapalenia stawów, co zostało potwierdzono w przeprowadzonym eksperymencie na podstawie obliczeń statystycznych. Taki łatwy test może wykonać nawet osoba bez wykształcenia medycznego.
