123RF
Wpływ kofeiny na stężenie kwasu moczowego w surowicy
Redaktor: Bogusz Soiński
Data: 20.09.2021
Źródło: P. Towiwat, A. Tangsumranjit, K. Ingkaninan et al. Effect of caffeinated and decaffeinated coffee on serum uric acid and uric acid clearance, a randomised within-subject experimental study. Clinical and Experimental Rheumatology 2021; 39: 1003-1010
| Tagi: | kofeina, dna moczanowa, kwas moczowy |
Dieta stanowi ważny element postępowania w dnie moczanowej. Wyniki badań naukowców z Tajlandii wskazują, że stosowanie kawy bezkofeinowej powoduje ok. 5-proc. obniżenie stężenia sKM w okresie jej przyjmowania, natomiast kawa z zawartością kofeiny – zwiększenie o ok. 3 proc. stężenia sKM u osób z prawidłowym wyjściowym stężeniem.
Na łamach „Clinical and Experimental Rheumatology” opublikowano wyniki ciekawego badania analizującego wpływ przyjmowania kawy z zawartością kofeiny (caffeinated coffee, CC) oraz kawy bezkofeinowej (decaffeinated coffee, DC) na stężenie kwasu moczowego w surowicy (sKM), aktywność enzymu oksydazy ksantynowej biorącego udział w syntezie KM (serum xanthine oxidase activity, sXOA) oraz na wydalanie kwasu moczowego.
W badaniu wzięło udział 51 zdrowych mężczyzn, których zrandomizowano do dwóch ramion badania – przyjmujących odpowiednio tabletki zawierające różne dawki CC i DC (2 g/d, 4 g/d i 6 g/d). Tabletki zawierające CC i DC przygotowano specjalnie na potrzeby badania i nie zawierały one innych substancji mogących potencjalnie wpływać na metabolizm kwasu moczowego (np. fruktozy). Badanie podzielono na 3 okresy: tygodniowy okres wstępny (czas trwania wynikał z okresu półtrwania kofeiny w surowicy i miał na celu zniesienie efektu przyjmowanej wcześniej kofeiny), 3-tygodniowy okres, w którym podawano CC lub DC, oraz tygodniowy okres wypłukiwania. Obserwowano istotne zwiększenie aktywności sXOA w grupie badanych otrzymujących CC z 0,05 (±0,07) nmol/min/ml do 0,20 (±0,38) nmol/min/ml. W grupie badanych z prawidłowym stężeniem sKM w okresie przyjmowania CC obserwowano zwiększenie stężenia sKM, czemu towarzyszyło zwiększenie aktywności sXOA, natomiast po odstawieniu CC – w okresie wypłukiwania – sKM uległo zmniejszeniu. Wśród badanych otrzymujących DC obserwowano znaczące zmniejszenie sKM, co było widoczne również w podgrupie osób z hiperurykemią. Nie obserwowano istotnych zmian aktywności sXOA w ramieniu otrzymujących DC. Obok kofeiny w kawie znajdują się również inne związki czynne. Substancją aktywną, której przypisuje się efekt zmniejszenia stężenia sKM, może być kwas 5-kawoilochinowy (5-caffeoylquinic acid, 5-CQA). Posiada on właściwości antyoksydacyjne oraz działa hipourykemicznie, hamując aktywność sXOA.
Podsumowując, wyniki badania wskazują, że stosowanie DC powodowało ok. 5-proc. obniżenie stężenia sKM w okresie jej przyjmowania. Natomiast CC powodowała zwiększenie stężenia sKM u osób z prawidłowym wyjściowym stężeniem sKM (o ok. 3 proc.). Przyjmowanie DC przez osoby z hiperurykemią związane było z istotnym obniżeniem sKM w okresie 3 tygodni stosowania. Efekt działania utrzymywał się tylko przez okres przyjmowania tabletek z kawą. Nie wykazano związku pomiędzy dawką CC/DC a stężeniem sKM. Wyniki obserwacji wskazują, że wpływ CC na stężenie sKM związany jest ze zwiększeniem aktywności sXOA i zmniejszeniem wydalania kwasu moczowego przez nerki.
Opracowanie: dr Marta Madej
W badaniu wzięło udział 51 zdrowych mężczyzn, których zrandomizowano do dwóch ramion badania – przyjmujących odpowiednio tabletki zawierające różne dawki CC i DC (2 g/d, 4 g/d i 6 g/d). Tabletki zawierające CC i DC przygotowano specjalnie na potrzeby badania i nie zawierały one innych substancji mogących potencjalnie wpływać na metabolizm kwasu moczowego (np. fruktozy). Badanie podzielono na 3 okresy: tygodniowy okres wstępny (czas trwania wynikał z okresu półtrwania kofeiny w surowicy i miał na celu zniesienie efektu przyjmowanej wcześniej kofeiny), 3-tygodniowy okres, w którym podawano CC lub DC, oraz tygodniowy okres wypłukiwania. Obserwowano istotne zwiększenie aktywności sXOA w grupie badanych otrzymujących CC z 0,05 (±0,07) nmol/min/ml do 0,20 (±0,38) nmol/min/ml. W grupie badanych z prawidłowym stężeniem sKM w okresie przyjmowania CC obserwowano zwiększenie stężenia sKM, czemu towarzyszyło zwiększenie aktywności sXOA, natomiast po odstawieniu CC – w okresie wypłukiwania – sKM uległo zmniejszeniu. Wśród badanych otrzymujących DC obserwowano znaczące zmniejszenie sKM, co było widoczne również w podgrupie osób z hiperurykemią. Nie obserwowano istotnych zmian aktywności sXOA w ramieniu otrzymujących DC. Obok kofeiny w kawie znajdują się również inne związki czynne. Substancją aktywną, której przypisuje się efekt zmniejszenia stężenia sKM, może być kwas 5-kawoilochinowy (5-caffeoylquinic acid, 5-CQA). Posiada on właściwości antyoksydacyjne oraz działa hipourykemicznie, hamując aktywność sXOA.
Podsumowując, wyniki badania wskazują, że stosowanie DC powodowało ok. 5-proc. obniżenie stężenia sKM w okresie jej przyjmowania. Natomiast CC powodowała zwiększenie stężenia sKM u osób z prawidłowym wyjściowym stężeniem sKM (o ok. 3 proc.). Przyjmowanie DC przez osoby z hiperurykemią związane było z istotnym obniżeniem sKM w okresie 3 tygodni stosowania. Efekt działania utrzymywał się tylko przez okres przyjmowania tabletek z kawą. Nie wykazano związku pomiędzy dawką CC/DC a stężeniem sKM. Wyniki obserwacji wskazują, że wpływ CC na stężenie sKM związany jest ze zwiększeniem aktywności sXOA i zmniejszeniem wydalania kwasu moczowego przez nerki.
Opracowanie: dr Marta Madej
